اسطوره سازان تمدن ایرانی

فیلم Stalker استاکر، محصول سال ۱۹۷۹، درامی معناگرا، فلسفی و روانشناختی ساخته‌ی کارگردان برجسته و مطرح روس، آندری تارکوفسکی Andrei Tarkovsky است که با فیلم هایش، سینمای معناگرا را وسعت بخشید. فیلم Stalker در واقع برداشتی آزاد از رمان گردش کنار جاده، نوشته ی برادران استروگاتسکی است. عنوان فیلم‌ به روسی به معنای راهنما است.

در یک کشور کوچک و بدون نام بخشی به نام منطقه وجود دارد. منطقه، محل زندگی افراد بیگانه است و از قوانین فیزیک پیروی نمی‌کند. در منطقه جایی به نام اتاق وجود دارد و اعتقاد بر این است که در اتاق عمیق‌ترین آرزوها برآورده می‌شوند. دولت ورود به منطقه را ممنوع اعلام کرده و آن را محصور کرده ‌است.

ما در این فیلم یک گروه متشکل از یک نویسنده که می‌خواهد از این تجربه به عنوان الهام برای نوشته‌های خود استفاده کند، یک استاد که می‌خواهد در منطقه برای اهداف علمی تحقیق کند و راهنمای آن‌ها، استالکر، مردی که منطقه برای او همه چیز است را دنبال می‌کنیم. آن‌ها در مسیر خود در منطقه، شخصیت واقعی خود را نشان می‌دهند و درباره جهان‌بینی خود صحبت می‌کنند.

این فیلم موضوعات مختلفی را بررسی می‌کند، از جمله جایگاه هنر، علم و ایمان در زندگی، رویاها و واقعیت و اینکه هدف زندگی چه می‌تواند باشد. این فیلم یکی از متفاوت‌ترین و بهترین فیلم های روسی زبان است.

این فیلم شخصی‌ترین فیلم تارکوفسکی است که می‌تواند عنوان برترین فیلم سینمایی روسی را بگیرد. با تماشای این فیلم آنچه او را به بزرگترین فیلمساز روسی در تمام دوران تبدیل می‌کند، درک می‌شود. این فیلم که افکار نهایی و بدون وقفه یک شاعر در حال مرگ است، یکی از خیره‌کننده‌ترین شاهکارهای سینمای روسیه است.

از تماشای فیلم‌های ابرقهرمانی هالیوودی درباره کسی که یک‌تنه دنیا را نجات می‌دهد و زنی را شیفته خود می‌کند خسته شده‌اید؟ دنبال آثار فاخری از کشورها و فرهنگ‌های دیگر هستید که به قدرت تخیلتان مجال گسترش بدهند و با تماشای آنها بتوانید دنیا را از دریچه‌ای جدید بنگرید؟ اگر جوابتان به این سؤال‌ها مثبت است، این مقاله مخصوص شماست. در ادامه می‌خواهیم چند عنوان از بهترین فیلم های روسی را معرفی کنیم. ملاک انتخاب و رتبه‌بندی فیلم‌ها امتیاز دریافتی آنها از کاربران وب‌سایت IMDb بوده است و البته تأثیری که بر سینمای جهان گذاشته‌اند.

10. لِوایاتان (Leviathan)

سینمای بالیوود (Bollywood) نام غیررسمی صنعت فیلم‌سازی هند است که برخلاف هالیوود (Hoolywood) آمریکا، یک مکان مشخص فیزیکی ندارد. اما امروزه این نام در فرهنگ لغات انگلیسی آکسفورد ثبت شده و مورد استفاده سینماگران و عموم مردم قرار می‌گیرد.

صد سال پس از اینکه نخستین فیلم سینمای هند «راجا هریش چاندرا» به نمایش عمومی درآمد، در شصت وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کن، صدسالگی سینمای بالیوود جشن گرفته شد. این مراسم در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۲ برگزار شد. ۱۰۵ سال فعالیت مداوم و تولید بیش از هزار فیلم در هر سال، بالیوود را صنعتی پررونق و پولساز کرده است.

دیباکر بانرجی: یکی از چهار کارگردان فیلم بمبئی تاکیز- در جشن صدسالگی بالیوود، در انتقاد به این نام می‌گوید: «سینمای هند می‌تواند از سایه بالیوود بیرون بیاید و مانند سینمای کشورهای دیگری چون ژاپن، تایلند یا ترکیه دیده شود. این دستاورد بزرگی برای سینمای هند خواهد بود. این اتفاق دارد می‌افتد و من به خاطرش خوشحالم.»

فیلمسازان این کشور با بیش از یک میلیارد نفر جمعیت، اصرار دارند که سینمای هند از نظر سبک و گویش، فراتر از بالیوود است.

بهترین فیلم‌های دهه‌ی اخیر همه‌چیز را عوض کردند. ده سال پیش به‌نظر می‌آمد که همه‌ی ما ذهنیت مستحکمی از فیلم‌ها داریم؛ کاری که می‌توانند بکنند، برای چه کسانی ساخته می‌شوند، جایی که باید آن‌ها را تماشا کرد و… . آن ذهنیت، غیرمنعطف و ریشه گرفته از تاریخی صد ساله بود. همین ذهنیت‌ها بود که به کسانی که در رأس مسؤولیت‌های سینمایی بودند قبولانده بود که آینده‌ی سینما با گذشته‌ی آن فرق چندانی نخواهد داشت. فروش دی‌وی‌دی‌ها پرقدرت ادامه داشت، نت‌فلیکس (Netflix) یک شرکت پخش اینترنتی نوپا بود که در انتهای صندوق ورودی‌ ایمیل‌ها ملتمسانه به دنبال توجه بود و چین شروع به تحویل دادن مزایای کم‌نظیر به استودیوها کرده بود. شاید پخش شدن آواتار (Avatar) جیمز کامرون در سال ۲۰۰۹ می‌توانست به‌عنوان نشانه‌ای از ظهور عصر جدیدی در سینما در نظر گرفته شود، اما نه عصری با چنین تغییراتی و با چنین سرعتی.

قواعد تغییر کرده‌اند، سینما تبدیل به مفهومی متغیر شده است و هرگز در تاریخ خود به‌سرعت و بی‌قراری ده سال اخیر تغییر نکرده است و اگرچه این دهه به دنبال وسعت یافتن ناگهانی سرویس‌های پخش آنلاین و شکوفایی روزافزون فیلم‌های ابرقهرمانی به خاطر سپرده خواهدشد، اما تعریف خود سینما هم امروزه نسبت به تعریف ده سال پیش آن گستردگی فراوانی یافته است.

بازتاب‌هایی از آنچه ما هستیم، تصوراتی از آنچه دوست داریم باشیم، مسیری برای ضبط کردن واقعیت و مسیری برای تغییر دادن آن، اگر دهه‌ی گذشته تنها یک چیز را به ما ثابت کرده باشد، میزان مخاطبانی است که با سینما همراه هستند و اطمینان به این که هرگز در طی تاریخ، سینما این حجم از مخاطب را با خودش همراه نکرده است.

در ادامه نگاهی می‌اندازیم به ۱۰۰ فیلم برتر دهه‌ی اخیر که توسط منتقدان مجله‌ی ایندی‌وایر انتخاب شده‌اند.

۱۰۰. فساد ذاتی (Inherent Vice‎)

فیلم های علمی-تخیلی یک داستان علمی را روایت می کنند که در آن اتفاقات عجیب و خارق العاده مثل سفر در فضا یا سفر در زمان رخ می دهد و در آنها شاهد شخصیت هایی مثل موجودات فضایی و یا ربات های انسان نما هستیم. در اینجا ۱۰ فیلم برتر این ژانر را مرور می کنیم.

۱۰-موتورهای مقدس“Holy Motors”

پرفروش ترین فیلم های تاریخ را می شناسید؟ منظور جدول همیشگی که در اکثر سایت ها و مجله‌ها می‌بینیم نیست؛ با احتساب  نوسانات قیمت در طول تاریخ، درواقع کدام ها پرفروش ترین هستند؟ همیشه دانستنِ ترین‌ها در هر صنعتی برای ما جذابیت دارد، در سینما هم همین‌گونه است. فروش بالای فیلم ها نشان می دهد که آن اثر سینمایی چیزی در چنته دارد که تا این اندازه فروش کرده است. جدول فروش فیلم های پرفروش امروزی را اکثر سینما‌دوستان می دانند.

بعضی اوقات فیلم هایی که از روی داستان های واقعی تاریخی ساخته می شوند چنان از واقعیت ماجرا دور می شوند که باید آن ها را فیلم های فانتزی دانست. اما در کمال ناباوری این فیلم ها چنان استادانه و زیبا ساخته می شوند که کسی به واقعیت داشتن یا نداشتن داستان تاریخی آن ها اعتنایی نکرده و فیلم با استقبال منتقدان و موفقیت تجاری روبرو می شود. فیلم های زیادی وجود دارند که علی رغم داشتن چنین گاف های تاریخی واضحی توانسته اند دل تماشاگران و منتقدان را به دست آورده و به فیلم های افسانه ای و موفقی تبدیل شوند. در ادامه ی ان مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلمی آشنا کنیم که بر اساس یک داستان تاریخی واقعی اما با دستکاری های تاریخی زیاد ساخته شده و اکثر آن ها موفق بوده اند.

۱- شجاع دل

خلاصه داستان:

آلیس در سرزمین عجایب نام فیلمی از تیم برتون است که بر اساس رمان معروف لوئیس کارول به همین نام ساخته شده‌است. این فیلم در ۵ مارس سال ۲۰۱۰ میلادی اکران شد. این فیلم هفتمین همکاری جانی دپ و تیم برتون بعد از فیلم موزیکال سوئینی تاد بود. این فیلم در سال ۲۰۱۱ در هشتاد و سومین دوره مراسم اسکار برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی هنری و بهترین طراحی لباس شد.در سال ۲۰۱۱ اعلام شد که آلیس در سرزمین عجایب نهمین فیلم پرفروش جهان در تمام طول تاریخ است…

مدیر دوبلاژ: همون خیاط

مدت زمان: 108 دقیقه

ژانر: ماجراجویی، خانوادگی، فانتزی

یک سال پس از اکران «ارباب حلقه‌ها: دو برج»، قسمت سوم این سه‌گانه حماسی در سال ۲۰۰۳ اکران شد: «ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه». با توجه به اینکه دو قسمت قبل یک راه را آغاز کرده بودند که باید در این فیلم به سرانجام می‌رسید، مخاطبان این سه‌گانه برای قسمت سوم درخواست‌هایی بسیار بزرگ داشتند و این بار بر دوش بازگشت پادشاه بود که هم داستان را تمام کند، هم به درخواست مخاطبان جواب بدهد و هم نشان‌دهنده‌ی قدرت و سید تکاملی استودیو برای خلق صحنه‌های حماسی باشد. با فیلمجی و نقد فیلم «بازگشت پادشاه»، آخرین سروده از سه‌گانه ارباب حلقه‌ها همراه باشید.

در قسمت سوم، ما با دو داستان عظیم کاملاً متفاوت روبه‌رو هستیم؛ ماجرای سم و فرودو در کوه هلاکت و نبرد گاندور و بازگشت پادشاه

امروزه با گسترده شدن رسانه های جمعی و دسترسی همگان به نمایشگرهای کوچک و بزرگ، انسان بیش از هر زمان دیگری به رسانه های تصویری و متحرک دسترسی دارد و تولیدات هنری و رسانه ای متحرک، بیش از هر زمان از قدرت تاثیرگذاری بر مخاطب عام برخوردار است. در عین حال، پیشرفت فناوری های ساخت تصاویر و جلوه های بصری با چنان سرعت فزاینده ای رو به افزایش است که می توان به جرأت گفت این فناوری ها در رده بالاترین فناوری ها در دنیای امروز، از حیث سرعت در پیشرفت هستند.

در این مقاله سعی شده با بررسی فیلم گودزیلا و مقایسه نسخ قدیمی با نسخه های به روز این فیلم، مختصری به نقش تکنولوژی دیجیتال در سه دهه اخیر سینما پرداخته شود.

می توان با مقایسه ای ساده، به تاثیر عظیم تکنولوژی دیجیتال در پیشرفت صنعت سینما پی برد:

تا اواخر دهه ۸۰ میلادی، در تمامی فیلم هایی که از موجود خیالی “گودزیلا” ساخته شده بود سازندگان سعی داشتند با ساخت ماکت ساختمان های شهر و عروسک های کوچک مخاطب را قانع کنند که این تصاویر، تصاویر حقیقی از حمله یک موجود غول‌آسا به شهر است.

هری پاتر و محفل ققنوس – Harry Potter and the Order of the Phoenix 
هری پاتر و محفل ققنوس (Harry Potter and the Order of the Phoenix) فیلمی فانتزی محصول سال ۲۰۰۷ بریتانیا و به کارگردانی دیوید یتس و نویسندگی مایکل گولدن‌برگ است که بر اساس رمانی به همین نام نوشتهٔ جی.کی. رولینگ ساخته شده است. این پنجمین قسمت در مجموعه فیلم‌های هری پاتر محسوب می‌شد که دنبالهٔ هری پاتر و جام آتش و پیش از هری پاتر و شاهزاده دورگه است و کار تهیه‌کنندگی آن را دیوید هیمن و دیوید بارون بر عهده داشتند. محفل ققنوس با فروشی معادل ۹۴۰ میلیون دلار در سراسر جهان عنوان دومین فیلم پرفروش سال ۲۰۰۷ پس از دزدان دریایی کارائیب: پایان جهان لقب گرفت.

در این سال هری پاتر در مقطع پنجم دروس هاگوارتز است و باید امتحانات سمج (سطوح مقدماتی جادوگری) بدهد در ضمن هم وزارت سحر و جادو باور نمی‌کند که لرد ولدمورت بازگشته است و از این جهت هری پاتر و آلبوس دامبلدور را تحت فشار می‌گذارد در آخر در نبردی سیریوس بلک پدرخوانده او توسط بلاتریکس لسترنج کشته می‌شود و در آخر وزارت سحر و جادو متقاعد می‌شود که ولدمورت بازگشته است.

اکنون حدود پنج سال از پخش آخرین فیلم از سری فیلم‌های هری پاتر و ده سال از انتشار جلد پایانی داستان‌های هری پاتر می‌گذرد. فکر می‌کنم بیشتر ما با داستان‌های جادویی هری پاتر بزرگ شدیم، شب‌های زیادی را بیدار می‌ماندیم تا تمام کتاب را تا به آخر بخوانیم؛ و بعد فیلم‌های هری پاتر آمد. مطمئناً هیچ‌کدام از ما نمی‌توانیم تصاویر ذهنی‌مان را از شخصیت‌های اصلی کتاب، از هنرپیشگان فیلم‌های هری پاتر تفکیک کنیم. آیا واقعاً می‌توانید پرفسور اسنیپی بهتر از آلن ریکمن در ذهنتان خلق کنید؟ من که بعید می‌دانم. کتاب‌ها و فیلم‌های هری پاتر همیشه در کنار هم بودند و همگام پیش رفتند، با این قصد که همدیگر را تکمیل کنند. سری هری پاتر دنیا را به لذت‌بخش‌ترین شکل ممکن تکان داد. جی.کی.رولینگ نویسنده کتاب، اولین کسی است که تنها با نوشتن یک داستان دنباله‌دار به یک میلیاردر تبدیل شد. کتاب‌ها تبدیل به فیلم شدند؛ سری فیلم‌های که ده سال طول کشیدند، ده سالی که ارزشش را داشت و نتیجه داد چون آن‌ها به فروش جهانی ۷,۷۲۳,۴۳۱,۵۷۲ دلار دست یافتند. مهم نیست که چقدر از پخش این فیلم‌ها و کتاب‌ها گذشته باشد، آتش اشتیاق طرفداران وفادارش همیشه شعله‌ور باقی می‌ماند.

جی.کی.رولینگ جهانی گسترده را با دوست‌داشتنی‌ترین سری کتاب‌های دوران ما خلق کرد و فیلم‌های که از روی آن‌ها ساخته شد به‌جای اینکه مثل بیشتر فیلم‌های ازاین‌دست ناامیدکننده باشند، می‌توانند بر روی سرگرم‌کنندگی خود تکیه کنند. آیا فیلم‌ها به تکمیلی و غنای کتاب‌ها هستند؟ البته که نه اما این بدان معنی نیست که ارزنده نیستند. سری فیلم‌های هری پاتر پرفروش‌ترین فیلم‌های دنباله‌دار هستند که تاکنون ساخته‌شده. بااینکه هیچ‌گاه از دیدگاه منتقدین به موفقیت سری «ارباب حلقه‌ها» نرسید، اما همه فیلم‌های هری پاتر نقدهای مثبت زیادی دریافت کردند و در رتبه‌بندی روتن تومیتو موفق به دریافت «گواهی تازگی» شدند (پایین‌ترین رتبه آن‌ها ۷۸ از صد و بالاترین آن‌ها ۹۶ از صد است).

خلاصه داستان:

غلاف تمام فلزی ماجرایی تلخ و گزنده را در خلال جنگ ویتنام و در یک پایگاه آموزش تفنگداران نیروی دریایی ارتش آمریکا و بعد از آن در میدان‌های جنگ در ویتنام روایت می‌کرد. فیلم انتقادی به تزریق روحیه وحشی‌گری و جنگ‌طلبی به سربازان بیچاره آمریکایی و تبدیل کردن آنها به حیوانات دست آموز است.
فیلم جنگی «غلاف تمام فلزی» (۱۹۸۹) نقدی کوبنده از دامن‌زدن به روحیه‌ی خشونت طلبی و کشتن وجدان انسانی در سربازخانه‌های آمریکا بود.

کارگردان: استنلی کوبریک 
نویسنده: استنلی کوبریک بر اساس نوولی از گوستاو هاسفود 

خلاصه داستان: علی و زهرا مشکل مالی دارند. کم کم شرایط سخت و سخت تر می شود. علی و زهرا تصمیم می گیرند این مشکل را خودشان حل کنند و بدون اطلاع والدینشان…
بچه‌های آسمان به کارگردانی مجید مجیدی محصول ۱۳۷۵ است. این فیلم مورد تحسین منتقدان و جامعه قرار گرفت و باعث شناخت جامعه غرب از مجیدی شد. بچه‌های آسمان اولین فیلم ایرانی است که به عنوان پنج نامزد نهایی جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان در سال ۱۹۹۸ انتخاب شده بود و همچنین چهار جایزه از جمله جایزه فیپرشی جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال را به دست آورد. بچه‌های آسمان روایتگر ماجرای برادر و خواهری است که یک جفت کفش‌شان را به اشتراک گذاشته‌اند.

در دنیای هنر هفتم، فیلم‌های اقتباسی بسیاری از تمام مناظر، کتاب‌های مرجع‌شان را پشت سر گذاشته‌اند و در این مقاله،40 مورد از آنها را معرفی می کنیم. البته در یاداشت اصلی  چون ناظر به سینما هالییود مقاله تنظیم شده بود ۳۹ مورد معرفی شده بود که "روز واقعه" شهرام اسدی بر اساس رمان "روز واقعه" بهرام بیضایی" بهخ عنوان یک اقتباس موفق سینمایی ایرتان نیز افزوده شد.

سینما از همان ابتدا که تصمیم به اقتباس داستان‌هایی روایت‌شده در مدیوم‌هایی خارج از خود، مانند کتاب، بازی‌های ویدیویی و کتاب‌های کمیک گرفت، همواره با این چالش رو به رو بود که آیا در انتهای پروسه‌ی ساخت یک فیلم، می‌تواند طرفداران منبع اصلی داستان را راضی کند یا تبدیل به فیلمی می‌شود که نه در دنیای روز مخاطبی دارد و نه طرفداران قدیمی آن داستان از تماشایش لذت می‌برند. موضوعی که شاید در ابتدای کار ساده به نظر می‌رسید اما این روزها با چنین حجم شگفت‌انگیزی از فیلم‌های ضعیف اقتباسی و پروژه‌هایی از این دست که بعضا حتی با هزینه‌های سرسام‌آور تولید می‌شوند و در نهایت در به دست آوردن بودجه‌شان از گیشه‌ها نیز شکست می‌خورند، اهمیت بیش از اندازه‌ی خود و پیچیدگی شدیدش را نمایان کرده است. دلیل این شکست‌های عجیب و غریب هم چیزی نیست جز آن که در اغلب مواقع، تهیه‌کننده‌ها و حتی فیلم‌سازان، با نگاهی سطحی به اثر، تصمیم به ساخت فیلم‌نامه‌ای بر اساس آن و بردنش بر پرده‌ی نقره‌ای می‌گیرند و بدون توجه به محدودیت‌ها و ویژگی‌های مثبت اضافه‌ای که نسبت به مدیوم اصلی در دسترس‌شان است، انتظار خلق یک شگفتی بزرگ را دارند؛ انتظاری که به سادگی با گذشتن چند هفته از آغاز اکران فیلم، بی‌معنی بودن خودش را به نمایش می‌گذارد.

در دهه‌ی پنجاه میلادی، ادبیات فانتزی حماسی با یک معجزه روبه‌رو می‌شود: «ارباب حلقه‌ها». یک سه‌گانه بسیار قدرتمند از یکی از نوابغ ادبی جهان: جی. آر. آر. تالکین. خیلی زود این سه‌گانه در بین مخاطبان جوان و نوجوان ادبیات فانتزی به شهرت و محبوبیت می‌رسد. قدرت تالکین در تصویرسازی یک دنیای مشابه ولی متفاوت با دنیای واقعی، دانش بی‌اندازه او در زمینه اساطیر جهان و نبوغ او در خلق یک زبان تازه باعث شد که کتاب خیلی زود تبدیل به یکی از قله‌های ادبیات جهان، و یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های تاریخ (با حدود ۱۵۰ میلیون فروخته شده) بشود.

فیلم روز واقعه، داستان عبدالله جوانی مسیحی است که تازه به اسلام روی آورده و دل در گرو عشق راحله دختر زید دارد. وی در جریان عروسی با راحله ندایی می‌شنود که او را به یاری فرا می‌خواند، عبدالله بیابان به بیابان، واحه به واحه به سمت کربلا می‌تازد و هنگام عصر عاشورا به آنجا می‌رسد و در آن زمان «حقیقت» را بر سر نیزه می‌بیند..

روز واقعه فیلمی سینمایی به کارگردانی شهرام اسدی و تهیه‌کنندگی مرتضی شایسته است که سال ۱۳۷۳ از روی فیلمنامه روز واقعه بهرام بیضایی ساخته شده. این فیلم توانست از سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین فیلم را دریافت کند.