اسطوره سازان تمدن ایرانی

در این مطلب به بررسی مطرح ترین فیلم هایی می پردازیم که به صورت های مختلف به مهم ترین گردهمایی ورزشکاران جهان در قالب بازی های المپیک می پردازد. این پرداخت هم می تواند به عنوان موضوع اصلی فیلم باشد و هم می تواند به شیوه ای خاص در پس زمینه داستان قرار بگیرد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که این فیلم ها از بدترین به بهترین رده بندی شده اند.

33 : وارونه (2012) Backwards

زنی پاروزن به نام ابی بروکس زمانی که در دو المپیک پیاپی در رشته روئینگ به موفقیتی دست پیدا نمی کند، به مدرسه سابقش بازگشته و به کار مربی گری برای ورزشکاران جوان مشغول می شود و سعی می کند بیاموزد که چگونه در زندگیش به چیزهایی به جز مسابقات المپیک بیندیشد. "وارونه" با داستان قابل پیش بینی خود و عدم شخصیت پردازی مناسبش هیچگاه جایگاه مناسبی را در بین فیلم های با موضوع المپیک پیدا نمی کند.

32 : ولوت بین المللی (1978) International Velvet

این فیلم با بازی تیتوم اونیل که دنباله ای ضعیف بر فیلم "ولوت ملی" به حساب می آید ، داستانی دختری به نام سارا است که پس از مرگ پدر و مادر خود ، در کنار عمه اش ولوت زندگی می کند. سارا نزد ولوت سوارکاری را آموزش می بیند و تصمیم می گیرد به همراه اسب خود ، آریزونا پای در رقابت های المپیک شرکت کند. "ولوت ملی" با بازی الیزابت تیلور و میکی رونی پس از نمایش در سال 1945 ، برنده 2 جایزه اسکار شد.

آستریکس در بازی‌های المپیک (2008)   Astérix at the Olympic Games

این فیلم که بر اساس کتاب های کمیک آستریکس و ابلیکس ساخته شده است ، داستان بازیهای المپیک باستان را به شیوه کمدی روایت می کند. آستریکس و ابلیکس دو قهرمان مردمی هستند که برای کمک به دوستشان که قصد دارد با پرنسس یونان ازدواج کند ، وارد این رقابت ها می شوند. "آستریکس در بازی‌های المپیک" اگرچه علاوه بر دو بازیگر ثابت داستان های آبلیکس ، ژرار دوپاردیو و کلوویس کورنیلاک از ستاره سابق سینما آلن دلون و ورزشکاران سرشناسی چون مایکل شوماخر ، تونی پارکر ، آملی مورسمو و زین الدین زیدان بهره می برد اما همین عوامل هم نمی توانند مانع از شکست سنگین فیلم در گیشه شوند.

30 : دختر طلایی (1979) Goldengirl

داستان این فیلم درباره پزشکی به نام سرافین با عقایدی تحت تاثیر نئونازیسم است که تلاش می کند با کار کردن روی دختر خوانده اش گلدین از زمان کودکی و رسیدگی به تغذیه و تمرینات وی و تزریق هورمون هایی خاص از او یک ابرقدرت بسازد. گلدین زمانی که به سنین جوانی می رسد ، برای کسب مدال طلا در شاخه های مختلف رشته دو و میدانی در المپیک 1980 مسکو ، عازم شوروی می شود.

29 : بخاطر روئینگ (1996) Rowing Through

داستان فیلم درباره تیف وود ، پارو زن آمریکایی است که خود را برای حضور در المپیک 1980 مسکو و کسب مدال طلا در رشته روئینگ آماده می کند اما پیش از آغاز رقابت ها ، جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا این بازی ها را به خاطر تجاوز شوروی به افغانستان تحریم کرده و اجازه شرکت کردن ورزشکارانش را در این دوره از المپیک نمی دهد. در این میان تیف سعی می کند همچنان رویاهای خود را حفظ کرده و با تمرینات زیاد آمادگیش را برای حظور در المپیک بعدی و رقابت با ورزشکاران جوان تر از خود در سطح مناسبی نگه دارد.

28 : برنز (2015) The Bronze

داستان این فیلم درباره هوپ ، قهرمان سابق ژیمیناستیک زنان آمریکاست که سعی دارد مهارت های این رشته را به دختر جوانی آموزش داده و او را برای حضور در مسابقات المپیک آماده کند.

27 : مسابقات (1970) The Games

مایکل وینر ، کارگردانی انگلیسی که بیشتر وی را با ساخت فیلم های اکشن با بازیگرانی سرشناس می شناسیم ، در این اثرش به سراغ ماجرایی المپیکی رفته و تمرکز خود را روی رشته دو ماراتن قرار داد است. فیلم داستان چهار دونده ی مارتن از کشورهای انگلستان ، آمریکا ، چک و استرالیا را روایت می کند و به صورت جداگانه به انگیزه های شخصی هر یک برای موفقیت در این رقابت ها می پردازد. "مسابقات" بر اساس رمانی به همین نام ، به قلم نویسنده استرالیایی ، هیو اتکینسون ساخته شده است.

26 : چارلی چان در بازی های المپیک (1937) Charlie Chan at the Olympics

چارلی چان ، کارآگاه چینی - آمریکایی است که در سال 1936 ، رد یک جاسوس بین المللی را تا برلین که حالا میزبان مسابقات المپیک است دنبال می کند و برای دستگیری وی وارد این شهر می شود. " چارلی چان در بازی های المپیک" هنوز هم پس از گذر دهه ها ، به عنوان یک اثر کمدی جنایی ، جذابیت های خود را حفظ کرده است و جالب اینجاست که تمام صحنه های مربوط به برلین در فیلم ، دقیقاً همزمان با برگزاری مسابقات المپیک تصویربرداری شده است.

25 : داستان باب ماتیاس (1954) The Bob Mathias Story

این فیلم داستان واقعی باب ماتیاس ، برنده دو مدال طلای رشته دهگانه در المپیک های 1948 لندن و 1952 هلسینکی و همسرش ملبا ماتیاس است که همواره وی را در راه رسیدن به این موفقیت حمایت کرده است. ماتیاس با کسب طلای اولش در هفده سالگی ، عنوان جوان ترین قهرمان المپیک را هم از آن خود کرده است. جالب اینجاست که باب و ملبا در این فیلم ، در نقش های خودشان ظاهر شده اند.

24 : جیم تروپ - تماما ً آمریکایی (1951) Jim Thorpe – All-American

مایکل کورتیز ، کارگردان فیلم های مطرحی چون "کازابلانکا" و "ماجراهای رابین هود" در این اثر به بررسی زندگی واقعی جیم تورپ (برت لنکستر) ، نخستین بومی آمریکایی که موفق به کسب مدال طلا شده است می پردازد. تورپ در المپیک 1912 استکهلم در رشته های پنجگانه و دهگانه صاحب دو مدال طلا شد. اما فیلم کورتیز همچون دیگر فیلم های با موضوع قهرمانانه ، با پیروزی تروپ به پایان نمی رسد و ما در ادامه ی کار شاهد چالش های جدیدی هستیم که برای این ورزشکار به وجود می آید.

23 : برلین 36 (2009) Berlin 36

برلین 36 داستان گرتل برگمان ، ورزشکار زن یهودی در رشته پرش ارتفاع بود که بنا به سیاست "فقط آریایی ها" نازی ها ، دو هفته مانده به آغاز مسابقات المپیک 1936 برلین ، از تیم ملی آلمان کنار گذاشته شد. برگمان با پرش 160 سانتی متر ، رکورد دار بخش زنان این رشته در کشورش به حساب می آمد.

22 : آنسوی کوهستان (1975) The Other Side of the Mountain

آنسوی کوهستان داستان واقعی دختری به نام جیل کینمونت است که قصد شرکت در بازی های اسکی المپیک زمستانی 1956 را دارد ولی در خلال یکی از مسابقاتش دچار حادثه ی مرگباری شده و از قسمت شانه به پایین فلج می شود. جیل که شرایط روحی مناسبی ندارد ، با حمایت های نامزدش دیک بوئک سعی می کند به زندگی عادی خود بازگردد. خود بوئک نیز که اسکی بازی حرفه ای است ، دو سال پس از این اتفاق ، طی یک سانحه ی هوایی در 27 سالگی جان خود را از دست می دهد.

21 : داستان جسی اونز (1980) The Jesse Owens Story

فیلمی درباره جسی اونز که با تصاحب 4 مدال طلا در مسابقات المپیک 1936 برلین ، نه تنها به ستاره اول این رقابت ها تبدیل شد بلکه تئوری هیتلر مبنی بر برتری مطلق آریایی ها را نیز زیر سوال برد.

20 : تیغه های افتخار (2007) Blades of Glory

این فیلم کمدی ورزشی با بازی ویل فرل و جان هدر داستان دو مدعی اصلی کسب مدال طلای المپیک در رشته اسکیت روی یخ است که در خلال یکی از مسابقات جهانی با یکدیگر درگیر شده و طی حکمی برای همیشه از شرکت در مسابقات اسکیت انفرادی محروم می شوند. این دو ورزشکار که از لحاظ اخلاقی نیز در نقطه ی مقابل هم قرار دارند ، تصمیم می گیرند برای ادامه فعالیت ورزشیشان و رسیدن به مدال ، در کنار یکدیگر به عنوان تیم اسکیت دو نفره در المپیک شرکت کنند. "تیغه های افتخار" پس از نمایش در سال 2007 به موفقیت تجاری عظیمی دست یافته و جایگاه فیلمسازانش را نیز در همان نخستین اثرشان تثبیت کرد.

19 : شکست ناپذیر (2014) Unbroken

این فیلم به کارگردانی آنجلینا جولی ، داستان لوئی زامپرینی ، ورزشکار ایالت متحده در رشته دو 5000 متر المپیک 1936 برلین است که پس از اتمام این مسابقات به ارتش پیوسته و تبدیل به یک قهرمانی جنگی می شود. زامپرینی در سال 1943 پس از سقوط هواپیمایش در میان اقیانوس آرام ، مدت 47 روز را بدون آب آشامیدنی و غذا در میان آبها سرگردان بوده و نهایتاً به اسارت نیروهای ژاپنی در می آید.

18 : ادی عقاب (2016) Eddie the Eagle

این فیلم با بازی تارون اگرتون و هیو جکمن ، داستان ادی ادواردز ، ورزشکار بریتانیایی است که پس از شرکت در بخش های مختلف مسابقات اسکی پرش المپیک زمستانی 1988 ، اگرچه به مقام ویژه ای دست نیافت اما رکورد بریتانیا را در این رشته جابجا کرد.

17 : رکورد شخصی (1982) Personal Best

رابرت تاون که نوشتن فیلمنامه آثار مطرحی چون "محله چینی ها" و "روزهای تندر" را در کارنامه دارد ، در نخستین تجربه کارگردانیش به رابطه عاشقانه بین دو دونده ی زن آمریکایی می پردازد که خود را برای رقابت در بازی های المپیک سال 1980 آماده می کنند. این فیلم در زمان نمایشش از نظر نگاه متفاوتی که به احساسات ورزشکاران داشت ، بسیار مورد ستایش قرار گرفت.

16 : دونده دلاور (1983) Running Brave

داستان واقعی این فیلم درباره دونده آمریکایی ، بیلی میلز است که در جریان رقابت های المپیک 1964 توکیو مدال طلا را از آن خود کرد. میلز با این افتخارآفرینی به عنوان دومین سرخپوستی لقب گرفت که در تاریخ رقابت های المپیک ، موفق به کسب مدال شده است. وی همچنین نخستین آمریکایی است که در رشته ده هزار متر عنوان قهرمانی را کسب کرده است.

15 : مونیخ (2005) Munich

استیون اسپیلبرگ در تریلر سیاسی خود ، به حوادث تلخ المپیک 1972 مونیخ می پردازد. جایی که یگ گروه فلسطینی موسوم به سپتامبر سیاه ، یازده تن از اعضای تیم ورزشی اسرائیل را به قتل رساندند. البته اسپیلبرگ به همین ماجرا بسنده نکرده و در ادامه ، عملیات تلافی جویانه موساد با نام "خشم خدا" و کشته شدن فلسطینیان را هم به تصویر کشیده است.

Salute (2008) :14

مسابقات المپیک 1968 مکزیکوسیتی در اوج التهابات سیاسی  برگزار شد. همزمان با سرکوب گسترده معترضان مکزیکی و تیرباران گروهی آنها ، مبارزات آفریقای جنوبی در اعتراض به آپارتاید و جنبش های ضد نژادپرستی در آمریکا. در این میان دو دونده ی سیاهپوست 200 متر آمریکایی به نام های تامی اسمیت و جان کارلوس پس از دریافت نشان های طلا و برنز ، با مشت کردن دستهایشان به نشانه ادای احترام به قدرت سیاهپوستان ، اعتراض خود را مبنی بر تبعیض نژادی رایج در آمریکا و برخی دیگر از نقاط جهان نشان دادند که همین حرکت ، منجر به اخراج این دو ورزشکار از دهکده المپیک شد. این فیلم مستند در تلاش است تا روی دیگر این قضیه و ماجراهای پیرامون این اتفاق را به تماشاگران خود نشان دهد. پیتر نورمن ، ورزشکار استرالیایی که در آن مسابقات مدال نقره گرفت و در هنگام اهدای مدال ، در کنار دو ورزشکار آمریکایی روی سکو ایستاد ، یکی از کسانی است که در این مستند به بیان برخی از وقابع می پردازد.

13 : پرفونتین (1997) Prefontaine

این فیلم به کارگردانی استیو جیمز داستان دونده دوهای استقامتی ، استیو پروفونتین با بازی جرد لتو است که در المپیک 1972 از طرف کشور آمریکا در این مسابقات شرکت کرد. وی که ورزشکاری لجباز اما در عین حال بسیار با استعداد بود ، دو سال پس از المپیک در یک سانحه رانندگی کشته شد. فیلمنامه این اثر بر اساس اظهارات مربی تیم ، بیل دلینگر و نامزد جیمز ، نانسی آلمن نوشته شده است.

12 : المپیا (1936) Olympia

این فیلم مستند که به بازی های المپیک تابستانی 1936 برلین می پردازد ، نخستین فیلمی بود که با موضوع المپیک ساخته شد و با اختصاص 3 دقیقه به پخش تصاویر آدولف هیتلر ، جنجال هایی را هم به وجود آورد. جذاب ترین قسمت مسابقات این دوره جایی بود که جسی اونز ، دونده سیاهپوست آمریکایی با کسب 4 مدال طلا ضربه ای بزرگ را به تبلیغات آریایی هیتلر وارد کرده و باعث خشم شدید وی شد. این مستند با تکنیک های فیلمبرداری خود و نکات فنی اش ، جزو آثار پیشگام زمان خود به حساب می آمد.

11 : پیشتاز (1992) The Cutting Edge

این فیلم که یکی از معدود کمدی رمانتیک های این فهرست به حساب می آید ، داستان دوگ دورسی ، کاپیتان تیم هاکی روی یخ آمریکا در المپیک زمستانی 1988 است که در پی حادثه ای با مصدومیتی شدید روبرو شده و بازی ها را از دست می دهد. در همین مسابقات ، کیت موزلی نیز که ورزشکار اسکیت روی یخ (پاتیناژ) است در هنگام نمایشش روی زمین افتاده و از جریان مسابقه خارج می شود. در ادامه ماجرا کیت ، دوگ را که حالا ورزشکاری از کار افتاده شده به عنوان مربی استخدام می کند تا او را در مسیر رسیدن به موفقیت در المپیک 1992 یاری کند.

10 : یک روز در ماه سپتامبر (1999) One Day in September

این اثر مستند نیز همچون فیلم "مونیخ" ، به بررسی حوادث تراژیک المپیک تابستانی مونیخ و کشته شدن 11 ورزشکار اسرائیلی به دست گروه فلسطینی سپتامبر سیاه می پردازد. کوین مک دونالد به عنوان کارگردان "یک روز در ماه سپتامبر" جایزه اسکار بهترین مستند را از آن خود کرده و در ادامه ی راه ، با استفاده از شهرت این اثر ، فیلم های مستند و داستانی دیگری همچون "آخرین پادشاه اسکاتلند" ، "مارلی" و "دریای سیاه" را خلق کرد.

9 : تیم رویایی دیگر (2012) The Other Dream Team

کشور لیتوانی که سالها تحت ظلم و سلطه روس ها به سر می برد ، با فروپاشی جماهیر شوروی و اعلام استقلال خود در سال 1990، در المپیک 1992 بارسلونا برای نخستین بار با نام جمهوری لیتوانی شرکت کرد و در این میان تیم بسکتبال این کشور نیز که نماد جنبش استقلال طلبی به حساب می آمد ،  در طول این مسابقات به نماد امید به آینده و آزادی تبدیل شد و در پایان مسابقات نیز موفق به کسب مدال نقره شد. این مستند با بیان این داستان باورنکردنی ، احساس تمایل به آزادی و غلبه بر بزرگترین موانع و نابرابری ها را در دل هر بیننده ای زنده می کند.

8 : قهرمان اسکی (1969) Downhill Racer

این فیلم با بازی رابرت ردفورد و جین هاکمن داستان ورزشکار در ابتدا از خود راضی رشته اسکی است که پس از کش و قوس های فراوان در زندگیش و قهر و آشتی با مربی ، سرانجام مدال طلای رقابت های المپیک زمستانی 1968 را برای ایالت متحده به ارمغان می آورد. مایکل ریچی جوان ، در نخستین تجربه کارگردانیش به چنان موفقیتی دست یافت که در ادامه دوران فیلمسازیش هیچگاه موفق به تکرار آن و یا حتی نزدیک شدن به آن هم نشد. راجر ایبرت ، منتقد سرشناس سینمایی ، درباره "قهرمان اسکی" می گوید : بهترین فیلمی است که دربارۀ ورزش ساخته شده است، بدون آنکه واقعاً دربارۀ ورزش باشد.

7 : فاکس کچر (2014) Foxcatcher

بنت میلر پس از فیلم های موفق "کاپوتی" و "مانیبال" ، در سومین تجربه کارگردانیش به سراغ داستان واقعی دیگری می رود. داستان تراژیک مولتی میلیارد مشهور ، جان دوپونت و رابطه ی وی با دو قهرمان کشتی المپیک 1984 لوس آنجلس ، برادران شولز. دوپونت قصد دارد برادر کوچکتر یعنی مارک را برای رقابت در المپیک 1988 سئول و کسب مدال طلا آماده کند و در این راه برادر بزرگتر هم این دو نفر را همراهی می کند. در این میان روابط دوپونت با این دو نفر بسیار عجیب و غریب  و بیمارگونه به نظر می رسد. "فاکس کچر" پس از نمایش نه چندان موفقش در سال 2014 ، نامزد دریافت 5 جایزه اسکار از جمله جوایز بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه شد.

6 : پاهای میلیون دلاری (1932) Million Dollar Legs

ادوارد اف کلاین که سابقه کارگردانی تعداد زیادی از فیلم های باستر کیتون را در کارنامه دارد ، در این اثر کمدی ورزشی ، داستان کشور کوچکی را روایت می کند که در آستانه ی ورشکستگی قرار دارد. از این رو مسئولان این سرزمین تصمیم می گیرند برای جمع آوری پول هم که شده ، ورزشکارانشان را در المپیک 1932 لوس آنجلس شرکت دهند.

5 : بی حد و مرز (1998) Without Limits

این اثر که یک سال پس از "پروفونتین" به کارگردانی رابرت تاون ساخته شده است ، همچون آن فیلم به بررسی زندگی تراژدی وار استیو پرفونتین ، این بار از زبان مربی کالج وی ، بیل باورمن می پردازد.

4 : معجزه (2004) MIRACLE

فیلم موفق معجزه به کارگردانی گاوین اوکانر و بازی کرت راسل ، تمام ویژگی ها را برای تبدیل شدن به یک اثر کلاسیک ورزشی داراست. جنگ های داخلی ، مجموعه ای از ناممکن ها ، یک مربی پرشور و رقبای روسی.  آیا تیم هاکی آمریکا می تواند با یک تجدید قوا ، مدال طلا را در المپیک 1980 از چنگ روس های شکست ناپذیر دربیاورد؟

3 : المپیاد توکیو (1965) Tokyo Olympiad

کن ایچیکاوا ، کارگردان این اثر مستند ، به زیبایی لحظات ماندگار بازی های المپیک تابستانی 1964 توکیو را از شب افتتاحیه تا اختتامیه پوشش می دهد. وی در این اثرش به جای تمرکز روی رکورد و رتبه ی ورزشکاران و اعداد و ارقامی از این دست ، به ثبت لحظاتی انسانی از مسابقات و نمایش عواطف و احساسات ورزشکاران می پردازد . "المپیاد توکیو" با کارگردانی و تصویربرداری شگفت انگیزش ، علاوه بر اینکه یک نقطه عطف در تاریخ مستند سازی به حساب می آید ، تصویر جدیدی را از ژاپنی ارائه می دهد که پس از پایان جنگ جهانی دوم ، دید ملت ها نسبت به آن منفی شده بود.

2 : رقابت سرد (1993) Cool Runnings

"رقابت سرد" محصول سال 1993 به کارگردانی جان ترتلتاب و جان کندی کمدی جذابی درباره چهار تن از ورزشکاران جامایکایی است که در شراطی که تا به حال در زندگیشان برف را ار نزدیک تماشا نکرده اند ، برای رقابت در مسابقات سورتمه المپیک زمستانی 1988 به قطب شمال سفر می کنند. این فیلم بر اساس اتفاقات واقعی ساخته شده اگرچه برای افزایش بار کمدی کار ، چیزهایی به آن اضافه شده است.

1 : ارابه های آتش (1981) Chariots of Fire

این فیلم به کارگردانی هیو هادسن که ماجراهای آن در دوران پس از پایان جنگ جهانی اول رخ می دهد ، داستان دو ورزشکار دوی سرعت بریتانیایی است که خود را برای حضور در مسابقات المپیک سال 1924 آماده می کنند. یکی از آنها هارولد آبراهامز یک یهودی متعصب فارغ التحصیل کمبریج است و دیگری اریک لیدل ، یک مسیحی معتقد اسکاتلندی که بین ایمان و حرفه اش در حال درگیری است و احساس می کند از مسیر معنوی منحرف شده است. از نکات خاطره انگیز فیلم می توان به موسیقی متن فوق العاده ی کار ، ساخته ی ونجلیس سرشناس اشاره کرد. ارابه های آتش پس از نمایش موفقیت آمیز خود در رقابت با فیلم "سرخ ها"، 4 جایزه اسکار از جمله جایزه بهترین فیلم را از آن خود کرد.