اسطوره سازان تمدن ایرانی

رؤیاهای دم صبح مستند بلند سینمایی است به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مهرداد اسکویی که در سال ۲۰۱۶ ساخته شده است. این فیلم در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر و شصت و ششمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم برلیناله آلمان در بخش مسابقه (رده سنی ۱۴+) برگزیده شده است و مهرداد اسکویی در جشنواره ترو فالس آمریکا با بردن جایزه ترو ویژن به عنوان برترین مستندساز سال ۲۰۱۶ جهان برگزیده شد.

این فیلم از جشنواره‌های مهمی چون شصت و ششمین جشنواره فیلم برلین، جشنواره True & False True vision)، نوزدهمین جشنواره فیلم مستند Full Frame، سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر و نهمین جشنواره بین‌المللی سینما حقیقت و کشورهایی چون: مولداوی، لهستان، پرتغال، آلمان و آمریکا جوایز معتبری را به خود اختصاص داده است. عفو بین‌الملل جایزه سال ۲۰۱۶ خود در چارچوب برلیناله را به این مستند دربارهٔ دختران ساکن کانون اصلاح و تربیت شهر زیبای تهران اهدا کرد.

داستان "رویاهای دم صبح" دربارهٔ نوجوانان دختر زیر ۱۸ سالی است که در کانون اصلاح و تربیت شهر زیبای تهران تحت نظارت هست.

این فیلم سومین قسمت از مستندهای سه گانهٔ مهرداد اسکویی است. دو فیلم قبلی «روزهای بی تقویم» و «آخرین روزهای زمستان» نام دارند. صدور مجوز ساخت این فیلم ۷ سال به طول انجامید که در نهایت مهرداد اسکویی در زمستان سال ۱۳۹۲ با حمایت کانون اصلاح و تربیت موفق به دریافت مجوز ساخت فیلم شد.

بیش و پیش از تهاجم به خاک، این فرهنگ افغانستان بود که پس از 11 سپتامبر مورد هجوم چند ملیتی قرار گرفت. فرهنگی که ریشه در تاریخ چند هزار ساله از نظر ملی و قرن های متمادی حضور درخشان تمدن اسلامی در این سرزمین دارد. در این سال ها افغانی ها همانگونه که در مقابل ارتش سرخ شوروی سلحضورانه ایستادند، نشانه هایی از مقاومت در برابر این تهاجم فرهنگی را نیز نشان می دهند. این فیلم روایتی است از پیشینه و حل فعلی این مقاومت فرهنگی.

«افغانستان من» ( My Afghanistan) عنوان مستندی به تهیه کنندگی سلیم غفوری است که نگاهی به پیشینه تاریخی و وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور افغانستان در دوران پس از طالبان دارد.

این مستند به تهیه کنندگی سلیم غفوری و کارگردانی محمدمهدی خالقی محصول سال 2013 مرکز فرهنگی میثاق است و سعی دارد اطلاعاتی از وضعیت کنونی افغانستان (دوره بعد از طالبان) را در لایه های مختلف جامعه به تصویر بکشد.

مستند «افغانستان من» با نیم نگاهی به تاریخ چند دهه قبل این کشور، سری به شهرهایی همچون بلخ، هرات، کابل و مزار شریف می زند تا هم از پیشینه تاریخی و باشکوه آنها بگوید و هم از وضعیت کنونی آن که بیشتر تحت تاثیر جنگ های پی در پی بوده اطلاعاتی به مخاطب ارایه دهد.

از جمله مواردی که در این مستند به آن پرداخته خواهد شد می توان به پیشینه تاریخی افغانستان و معرفی برخی از مشاهیر آن، زبان فارسی، مشکلات مردم به علت جنگ های مختلف، طالبان، حمله آمریکا بعد از یازده سپتامبر، شکنجه برخی از شهروندان بی گناه افغان در زندان های بگرام و گوانتانامو، وضعیت آموزش و مدارس و دانشگاه ها اشاره کرد.

مل گیبسون سالها در هالیوود تحریم شد و مورد عناد قرار گرفت و در نتیجه با آنچه پیرامون وی به ویژه در ۱۵ سال اخیر بر پا شده آشنا است و می داند که مایل نیستند به او به خاطر ایده های سیاسی و مذهبی اش میدان بدهند و دقیقاً به همین سبب است که موفقیت فراوان هنری ـ حرفه ای و اقتصادی فیلم اخیر وی با نام «Hacksaw Ridge» اهمیتی مضاعف یافته و خنثی کننده اقدامات ضد وی بوده است. مدتها طول کشید تا دزموند داسی سربازی که در جنگ جهانی دوم فرامین صادره و توصیه های رسیده از مقام های ارشد را نادیده گرفت تا مانع از مرگ ۷۵ سرباز حاضر در جوخه خود طی مواجهه آمریکا با ژاپن شود، رضایت بدهد که داستانش به طور رسمی و در قالب یک کتاب بیوگرافی به اطلاع همگان برسد. در پی آن رابرت شنکن نویسنده ای دارای پیشینه فتح جایزه معتبر پولیتزر وارد ماجرا شد تا سناریویی را بر اساس این کتاب بنگارد و انتقال آن بر پرده های نقره ای به مدد بیل مکانیک یکی از تهیه کنندگان معروف هالیوود نیز ۱۰ سال زمان اضافی را در بر گرفت. با این حال تمامی این صبرها و رنج ها و دشواری ها ارزش اش را داشت زیرا فیلم حاصله که «Hacksaw Ridge» نامگذاری شده و با کارگردانی مل گیبسون معروف همراه است، به یکی از بهترین فیلم های جنگی چند سال اخیر دنیا تبدیل شده و اواخر سال پیش نامش جزو ۹ کاندیدای جایزه اسکار برترین فیلم سال هم آمده بود و دو اسکار جنبی شامل جایزه بهترین صدابرداری را به خانه برد. این فیلم اندرو گارفیلد ایفاگر رل کمیک استریپی و فانتزی اسپایدرمن، در تریلوژی ثانوی این سری فیلم ها را در قالب دزموندداس به درجات بالاتری رساند و نشان داد او از عهده نقش های سخت دراماتیک و رئالیستی هم بر می آید. اما دومین عنصر موفقیت «Hacksaw Ridge» پس از کارگردانی متهورانه مل گیبسون، قصه پردازی هوشمندانه شنکن بنظر می رسد و با این اوصاف او که سابقه نگارش سناریوی فیلم ها و مجموعه های «پاسیفیک» و «تمامی راه» را هم دارد، بهترین فرد برای پاسخگویی به ابهامات مرتبط با فیلم تحسین شده جدید گیبسون است.
 آقای شنکن، چرا به مدت ۱۰ سال روی این پروژه کار و تحقیق و نگارش کردید؟
ـ چاره ای نداشتم. من در همان سال (۲۰۰۶) بیل مکانیک که تازه امتیاز ساخت فیلمی از روی این داستان را از دیوید پرموت خریده بود با من قرارداد بست و مسئولیت تنظیم یک سناریوی فراگیر را برای این فیلم به من سپرد و چون کار تصویربرداری زودتر از اوایل سال ۲۰۱۶ شروع نشد، طبعاً من نیز پا به پای سایرین و با تاخیر و وسواس به سوی پایان قضایا و شروع فیلمبرداری به حرکت در آمدم.

بعد از تجربه اثر «با مرگ زندگی» که روایتی از آزادسازی شهرهای نبل و الزهرا بود؛ وحید فراهانی و تیمش تصمیم گرفتند مستندی با موضوع آزادسازی شهرهای فوعه و کفریا هم بسازند. فوعه و کفریا در جنوب غرب حلب قرار دارند و دو سال و نیم در محاصره کامل بودند و هیچ کمکی مگر از طریق هوایی به آنها نمی رسید؛ خبرهایی رسید که قرار است خانواده ها و اهالی فوعه و کفریا با خانواده های گروه های مسلح تبادل شوند.

مستندسازانی که رفته بودند تا راوی شادی مردم مقاوم فوعه و کفریا باشند، اما با اتفاق شومی که در انفجار اتوبوس‌ها افتاد، ناخودآگاه راوی اندوه بی پایان و عمیق این مردم شدند.

پانزده روز در حلب بودند، چون قرار بود در روز اول تبادل صورت بگیرد، اما به خاطر اختلافات داخلی گروهک‌ها تبادل مکرراً به تعویق افتاد و مجبور شدند در محل تبادل حاضر شوند و منتظر بمانند تا تبادل صورت بگیرد.

امروزه بر اساس آمار منتشر شده در جنگ‌ها ۸۰ درصد قربانیان جنگ، زنان و کودکان هستند. بسیاری از افراد، جنگ را یک بازی مردانه می‌دانند و این مردها هستند که برای آن تصمیم می‌گیرند و در این روند زنان و کودکان اولین قربانیان جنگ می‌شوند.

«با صبر زندگی» قرار بود از صحنه های دیدنی و به یادماندنی از دیدار خانواده های چشم به راه با عزیزانشان را به تصویر بکشد اما متاسفانه راوی صحنه‌های شهادت مظلومانه این مظلومان شد.

 مستند«انتهای خیابان پاستور» به کارگردانی محسن خان‌جهانی و جعفر محمدی، در آستانه‌ انتخابات ریاست جمهوری در سینماهای گروه هنروتجربه اکران شده‌است.این مستند امروز شنبه ۲۳ اردیبهشت ماه ساعت ۱۸ در پردیس چارسو و در روزهای آینده سه‌شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه و جمعه ۲۹ اردیبهشت ماه ساعت ۱۷ در موزه سینما به نمایش درمی‌آید. مستند «انتهای خیابان پاستور» نگاهی دارد به انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری و حاشیه‌های آن و با نامزدهای ریاست جمهوری آن دوره همراه می‌شود و سعی در ثبت تصاویر متفاوتی از آن‎ها دارد.

مروری بر سیر تاریخی و اندیشه های انحرافی فرقه ضاله بهائیت و بابیت در مستند «داستان بهائیت»، کاری از اداره کل پژوهش های اسلامی رسانه. نمایش روزهای دوشنبه (95/9/1) الی پنج شنبه (95/9/4) ساعت 17:30 از شبکه سوم سیما.

ناظر محتوایی:حجت الاسلام علیرضا روزبهانی
کارگردان: جواد یقموری
تهیه کننده:حسین اسدی زاده 
سال تولید:1390-1395

دیدن آرشیو این برنامه در شبکه مستند سیما

مستند سینمایی «کربلا جغرافیای یک تاریخ» به کارگردانی داریوش یاری از فردا هفتم مهرماه روی پرده سینماها می‌رود.

به وبلاگ مراجعه شود

سی سال سینما

(گزیده مقالات سینمایی 1385-1355)

نویسنده: دکتر احمد ضابطی جهرمی

بخش زیادی از دلتنگی هایم از تاریخ سینما و نظریه های فیلم را می توانم در این کتاب بیابم. از این رو برای من عنوان «سی سال سینما» که بر تارک این کتاب می درخشد و اشاره به سی سال استمرار مؤلف گرانقدر کتاب، دکتر ضابطی جهرمی در نوشتن درباره مباحث جدی سینما دارد، به خوبی به «صد سال سینما» قابل تفسیر است.

وقتی صفحات این کتاب را ورق می زدم ناخودآگاه یاد سال های دور افتادم. سال های میانی دهه 1360 که نام «احمد ضابطی جهرمی» تداعی کننده نام سرگئی آیزنشتین، وسولود پودوفکین، الکساندر داوژنکو، و... در یک کلام «هنر تدوین فیلم» بود. به خاطر دارم که در آن سال ها برای اولین بار عرصه و میدانی برای توجه به مباحث تئوریک در نوشتارهای سینمایی ایران باز شده بود و «احمد ضابطی جهرمی» نامی بود که حضورش بر تارک هر مقاله یا کتاب، خواننده مشتاق و علاقمند را به مطالعه آن وامی داشت. در آن سال ها چند کتاب درخشان از استاد ضابطی جهرمی در حوزه سینمای شوروی، و سبک تدوین خلاقه ی سینماگران روسی منتشر شد. حالا کتمان نمی کنم که از صمیم قلب خوشحالم که مجموعه ای از مقالات تألیفی و ترجمه ای استاد که بسیاری از آنها برای من در دسترس نبودند یکجا در کتابی چنین آراسته، و توسط ناشری طراز اول گردآوری شده اند. بله! اگر علاقمند به مباحث جدی سینمایی هستید، و مایلید پس از مطالعه ی چند مقاله دانش بصری تان در درک فیلم ارتقاء یابد، توصیه می کنم مطالعه ی این کتاب را که خوشبختانه هنوز در دسترس است از دست ندهید!

بزرگترین تمدن های بشری همیشه بر کنار آب ها شکل گرفته اند، جایگاه رودخانه قم هم در پیدایش شهر قم قابل بررسی است.

مستند مثل یک رود کاری از دوره دانشجویی به این ایده می پردازد، این مستند در 3 اپیژود موافقین زدن سد روی رودخانه قمرود، مخالفین زدن سد و اپیژود سوم نگاه آزاد و طنز است.

 مثل یک رود "اپیزود 3"

 مستند "مثل یک رود" پروژه ی دانشجوی است که به بررسی احداث سد بر روی رودخانه قمرود می پردازد. مثل یک رود به تهیه کنندگی محمد رضا فرزین و منصور حکیم آبادیان، کارگردانی سید جعفرعلوی عدل و امیر حسین پیشاهنگ زیر نظر استاد دکتر احمد ضابطی جهرمی در سال ۱۳۸۶ تولید شده است.

 مشاهده فیلم