چین با مستند جنگ جهانی دوم در بخش رقابتی اسکار
چین، مستند جنگ جهانی دوم با عنوان «غرق شدن مارو لیسبون» را برای رقابت در شاخه بهترین فیلم بینالمللی اسکار ۲۰۲۵ انتخاب کرد.
این فیلم به کارگردانی فانگ لی روایتگر مستندی از جنگ جهانی دوم است که ماجرای غرق شدن یک کشتی ژاپنی حامل صدها اسیر جنگی انگلیسی و تلاشهای قهرمانانه ماهیگیران چینی برای نجات آنها را به تصویر میکشد.
این نخستین باری است که سینمای چین از سال ۱۹۷۹ میلادی و حضور در عرصه رقابت اسکار، یک فیلم مستند را به عنوان نماینده رسمی خود به آکادمی معرفی میکند، مستندی که در روند انتخاب فیلمهایی است که چینیها در تلاشند از طریق آن احساسات ملیگرایانه را در داخل کشور برانگیزند.
مستند «غرق شدن مارو لیسبون» که فیلم افتتاحیه جشنواره بینالمللی شانگهای در ماه ژوئن بود، یک بخشی نسبتا مبهم از سال ۱۹۴۲ در طول جنگ جهانی دوم را زنده میکند، زمانی که یک کشتی نیروهای ژاپنی به نام لیسبون مارو هدف حمله اژدرهای نیروی دریایی ایالات متحده قرار گرفت. در آن زمان از این کشتی برای انتقال اسیران جنگی استفاده می شد و بیش از ۸۰۰ سرباز بریتانیایی با غرقشدن کشتی یا با تیراندازی ژاپنیها کشته شدند. نزدیک به ۳۸۰ نفر از اسرای بریتانیایی دیگر توسط ماهیگیران چینی نجات یافتند که جان خود را برای نجات و پناه دادن اسرا در برابر نیروهای ژاپنی به خطر انداختند.
فانگ لی، کارگردان و تهیهکننده فیلم، سفرهای زیادی انجام داده تا داستان غرق شدن کشتی و تجربه بازماندگان را جمعآوری کند. این کارگردان که سابقه طولانی در صنعت سینمای چین دارد و اتفاقاً به عنوان یک نقشه بردار اقیانوس نیز تجربه دارد، به رسانه های چینی گفته است که در سراسر چین، بریتانیا، ژاپن، ایالات متحده و کانادا سفر کرده و خانواده اسرای جنگی بازمانده این اتفاق را ردیابی کرده است. او همچنین برای کشف آنچه که گمان میرود کشتی غرق شده واقعی لیسبون مارو باشد تلاش کرد و این روند را روی فیلم مستند خود آورده است.
مستند «غرق شدن مارو لیسبون» پس از انتشار در ۶ سپتامبر در چین به یک موفقیت بزرگ رسید و امتیاز کاربران فوق العاده بالای ۹.۳ در سایت فیلم چینی «Douban» و ۹.۶ در برنامه فروش بلیط «Maoyan» را کسب کرده است. این فیلم حدود ۵ میلیون دلار در سینماهای چین فروخته است که برای یک اثر مستند فروشی چشمگیر محسوب میشود.
در ۲۵ سالی که چین شروع به شرکت در مسابقه اسکار بینالمللی کرده است، دو بار نامزد بهترین فیلم بین المللی شده است. ژانگ ییمو در سال ۱۹۹۰ با تراژدی عاشقانه «جو دوو» با نقش آفرینی گونگ لی اولین نامزدی اسکار را برای کشورش به ارمغان آورد و پس از آن یک بار دیگر با فیلم کلاسیک «قهرمان» در سال ۲۰۰۲ به جمع نامزدهای نهایی راه یافت. تاکنون هیچ فیلم چینی موفق به کسب جایزه اسکار بهترین فیلم بینالمللی نشده است.
پیش از این کمیته اسکار کشورهایی چون فرانسه، آرژانتین، مکزیک، کانادا، شیلی، کاستاریکا، مراکش، پاناما، پرو، اروگوئه، کامبوج، ژاپن، قرقیزستان، آلمان، ترکیه، عراق، فلسطین، کره جنوبی، تایوان، ارمنستان، اتریش، بلغارستان، کرواسی، چک، استونی، مجارستان، ایرلند، لتونی، لیتوانی، رومانی، اوکراین، ایسلند، کنیا، فنلاند، هند، آرژانتین و مکزیک نیز فیلم منتخب خود را به آکادمی اسکار اعلام کردهاند.
سینمای ایران نیز فیلم «در آغوش درخت» ساخته بابک خواجهپاشا را به عنوان نماینده خود در اسکار پیش رو شناخته است.
آخرین مهلت ارسال آثار برای رقابت در شاخه بهترین فیلم اسکار بینالمللی ۱۴ نوامبر ۲۰۲۴ (۲۴ آبان) است. فهرست نامزدهای اولیه مدعیان اسکار بین المللی نیز ۱۷ دسامبر (۲۷ آذر) و نامزدهای نهایی هم ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (۲۷ دی) اعلام می شوند.
سال گذشته فیلم «منطقه مورد علاقه» ساخته جاناتان گلیزر به نمایندگی از سینمای انگلیس توانست جایزه اسکار بهترین فیلم بینالمللی را کسب کند.
نود و ششمین دوره جوایز سینمایی اسکار یکشنبه دوم مارس ۲۰۲۵ (۱۱ اسفندماه) برگزار میشود.