سینمای ایران و افغانستان، آشنا اما دور از هم
افغانستان به خاطر لوکیشنهای خاص سرزمینی، همواره مورد نظر فیلمسازان قرار داشته و بخشی از فیلمهای بزرگ و پر فروش در این کشور فیلمبرداری و ساخته شده است.
افغانستان به خاطر لوکیشنهای خاص سرزمینی، همواره مورد نظر فیلمسازان قرار داشته و بخشی از فیلمهای بزرگ و پر فروش در این کشور فیلمبرداری و ساخته شده است. هالیوود از این فرصت نهایت استفاده را برده و میتوان فهرست بلندبالای آثاری را یافت که در افغانستان ساخته شده که نمونه آن «روشنایی های پایدار روز» از سری فیلمهای جیمزباند یا «رمبو 3» با بازی سیلوستر استالونه است.
بالیوود نیز قدر این فرصت را دانسته و در همکاری مشترک، بخشهای از دو فیلم پرفروش «قندهار» با بازی آمیتاباچان و «کابل اکسپرس» را در این کشور ساخته است.
افغانستان و ایران نیز به خاطر همگرایی بسیار بالا در زبان، دین، تاریخ و نیز جغرافیای هم مرزی میتوانند نسبت به همکاری مشترک در سینما بیش از پیش اقدام کنند و این نکتهای است که پیشتر مورد اهتمام مسئولان سینمایی دو کشور قرار گرفته است.
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و صحرا کریمی رئیس افغان فیلم به عنوان اصلیترین نهاد دولتی سینمایی افغانستان فیلم، 27 آذر سال 1398 در نشستی مشترک با امضای تفاهمنامهای، بر تقویت همکاریهای بلند مدت سینمایی بین ایران و افغانستان تاکید کردند.
گرچه پس از به قدرت رسیدن طالبان، معلوم نیست سرنوشت این تفاهمنامه همکاری مشترک به کجا انجامیده و شاید همکاری سینمایی ایران و افغانستان اکنون کم رنگ شده، اما نباید فراموش کرد، در سینمایی ایران فیلمهای خوبی مرتبط با افغانستان یا درباره افغانستان ساخته است.
نمونه چنین آثاری که تحسین شده و نیز نظر منتقدان را جلب کرده، فیلم سینمایی «باران» ساخته مجیدی مجیدی است که با حضور تعدادی از بازیگران افغانستانی ساخته شده است.
یا «گلچهره» ساخته وحید موساییان که به نوعی «سینما پارادیزو» افغانستانی است که تعداد زیادی جوایز معتبر سینمایی نیز کسب کرده است.
همچنین در کنار این آثار، اکنون جمعی از هنرمندان افغان تبار از جمله برادران نوید و جمشید محمودی سالهاست که ضمن کسب تابعیت، به عنوان کارگردان فعالیت میکنند و برخی فیلمهای آنها به اسکار راه یافته است.
یا تعدادی از بازیگران افغان تبار مانند فرشته حسینی که سال 1400 برای ایفای نقش در فیلم «دسته دختران» دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را از چهلمین جشنواره فیلم فجر کسب کرد.
هیاتی تجاری اقتصادی طالبان در حال عزیمت به تهران است و این فرصت خوبی است تا مسئولان دو کشور، در مورد بسط همکاری های مشترک در عرصه فرهنگی وهنری بویژه سینما گفت وگو کنند.
سینما نیز افزون بر ماهیت فرهنگی وهنری، مقولهای اقتصادی است و میتوان از این ظرفیت نیز بهره برد.
تکمله اینکه، از منظر هالیوود، افغانستان کشوری گرفتار جنگ، فقر و ویرانی است اما ایران از منظر برادری و احترام مبتنی بر اشتراکات هویتی به همسایه شرقی خود مینگرد.
تسنیم امید غیاثوند