هوش مصنوعی و آینده هالیوود
در شرایطی که خدمات چت جی پی تی در بسیاری از حرفهها اثرگذاری معناداری داشته اخیراً منتقدان، خبر از بروز انقلابی نوین در صنعت فیلمسازی با همین فناوری یا هوش مصنوعی میدهند که احتمالاً هالیوود را متحول میکند.
بهگزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از نیویورکتایمز با ظهور فناوریهای نوین از اوایل قرن 21 رفته رفته بسیاری از مشاغل تحت تاثیر این روند قرار گرفتند و امروز با ظهور و بروز کاربردهای تازه از هوش مصنوعی بدون تردید صنعت فیلمسازی در سراسر جهان نیز با تغییراتی معنادار روبرو میشود که احتمالاً این تغییرات از هالیوود آغاز میشود.
این درحالی است که نگاه به گذشته استفاده از فناوریهای نوین در سراسر جهان بیانگر این نکته است که برخی مشاغل با گسترش استفاده از فناوری ها یا بطور کلی از بینرفتهاند یا اینکه شکل و شیوه آنها تغییر کرده است که صنعت فیلمسازی نیز از این قاعده مستثنی نیست و احتمالا به زودی این روند در هنر هفتم سراسر دهکده جهانی تجربه میشود.
در این زمینه کارشناسان تاکید میکنند شاید هنگامی که امکانات و دستاوردهای چت جی پی تی برای بسیاری باعث سادهشدن کارها یا حتی بهبود کیفیت ارائه خدمات آنها شده بود ظهور و بروز هوشمصنوعی بهجای آسودگی اکنون به یک نگرانی در بخشهای مختلف تبدیل شده و سیاسیون و حتی هنرمندان را اکنون به خود مشغول کرده و این پرسش را ایجاد میکند که واقعاً اثرگذاری هوشمصنوعی در صنعت فیلمسازی چیست؟
به این ترتیب شاید بد نیست قبل از جستوجو برای رسیدن به پاسخ بالا کمی درباره صحنههای فیلم ترمیناتور بیشتر فکر کنیم که واقعا این امکان هم وجود دارد که هوش مصنوعی به جای اینکه در خدمت انسان قرارگیرد و تسهیل کننده فرآیند تولید باشد به بلای جانش تبدیل شود و با تحمیل هزینههای هنگفت مشکلات را دو چندان کند.
پاسخ به این سئوال قطعاً وجههای مختلفی دارد و گروه براین باورند که با افزایش استفاده از هوش مصنوعی در صنعت فیلمسازی بزودی موضوع فیلمنامهنویسی و البته نقد فیلمها سادهتر میشود و رفته رفته به صورت تخصصیتری با این موارد مواجه میشویم، اما نگاه دیگر بیانگر این نکته است که ورود هوشمصنوعی به صنعت فیلمسازی و هنر هفتم نه تنها یک امتیاز نیست بلکه میتواند به عنوان یک تهدید نیز شناخته شود.
بررسیها نشان میدهد در نگاه اول اگرچه موضوع نقد و فیلمنامهنویسی با گسترش استفاده از هوشمصنوعی دستخوش تغییرات معنادار میشود اما در بخشهای دیگر فیلمسازی مثل پیشتولید، این امکانات میتواند فرآیند را ساده کند و حتی در بخش انتخاب بازیگران دقیقتر از کارگردان با بررسی دقیق و منطقی پیشینه حرفهای آنها کارآمدتر عمل کند.
البته این پایان کار نیست و اگر در برخی پروژهها نیازمند استفاده از جلوههای ویژه باشیم قطعاً هوشمصنوعی میتواند بهترین جلوههای ویژه را متناسب با سناریو و صحنه بسیار ارزانتر و بهتر پیشنهاد و تولید کند.
اغلب منتقدان در این بخش معتقدند وقتی صحبت از هوش مصنوعی و صرفهجویی در هزینه و زمان میکنیم ناخودآگاه تهیهکنندگان کمی تامل میکنند و درباره میزان کاهش هزینهها در این صورت یا زودتر آماده شدن پروژه فکر میکنند که همین تفکر چندثانیه میتواند بیانگر گسترش استفاده از هوش مصنوعی در آینده نزدیک بدهد، چون پول و زمان مواردی نیستند که دستاندرکاران صنعت فیلمسازی بهخصوص تهیهکنندگان و کارگردانها از آنها بهسادگی عبور کنند.
از سوی دیگر این گروه تاکید میکنند ورود هوشمصنوعی به صنعت فیملسازی احتمالاً میتواند، مخاطبشناسی را در این عرصه دگرگون کند، به این ترتیب که اکنون تولیدکنندگان فیلم و سریال برای دستیابی به ذائقه مخاطبان خود باید با گروههای مشاورهای یا شخصاً اقدام به انجام این فرآیند هزینهبر و زمانگیر کنند درحالی که هوشمصنوعی میتواند در مدت زمانی کوتاه با بررسی سوابق خرید، انتخاب کتاب، ورزش، نوع تحصیلات و حتی شغل جامعه هدف بهترین پیشنهاد را به تولید کنندگان فیلم و سریال بدهد.
به گفته منتقدان دسترسی قابل توجه هوش مصنوعی به دادههای ثبت شده کاربران فضای مجازی یا همان ردپای اینترنتی آنها در این زمینه همانند گنجی قابل توجه برای تولید کنندگان فیلم و سریال است که به هیچ عنوان نمیتوانند از کنار آن بسادگی عبور کنند و بیتوجه به این امکانات باشند، هرچند این نکته در کنار توزیع دقیق محتوا در جامعه مخاطب و چگونگی آن زمینه افزایش درآمد را مهیا میکند و این نکته قطعاً تکمیل کننده فرآیند تولید فیلم و سریال است و مهر تاییدی بر این مدعاست که احتمالاً هالیوود به زودی شاهد انقلابی صفر و یکی میشود که صنعت فیلمسازی جهان را دست خوش تغییر میکند.
طعم شیرین جوانسازی یا دوباره زنده شدن اسطورههای قدیمی
گروه از منتقدان و فعالان عرصه سینما درباره تبعات ورود هوش مصنوعی به صنعت فیلمسازی با اشاره به فیلم اخیر هریسون فورد (ایندیاناجونز) میگویند: تا همین دوسال قبل که موضوع ورود هوشمصنوعی به صنعت فیلمسازی درحد همان استفاده از چت جی پی تی بود بسیاری از دستاندکاران ابراز خرسندی میکردند که فناوریهای نوین موجود در واقع تسهیل کننده کار شدهاند و استفاده از این امکانات برای بکارگیری اسطورههای قدیمی کاتالیزوری برای تولید فیلمهای پرفروش جدید است.
اما این تنها یک سوی ماجرا بود چون تجربه جان ویک جدید با کیانو ریوز جوان آنطور که برآورد میشد قابل توجه نبود تا جایی که خود این هنرپیشه هالیوودی تاکید کرد: اگر به عمق فیلم توجه کنید این من نیستم که بازی میکنم که این ترسناک است و مخاطبان شاید به دنبال دیدن من واقعی هستند نه تصویری جوانتر از من که با واقعیت امروز زندگی من فاصله دارد .
نکته نگران کننده اینجاست که برخی مخالفان ورود هوشمصنوعی به صنعت فیلمسازی تاکید میکنند امروزه چت جی پی تی مشاغلی همچون، خبرنگاران، وکلا، نویسندگان، محققان و شعرا را تحت تاثیر قرار داده و رفته رفته این مشاغل از صحنه روزگار حذف میشوند و جای آنها یک سری صفر و یک مجازی فعال میشوند.
این گروه تاکید میکنند شاید در آینده نزدیک حتی گویندههای اخبار نیز با استفاده از هوش مصنوعی برای شما اخبار بگویند یا اینکه رمانهایی که میخوانیم حاصل تخلیات صفر و یکی هوش مصنوعی باشد اما موضوع فیلم و سریال دنیایی است که واقعاً نباید اجازه دهیم صفر و یکها برآن وارد شوند و هویت انسانی ما را به خود مشغول کنند.
بن منکیویچ، نویسنده فیلمهای کلاسیک ترنر (TCM) و نوه هرمان مانکیویچ، که یکی از نویسندگان فیلم کلاسیک همشهری کین در سال 1941 بود، به تازگی ChatGPT را تجربه کرده و میگوید: من برای یک هفته ثبتنام کردم و از این فناوری جدید خواستم که مقدمهای برای سیتیزن کین بنویسد که نتیجه آن واقعاً شوکه کننده بود.
منکیویچ در ادامه میافزاید اگرچه این متن فاقد جزئیات و زمینه مناسب برای تولید اما نمیتوان از این نکته به سادگی عبور کرد که واقعاً متفکرانه نوشته شده بود و میتواند پایهای برای تولید یک اثر باشد ولی هنوز کار داشت که باید یک مغز متفکر انسان آن را انجام میداد.
این نویسنده تاکید کرد: نکتهای که من از این تجربه به دست آوردم نه استفاده کامل از این فناوری بود بلکه یک لحظه به این فکر کردم که واقعاً من میتوانم از این فناوری به عنوان آغاز فرآیند کارم استفاده کنم درست مثل یک شابلون که کار را برای ترسیم یک شکل ساده میکند امروز میتوانیم از چت جی پی تی استفاده کنیم.
این نویسنده 55 ساله درباره استفاده کامل از هوش مصنوعی برای نوشتن فیلمنامه معتقد است که اگرچه درنگاه اول هیجان انگیز است که شما چند کلمه بنویسید بعد از مدت زمان کوتاهی چند ده صفحه فیلمنامه کامل تحویل بگیرید ولی نباید فراموش کنیم که این روند آزادهنده هم بوده و میتواند کار را با چالش روبرو کند، واقعیت ماجرا این است که من کاملاً علاقه دارم در مسیری که پدربزرگم حرکت کرد ادامه مسیر بدم و براساس تجربههای او دست به قلم ببرم نه اینکه اجازه دهم ماشین برای من هنگام نوشتن فیلمنامه تصمیمبگیرد، یقین دارم کاری که اسکات فرانک انجام داده برای هوش مصنوعی غیر ممکن است، چون در اثر احتمالی خبری از حس انسان نیست.
وی تاکید کرد: نمیخواهم ارتجاعی فکر کنم یا در این زمینه نظر بدهم ولی لازم است بپذیریم که شاید من از این فناوری استفاده نکنم اما هستند افرادی که با استفاده از این فناوری احتمالاً در آینده بتوانند اثار خلاقانهای تولید کنند که اتفاقاً مورد استقبال عمومی هم قرارگیرد.
ممنوعیت برای صفر و یکی شدن فیلمنامه
درحالی که گمانهزنیها برای رسیدن به پاسخ سئوال یاد شده همچنان درجریان است، شاید بتوان گفت انجمن نویسندگان آمریکا نسبت به این رویداد زودتر نگران شده و اگرچه اکنون اعضای آن در اعتصاب هستند، رایزنیهایی را برای ممنوعیت استفاده از هوشمصنوعی برای نوشتن فیلمنامه یا اسکریپتهای تلویزیونی آغاز کرده است.
ورایتی در این زمینه اخیراً گزارشی منتشر کرد که این انجمن درحال رایزنی با مقامات مسئول در این زمینه است تا بتواند استفاده از هوش مصنوعی در دنیای حرفهای اعضای خود را ممنوع کند و با اعلام غیرکیفی بودن آن متون برای آینده خود برنامهریزی کند و به نوعی آینده حرفهای اعضای خود را بیمه کند.
مارک گوگنهایم، فیلمنامه نویس در این زمینه میگوید: افزایش حضور این فناوری جدید در عرصه سینما و برخی شاخههای مرتبط یا حتی مشاغل دیگر نوید خطری غیرقابل تصور را به بشر و فعالان عرصههای یاد شده میدهد که باید آن را جدی بگیریم.
گوگنهایم در ادامه میافزاید در حال حاضر اگرچه بهظاهر هوش مصنوعی آماده نوشتن یک فیلمنامه داستانی یا تخیلی نیست و تنها از عهده متون ساده برآمده است، اما نباید فراموش کرد که فناوری همچنان با استفاده از دادههای خود ما درحال تقویت اطلاعات و دادههای مورد نیازش است تاجایی که احتمالاً در آینده این توانمندی را هم به دست میآورد که بتواند یک متن ادبی و تاریخی بدون نقص ارائه کند و اینجا داستان جدی میشود که از امروز باید برای آن روز برنامهریزی کنیم.
این فیلمنامه نویس مشهور عرصه سینما تاکید میکند: چه کسی میتواند تضمین کند که در آینده نزدیک چت جی پی تی آماده نوشتن یک اسکریپت بینقص نیست؟ یا اینکه بدون اشتباه و در کوتاهترین مدت میتواند یک اسکریپت را تغییر داده و اصلاح کند؟ اگر من قصد پاسخ دادن به این پرسشها داشته باشم مشخصاً میگویم بسیار زودتر از آنچه فکر میکنیم اتفاق میافتد.
گوگنهایم 52 ساله در این زمینه میگوید: چطور امروز در بسیاری از اخبار میبینیم که فیلمنامهنویسی در اختیار مردان است و سهم زنان در آن بسیار ناچیز است، دقیقاً همین اتفاق به زودی برای انسان و هوش مصنوعی خواهد افتاد به این معنی که بهزودی میبینیم سهم انسان در فیلمنامه نویسی بسیار ناچیز است.
صدای دیجیتالی هرگز
از سوی دیگر با توجه به موارد یاد شده شاید براین باور باشیم که نویسندگان اولین گروهی هستند که در مواجهه با هوشمصنوعی مشکلاتی را تجربه میکنند اما این تمام ماجرا نیست چون اکنون صداپیشهها هم به تکاپو افتادهاند تا حرفه خود را از دستدرازی صفر و یکهای مجازی دور نگهدارند.
جیمز ارل جونز هنرپیشه در این زمینه میگوید: اخیرا با استفاده از هوشمصنوعی ضبطهای اولیه دارث ویدر - شخصیتی تخیلی در فرنچایز جنگ ستارگان است - برای تکرار صدایش در سریالهای آینده جنگ ستارگان کپیبرداری شده است.
این درحالی است که انجمن ملی صداپیشگان، یک گروه مدافع حقوق حرفهای اعضا تشکیل داده تا بتوانند با استفاده از قانون حرفه خودشان را از هجوم صفر و یکهای هوش مصنوعی مصون نگهدارند، این روند درشرایطی به شکل جدی از سوی انجمن ملی صداپیشگان آمریکا آغاز شده که برخی از اعضا میگویند استفاده از صدای سنتز شده با استفاده از فناوریهای نوین درحال رشد و گسترش در پروژههای سینمایی یا سریالهای تلویزیونی است که هشدار نگران کنندهای برای آینده فعالان این عرصه میدهد.
تیم فریدلندر، رئیس این انجمن میگوید: بزرگترین نگرانی این است که ما نمیدانیم چه چیزی در پس این فناوری وجود دارد و هیچ راهی برای ردیابی آن و هیچ راهی برای فهمیدن اثرات استفاده از آن وجود ندارد که این نگران کننده است و نمیتوان به آن بی تفاوت بود.
فریدلندز همچنین در ادامه میافزاد: در اولین نگاه فارغ از اینکه آینده حرفهای ما با افزایش ورود هوش مصنوعی به صنعت سینمایی چگونه است باید درنظر داشته باشیم که اکنون شاهد افزایش استفاده رایگان و بدون مجوز از صدای دوبلرها با استفاده از هوش مصنوعی هستیم که میتواند معیشت اعضای انجمن را با چالش روبرو کند.
وی در ادامه تاکید میکند: استفاده از صدای اعضای انجمن برای پروژههای درحال تولید البته کمتر باعث نگرانی شده اما واقعیت اینجاست که هوش مصنوعی با استفاده از قابلیتهایی که دارد کاملاً غیرقانونی از صدای اعضای انجمن برای آموزش و تکمیل دادههای مورد نیازش استفاده میکند، که میتواند به بهینه شدن امکاناتش در آینده نزدیک منجر شود.
جلوههای ویژهای کارآمد اما خطرناک
این درحالی است که جاشوا گلیک، استادیار مدعو فیلمسازی و هنرهای الکترونیکی در کالج بارد در نیویورک، با اشاره به امکانات هوشمصنوعی برای تولید پروژههای مستند میگوید: یکی از تواناییها و امکانات هوشمصنوعی در پروژه به چچن خوش آمدید کاملاً تجربه شد، به صورتی که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی به نوعی هنرپیشهها را در دنیای واقعی به نمایش گذاشتیم که علاوه بر مواجهه مستقیم او با جامعه مورد نظر کاملا هویتش ناشناس باقی میماند.
به گفته گلیک در پروژههای مستند اجتماعی که احتمال درگیری، مصدومیت یا حتی کشته شدن هنرپیشه - سوژه مورد نظر - وجود دارد میتوان از این امکانات - فناوری یا توانایی دیپ فیک - استفاده کنیم بدون اینکه نگران لورفتن هویتش باشیم و پروژه یاد شده کاملاً ثابت کرد که میتوانیم به هوش مصنوعی برای اینگونه تولیدات حساب کنیم و در پروژه هنگکنگ برای تهیه مستند با همین فناوری معترضین را از درگیریهای آینده و دستگیر شدنشان جلوگیری کردیم.
وی تاکید میکند اما نکته جالب توجه اینجاست که باید فعالان عرصه هنرهفتم به آن توجه ویژه داشته باشند این است که اگرچه هوشمصنوعی به عقیده من برای تولید پروژههای مستند بسیار کارامد است اما تا امروز ساخت کازابلانکایی جدید با استفاده از این فناوری غیرممکن است.
این استادیار دانشگاه معتقد است در پروژههایی مثل کازابلانکا اگرچه شاید بتوانیم همفری بوگارت یا اینگرید برگمن را بکارگیریم اما باید از خودمان بپرسیم فیلمنامه را چکار کنیم؟ چون در این اثر رابطهای غیرقابل تصور میان شخصیتهای فیلم و مخاطبان شکل گرفته که بدون تردید هنرپیشههای دیجیتالی این قابلیت را ندارند.
به گفته وی روندی که اکنون از آن درحال صحبت کردن هستیم ابتدا اخبار شبکههای مختلف را تسخیر کند، بعد از آن سراغ تاک شوهای شبانه میروند و نهایتاً به سمت تولیدات سینمایی و سریال میرود اما نکته اینجاست که وقتی این روند آغاز شد جشنها و فرش قرمزهای جشنوارهها نیز تحت تاثیر قرار میگیرد و جای تردید نیست هالیوود انقلابی تازه را تجربه میکند که علاقهای به زیست در این نوع هالیوود ندارم.
بههرحال براساس آنچه تاکنون از سوی منتقدان، فعالان و دستاندکاران بخشهای مختلف هنرهفتم مطرح شد اگرچه برخی فعالیتها برای جلوگیری از رشد و گسترش استفاده از هوشمصنوعی در صنعت فیلمسازی آغاز شده است اما با درنظر گرفتن سرعت رشد این فناوری در عرصه سینما جای تردید نیست که به زودی صفر و یکهای مجازی دنیای هالیوودی را هم تسخیر میکنند، پس دور از واقعیت نیست اگر بگوییم امروز درحال ساختن دنیایی در کنار واقعیت زندگی خودمان هستیم که واقعاً از تبعات و آینده جایگاه خودمان در آن دنیا اطلاع نداریم