اسطوره سازان تمدن ایرانی

اولین نشانه‌ها از حضور فناوری هوش مصنوعی حدود صد سال پیش در فیلم‌های سینمایی ظاهر شد و از آن زمان شرایطی ایجاد شده تا این فناوری به شیوه‌های مختلفی در دنیا تاثیر بگذارد. در فیلم‌ها شاهد هستیم که ربات‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. گروهی که قصد دارند به انسان‌ها کمک کنند و گروهی که کمر به نابودی انسان‌ها بسته اند. می‌توان گفت این فیلم‌ها در واقع بازتابی از افکار، امید‌ها و ترس‌های ما نسبت به فناوری هوش مصنوعی است.

اگرچه که پیش بینی پیشرفت و تکامل هوش مصنوعی کار سختی است؛ اما می‌توانیم نگاهی نزدیکتر به حضور هوش مصنوعی در تاریخ سینما بیندازیم تا ببینیم دیدگاه ما نسبت به این فناوری شگفت انگیز در طی سال‌ها و دهه‌های اخیر به چه اندازه تغییر کرده و تکامل یافته است.

مضمون هوش مصنوعی برای نخستین بار در سال ۱۹۲۷ و با فیلم صامت آلمانی «متروپلیس» استفاده شد و این فناوری راهش را به دنیای سینما باز کرد. فیلم سینمایی «متروپلیس» در مورد رباتی است که قصد دارد با ایجاد شورش در شهر اداره آن را در دست بگیرد. دومین حضور هوش مصنوعی در سینما به ۲۴ سال بعد از اکران فیلم «متروپلیس» باز می‌گردد. این فیلم «روزی که دنیا از حرکت ایستاد» نام داشت و محصول آمریکا بود. داستان این فیلم هم در مورد رباتی بود که به همراه یک موجود فضایی به زمین آمده تا به ساکنان در مورد آینده هشدار دهد.

این دو فیلم تأثیر زیادی در به تصویر کشیدن هوش مصنوعی داشتند، اما در واقع فیلم سینمایی «۲۰۰۱: ادیسه فضایی» بود که مفهوم سینمایی هوش مصنوعی را برای همیشه تغییر داد. داستان این فیلم در مورد کامپیوتر اصلی به نام HAL-۹۰۰۰ است که مدیر اصلی و چشم و گوش یک سفینه فضایی است. این کامپیوتر در جریان سفر شروع به طغیان می‌کند و تصمیم به از بین بردن خدمه سفینه می گیرد.

ربات‌های خوب و شرور

در اواخر دهه ۷۰ میلادی بود که فیلم زیادی با موضوع تسخیر فضا ساخته شد که یکی از مشهورترین آن‌ها «جنگ ستارگان» در سال ۱۹۷۷ و «پیشتازان فضا» در سال ۱۹۷۹ بود. این دو فیلم جنبه‌های خوب فناوری هوش مصنوعی را به تصویر کشیدند. در همان زمان، دهه ۷۰ میلادی شاهد فیلم‌های کلاسیکی بود که جنبه منفی و شرور هوش مصنوعی به تصویر کشیدند که از جمله آن‌ها می‌توان به «دنیای غرب» در سال ۱۹۷۳ و فیلم «بیگانه» در سال ۱۹۷۹ اشاره کرد. این فیلم‌ها هوش مصنوعی را به عنوان فناوری شورشی علیه انسان‌ها به تصویر کشیدند.

هوش مصنوعی در دهه ۸۰ به موضوعی محبوب تر تبدیل شد و به این ترتیب شاهد تولید فیلم‌هایی بودیم که با بودجه سنگین تری ساخته می‌شودند. مثل فیلم «سوپرمن ۳» در سال ۱۹۸۳ و قسمت پنجم و ششم فیلم‌های جنگ ستارگان. «بلید رانر» در سال ۱۹۸۲ نیز نمونه دیگری است که چنین رویه‌ای را پیش می‌گیرد و سعی می‌کند این سوال را در ذهن مخاطب ایجاد کند که فرق هوش مصنوعی و انسان چیست و اینکه نیازمند آن هستیم بین هوش مصنوعی و انسان‌ها فاصله‌ای را در نظر بگیریم.

در سال ۱۹۹۹ نیز شاهد تولید فیلم سینمایی معروف «ماتریکس» بودیم که در مورد مضمون هوش مصنوعی بود و آن را از بعد جدیدی برای مخاطبان روایت کرد. در همین سال بود که یکی از مهمترین آثار انیمیشنی با محوریت ربات‌ها و هوش مصنوعی برای کودکان ساخته شد. این انیمیشن «غول آهنی» نام داشت و در مورد یک ربات غول پیکر بود.

با آغاز قرن بیست و یکم، شاهد تولید تعداد زیادی از فیلم‌ها بودیم که روی فناوری هوش مصنوعی متمرکز بودند. در ابتدای این قرن دو فیلم سینمایی «ماتریکس» ساخته شدند و در سال ۲۰۰۸ نیز اولین قسمت از فیلم سینمایی «مرد آهنی» منتشر شد. زمان فعلی در وقع عصر طلایی برای فیلم‌های مرتبط با هوش مصنوعی است چرا که تکنولوژی‌ها و امکانات مختلف در زمینه سرگرمی به اندازه‌ای پیشرفت کرده اندکه در هر فیلم ابرقهرمانی شاهد کاراکتر‌های هوش مصنوعی هستیم. آینده فناوری هوش مصنوعی در فیلم‌های آینده صد سال آینده را نمی‌توان پیشبینی کرد، اما می‌توان گفت که آثار سرگرم کننده‌ای خواهند بود.

منبع: Aljazeera