اسطوره سازان تمدن ایرانی

به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون ایرنا، مرور درگذشتگان سال یکی از دشوارترین گزارش‌هایی است که یک خبرنگار باید در پایان سال بنویسد. با نگارش نام هر هنرمند دنیایی از خاطرات شیرینش در صفحات ذهن زنده می‌شود و پرونده آثارش ورق می‌خورد.

با این حال تهیه گزارش درگذشتگان سال فرصتی است برای گرامیداشت یاد و خاطره هنرمندانی که سال‌ها برای سرگرم کردن مردم و تقویت فرهنگ ایرانی و اسلامی تلاش کردند. آنچه در ادامه آمده مروری است بر اسامی هنرمندان سینما و تلویزیون که در سال ۱۴۰۰ دار فانی را وداع گفتند.

آزاده نامداری (مجری)

تولد: ۹ آذر ۱۳۶۳ در کرمانشاه

تاریخ فوت: ۷ فروردین ۱۴۰۰ – (۳۷ سالگی)

آزاده نامداری، مجری جوانی که همیشه دوست داشت به تازه‌ها سرک بکشد، پایانی غیرمنتظره داشت. او در دهه هشتاد و اوایل دهه نود حضوری موفق در تلویزیون داشت اما ممنوع‌التصویری سد راهش شد و او را از عرصه اجرا دور کرد.

شبکه استانی زاگرس برای دختر ۱۹ ساله‌ای که در کرمانشاه زندگی می‌کرد؛ اولین پله بود. او آن قدر به اجرا علاقه‌ داشت که تصمیم گرفت به تهران مهاجرت کند و این حرفه را جدی‌تر ادامه دهد.

با کمک اقبال واحدی، مجری مشهور صبح بخیر ایران، به تهران آمد و در برنامه خط مستقیم شبکه تهران به اجرا در تلویزیون ادامه داد.

اجرای تازه ها با استقبال مخاطبان که بیشترشان خانم‌های خانه دار بودند مواجه شد. نامداری پس از ۴ سال در سال ۱۳۸۸ با تازه ها خداحافظی کرد و با برنامه جدیدی به نام غیرمنتظره به حوزه اجرا برگشت.

برنامه جمع ما شکل کامل شده غیرمنتظره بود. همان مهمان‌ها به برنامه می‌آمدند و در بخش دوم جامعه‌شناسان و روان‌شناسان مباحث را از منظر تخصصی بررسی می‌کردند.  ‌

اوج شهرت او اجرا برنامه تازه‌ها در برنامه سیمای خانواده شبکه یک  بود که چهار سال آن را ادامه داد.

در سال ۱۳۹۴ شانس خودش را در عرصه بازیگری آزمود. او به پیشنهاد پرویز شهبازی برای بازی در فیلم مالاریا پاسخ مثبت داد و این بار به عنوان بازیگر جلوی دوربین رفت.

نامداری در روز ۶ فروردین به دلیل مسمومیت دارویی در سن ۳۷ سالگی درگذشت.

محسن قاضی مرادی (بازیگر)

تولد: ۱۱ شهریور ۱۳۲۰ – تهران

تاریخ فوت: ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ – (۸۰ سالگی)

محسن قاضی‌مرادی از هنرمندان پرکار سینما و تلویزیون ایران بود. وی یک بار به دلیل نقش آفرینی در فیلم ما همه خوبیم به کارگردانی بیژن میرباقری جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد را دریافت کرد. این فیلم در ۱۳۸۳ خورشیدی ساخته شد.

وی فارغ‌التحصیل مدرسه عالی مدیریت تهران بود و پیش از بازیگری به عنوان معلم در آموزش و پرورش به تدریس پرداخت.

قاضی مرادی با کت جادویی در ۱۳۷۸ خورشیدی دیده شد و پس از آن در سریال همسایه‌ها، هزاران چشم و پشت کنکوری ها به شهرت رسید. آخرین حضور او در سریال هیولا به کارگردانی مهران مدیری بود.

این هنرمند محبوب با حضور در فیلم حسن سیاه به کارگردانی پرویز اصلانی در ۱۳۵۱ خورشیدی پا به عرصه هنر و سینما گذاشت و بعد از آن در بیش از ۱۰۰ اثر هنرنمایی کرد از جمله مهم ترین نقش آفرینی های وی می توان به سگ کشی، قطعه ناتمام، خانه ای روی آب، یک بار برای همیشه، دایره زنگی، نهنگ عنبر، زیر پوست شهر، کت جادویی، مسافر ری، کارگاه شمسی و مادام، روزگار جوانی و… اشاره کرد.

علی سلیمانی (بازیگر)

تولد: ۱۰ آبان ۱۳۴۹ – تهران

تاریخ فوت: ۲۱ مرداد ۱۴۰۰ – (۵۰ سالگی)

درگذشت علی سلیمانی بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون بر اثر ابتلا به کرونا یکی از تلخ‌ترین اخبار سال گذشته بود.

بازیگر توانای کشورمان که بیشتر به بازی در فیلم هایی چون به وقت خماری و تنگه ابوقریب شناخته می‌شد، بامداد پنجشنبه، ۲۱ مرداد ۱۴۰۰به دلیل درگیری ریه ناشی از پیش‌روی ویروس کرونا، چشم از جهان فروبست.

سلیمانی که ۱۰ آبان ۱۳۴۹ در تهران متولد شد، فارغ‌التحصیل کارشناسی رشته نمایش گرایش بازیگری بود و حرفه خود در عرصه نمایش را از سال ۷۱ و به عنوان تدارکاتچی در پشت صحنه آغاز کرد.

وی از سال ۷۳ برای اولین بار در نمایش صبح طلوع نمی‌کند روی صحنه تئاتر رفت و بعد از چند اجرای تئاتر در سال ۷۴ با فیلم سفر به چزابه برای اولین بار جلوی دوربین رفت.

این بازیگر مستعد در سال ۹۰ با سریال سقوط یک فرشته به شهرت رسید.

سلیمانی بازی در فیلم هایی چون سگ کشی (۱۳۷۹)، بی‌پولی (۱۳۸۶)، یک وجب از آسمان (۱۳۸۷) و سریال‌هایی چون وضعیت زرد، وارش، اشک‌ها و لبخندها و شاید برای شما هم اتفاق بیفتد را در کارنامه هنری خود داشت.

فتحعلی اویسی (بازیگر، کارگردان و خواننده)

تولد: ۲۱ دی ۱۳۲۴ – فردو (قم)

تاریخ فوت: ۱۳ مهر ۱۴۰۰ – (۷۵ سالگی)

زندگی کاری مرحوم اویسی را می‌توان به دو نیمه تقسیم کرد. در فصل اول زندگی سراغ کارهای جدی و درام رفت و در فصل دوم این شهامت را داشت که به سمت کمدی تغییر جهت دهد. او همان مدیر بامزه‌ای بود که در روزنامه شهر قشنگ خطاب به عکاسش فریاد می‌زد دیجیتالم کجا بود!

اویسی فارغ‌التحصیل کارگردانی و بازیگری سینما از دانشگاه ایالتی تگزاس در سال ۱۳۵۳ بود. وی در همان سال به ایران بازگشت و آغازِ فعالیت سینمایی‌اش، بازی در فیلم قدغن از علیرضا داوودنژاد در سال ۱۳۵۷ بود.

پس از اتمام تحصیل عضو سیمای جمهوری اسلامی ایران شد و در دهه ۱۳۶۰ در فیلم‌های بسیاری بازی کرد.

در اوایل دهه هفتاد دوباره به کارگردانی روی آورد و سومین فیلم بلندش مریم و میتیل را ساخت که فیلم موفقی بود. اما در چهارمین فیلمش سربلند انچنان موفق نبود. فتحعلی اویسی در نیمه دوم دهه هفتاد در تلویزیون بسیار فعال بود. در سینما هم بازی ماندگار او در فیلم‌های ناخدا خورشید (ناصر تقوایی، ۱۳۶۵)، سرب (مسعود کیمیایی، ۱۳۶۷)، هی جو (منوچهر عسگری نسب، ۱۳۶۷)، بانو (داریوش مهرجویی، ۱۳۷۰)، جهان پهلوان تختی (علی حاتمی و بهروز افخمی، ۱۳۷۶) و مومیایی ۳ (محمدرضا هنرمند، ۱۳۷۸) در یادها مانده‌است.

بدون شرح، باغچه مینو و ‌کمربندها را ببندیم از جمله سریال هایی بودند که اویسی با بازی در آنها و خواندن قطعه «می زند باران به شیشه» به محبوبیت رسید.

فتحعلی اویسی پیشکسوت سینما و تلویزیون پس از طی دوره‌ای بیماری در ۷۶ سالگی به دلیل عارضه مغزی و قلبی درگذشت.

عزت الله مهرآوران (بازیگر)

تولد: ۱۸ اردیبهشت ۱۳۲۸ – مسجد سلیمان

تاریخ فوت: ۱۷ مهر ۱۴۰۰ در بیمارستان آتیه (۷۲ سالگی)

عزت‌الله مهرآوران، بازیگر سینما و تلویزیون بر اثر سکته قلبی ناشی از کرونا در هفتاد و دو سالگی درگذشت.

وی از پنجم مهر ۱۴۰۰ به علت ابتلا به کرونا و درگیری بالای ۹۰ درصد ریه در بیمارستان آتیه بستری بود و مدتی را بنا به نظر پزشکان با توجه به شرایط درگیری ریه در خواب مصنوعی به سر برد. شروع کار این هنرمند با درخشش در ادوار ابتدایی جشنواره تئاتر فجر در مقام کارگردان، نمایشنامه‌نویس و بازیگر بود.

بازی در فیلم‌های سینمایی خوابم می‌آد،‌ آتیش بازی،‌ بانوی من، مومیایی ۳، سیب سرخ حوا، آژانس شیشه‌ای، تارهای نامریی و سریال‌های تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی چون لیسانسه‌ها، ایراندخت، ناخونک، هیولا، ریکاوری، فوق لیسانسه‌ها، زیر همکف، پدر پسری، خوب، بد، جلف: رادیواکتیو، می‌خواهم زنده بمانم، بچه مهندس ۴، زن زندگی مرد زندگی، ساخت ایران ۳ از دیگر فعالیت‌های این بازیگر پُر کار و خوش‌نام کشورمان بود.

سیامک اطلسی (بازیگر و دوبلور)

تولد: ۴ تیر ۱۳۱۵ – ارومیه

تاریخ فوت: ۴ مهر ۱۴۰۰ – (۸۵ سالگی)

در سال ۱۴۰۰ ویروس کرونا خیلی از هنرمندان را قربانی کرد که سیامک اطلسی هم یکی از آنها بود. ایفای نقش حصین بن نمیر فرمانده لشکر یزید در مجموعه مختارنامه از آثار ماندگار این هنرمند فقید است.

اطلسی در سریال پدرسالار در کنار بازیگرانی چون محمدعلی کشاورز، جمیله شیخی، حمیده خیرآبادی، ناصر هاشمی و… نقش ماندگاری را از خودش به جا گذاشت. پدرسالار به کارگردانی اکبر خواجوی اوایل دهه ۷۰ روی آنتن رفت.

این بازیگر از سال ۵۱ علاوه بر دوبله در بیش از ۳۰ فیلم سینمایی و ده ها سریال نقش های شاخص و متفاوت بازی کرده که ماندگارترین آنها آن سوی آتش، دوران سرابی، گل سرخ، چریکه تارا، پدرسالار و مختارنامه است. سریال‌های از یادها رفته و تعبیر وارونه یک رویا از دیگر آثار این بازیگر است.

ارشا اقدسی (بدلکار و بازیگر)

تولد: ۱۴ اردیبهشت ۱۳۶۱ – تهران

تاریخ فوت: ۱۳ مرداد ۱۴۰۰ – (۳۹ سالگی)

این هنرمند بدلکار ایرانی به دلیل سانحه‌ای حین فیلمبرداری در لبنان به کما رفت و یک هفته پس از آن درگذشت.ارشا اقدسی بدلکار و بازیگر برنامه‌های گوناگون سینما، تلویزیون و تئاتر،  ششم مرداد در حال فیلمبرداری به عنوان بدلکار یک فیلم سینمایی خارجی در بیروت دچار حادثه‌ای خطرناک و راهی بیمارستان شد.

وی از کودکی به ورزش علاقه داشت و آن را دنبال می‌کرد. او رشته ورزشی آی کی دو (هنر رزمی ژاپنی) را فراگرفت و توانست مربی‌گری این رشته را هم کسب کند. اقدسی از شاگردان مرحوم پیمان ابدی، بدلکار شناخته‌شده ایرانی بود که با ادامه دادن بدلکاری توانست سرمربی کلاس‌های بدلکاری او شود و به دنبال آن سکوی بانجی جامپینگ احداث کرد و عنوان اولین مربی بانجی جامپینگ و تونل باد صبا در ایران را از آن خود کرد.

امیر نیکیار (بازیگر)

تولد: ۱۳۳۱ – تهران

تاریخ فوت: ۱۶ مرداد ۱۴۰۰ – (۶۹ سالگی)

امیر نیک‌یار بازیگر مجموعه‌های طنز و خالق شخصیت آقا نیکی که مدتی درگیر مراحل درمان سرطان خود بود به دلیل ایست قلبی درگذشت.

وی یکی از بنیان گذار طنز نمایشی در حوزه تلویزیون بعد انقلاب است. زنده‌نام نیک‌یار به کارگردانی تئاتر نیز پرداخت که نمایش بهترین بابای دنیا یکی از آثار ماندگار او در قامت کارگردان تئاتر است.

فرشته طائرپور (تهیه کننده)

تولد: ۱۶ بهمن ۱۳۳۱ – تهران

تاریخ فوت: ۲۶ مرداد ۱۴۰۰ – (۶۸ سالگی)

فرشته طائرپور به دلیل درگیری ریه پس از ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شد و با وجود اینکه از بیمارستان مرخص شده بود، اما دوباره به بیمارستان برگشت و از دنیا رفت.

وی به عنوان تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس بیش از سه دهه در سینمای نوپای کودک و نوجوان ایران، جشنواره‌های مهم سینمایی، تهیه و تولید فیلم و فعالیت‌های صنفی و بین‌المللی، نقش آفرینی ممتازی داشت.

این هنرمند در هفته اول مرداد ۱۴۰۰ به ویروس کرونا مبتلا شد در ۲۶ مرداد چشم از جهان فروبست.

طائرپور نخستین داور زن در بخش مسابقه‌ جشنواره‌ فیلم فجر بود و طی دوران فعالیت‌اش نگاه ویژه‌ای به حضور زنان در عرصه‌های هنری و رشد و اعتلا فکری و فرهنگی کودکان و نوجوانان داشت.

طائرپور آثاری چون گلنار ،خداحافظ دختر شیرازی ،آینه‌های روبرو، نخودی، زن دوم، وقتی همه خواب بودند، پسر مریم، نان و شعر، پاتال و آرزوهای کوچک و مدرسه پیرمردها را تهیه کرده است.

بابک خرمدین (کارگردان)

تولد: ۱ مهر ۱۳۵۳ تهران

تاریخ فوت: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ – (۴۶ سالگی)

بابک خرمدین، کارگردان سینما در دومین ماه فصل بهار به یک چهره خبرساز بدل شد. او که توسط پدر و مادرش به قتل رسید، تا چند روز در صدر اخبار بود. پدر بابک خرمدین در اعترافات خود، گفت: پسرم مجرد بود، به خاطر اختلافاتی که داشتیم صبح قتل او را با خوراندن مواد بیهوشی بیهوش کردم سپس با ضربات چاقو به قتل رساندم و برای خارج کردن جسدش آن را تکه تکه کرده و در نزدیکترین سطل آشغال خیابانی انداختم.

بابک خرمدین جوایزی در سینمای ایران و جهان به دست‌آورده بود که شاید مهمترین آن جایزه بهترین فیلم کوتاه داستانی برای بور بیجاده رنگ در جشنواره بین‌المللی فیلم آسا (فیلم‌های انسان دوستانه) ۱۳۸۸ بود.

مسعود بهبهانی‌نیا (فیلمنامه نویس)

تولد: آذر ۱۳۳۵ در بهبهان

فوت: ۱۴ خرداد ۱۴۰۰ (۶۵ سالگی)

این هنرمند متولد سال ۱۳۳۵ بهبهان خرمشهر نویسنده و تهیه‌کننده سریال‌ها و برنامه‌های تلویزیونی، فارغ‌التحصیل از دانشگاه تهران در رشته جامعه‌شناسی و مرکز آموزش فیلم‌سازی باغ فردوس در رشته فیلمنامه‌نویسی بود. در کارنامه کاری او نویسندگی بیش از ۱۵ فیلم و سریال دیده می‌شود که از مهم‌ترین آنها می‌توان به خاک سرخ، راوی کوچک، نسیم شمال، باد جنوب، نرگس، کارآگاهان، ترانه مادری، فاصله‌ها، کیمیا و … اشاره کرد.

او شامگاه ۱۳خردادماه به دلیل سکته قلبی درگذشت.

محمد ابوالحسنی (تهیه‌کننده انیمیشن)

تولد: ۱ خرداد ۱۳۵۳

فوت: ۷ فروردین ۱۴۰۰ (۴۷ سالگی)

محمد ابوالحسنی فعال در حوزه پویانمایی و انیمیشن و طراح و تهیه کننده اصلی مجموعه تلویزیونی دیرین دیرین بود.

انیمیشن های خیلی خطرناکه حسن، حیات وحش؛ حیوانات منقرض شده، تهران ۱۵۰۰ از معروفترین آثار ابوالحسنی است.

مجموعه دیرین دیرین یک مجموعه انیمیشنی در ژانر طنز است که از سال ۱۳۹۴ به تهیه کنندگی محمد ابوالحسنی، کارگردانی علی درخشی و صدای محمدرضا علیمردانی به زبان طنز به بیان مسائل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی می پردازد.

این هنرمند که به کرونا مبتلا و در بیمارستان امام خمینی(ره) بستری شده بود، هفتم فروردین درگذشت.

بیژن افشار (بازیگر)

تولد: ۱۶ اسفند ۱۳۴۵ – تهران

تاریخ فوت: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ – (۵۴ سالگی)

بیژن افشار بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر که از ششم اردیبهشت ماه به دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شده بود با شدت گرفتن عوارض این بیماری صبح ۲۰ اردیبهشت ماه دار فانی را وداع گفت.

وی کار بازیگری را با ایفای نقش در فیلم مربای شیرین به کارگردانی مرضیه برومند در سال ۱۳۸۰ آغاز کرد.

از جمله آثار به یادگار مانده از او می‌توان به مختارنامه (ایفای نقش محمد بن اشعث) و معمای شاه، اشاره کرد.

آخرین نقش آفرینی او در سریال کرگدن به کارگردانی کیارش اسدی‌زاده بود که از طریق شبکه نمایش خانگی پحش شده است.

رأفت هاشم پور (گوینده و دوبلور)

تولد: ۷ آبان ۱۳۱۰

فوت: ۶ اسفند ١۴٠٠

رأفت هاشم‌پور، گوینده و دوبلور پیشکسوت جمعه ششم اسفندماه در کرج بر اثر کهولت سن درگذشت. وی از سال ۱۳۳۷ وارد عرصه دوبله شد و طی سال‌های قبل و بعد از انقلاب در دوبله بسیاری از فیلم‌های سینمایی خارجی و ایرانی گویندگی کرد.

مدیریت دوبلاژ سریال قصه‌های جزیره در اواسط دهه ۷۰ از دیگر فعالیت‌های او بود. در این سریال خود او به جای شخصیت هتی کینگ یا خاله هتی با نقش‌آفرینی جکی باروز حرف می‌زد که بسیار مورد توجه بینندگان قرار گرفت.

گویندگی نقش اسکارلت در فیلم بر باد رفته از دیگر نقش‌های مهم این دوبلور بوده است.

میرصلاح حسینی (بازیگر)

تولد: ۲۴ آذر ۱۳۲۷ – تهران

تاریخ فوت: ۲ تیر ۱۴۰۰ – (۷۳ سالگی)

میرصلاح حسینی از هنرمندان پیشکسوت عرصه فیلم و سریال و بازیگر سریال مختارنامه پس از مدت‌ها مبارزه با بیماری سرطان در ۷۳ سالگی درگذشت.

این بازیگر پیشکسوت در فیلم‌های سینمایی مرسدس، مادر، گل‌های داوودی، گلوگاه و سریال‌های تلویزیونی مختارنامه، هزاردستان و … به ایفای نقش پرداخت. میرصلاح حسینی از چندین سال پیش به دلیل ابتلا به سرطان حنجره در بستر بیماری بود.

زهره فکور صبور (بازیگر)

تولد: ۱ فروردین ۱۳۵۷

فوت: ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ (۴۳ سالگی)

قطار ۱۴۰۰ در آخرین ایستگاه خود، اسفندماه زهره فکور صبور را پیاده کرد. پرواز این بازیگر جوان یکی از تلخ‌ترین اخبار هنری سال ۱۴۰۰ بود. زهره فکور صبور بازیگر تلویزیون و سینما در سن ۴۳ سالگی درگذشت. وی در سریال هایی چون دلنوازان، مسافری از هند، روزگار جوانی، دردسرهای عظیم، دنگ‌وفنگ و… ایفای نقش کرده است.

زهره فکور صبور مشغول ایفای نقش در سریال تلویزیونی بی‌همگان به کارگردانی بهرنگ توفیقی و تهیه‌کنندگی مهران مهام بود.

علیرضا غفاری (مجری و گوینده)

علیرضا غفاری مجری و گوینده پیشکسوت رادیو و تلویزیون پنجشنبه ۱۹ اسفندماه بر اثر سکته قلبی درگذشت.

غفاری متولد ۱۳۳۴ در تهران و فارغ التحصیل رشته کارگردانی در مقطع کارشناسی ارشد و کارشناس ارشد کارگردانی تئاتر بود.

مدیر گروه گزارش صدای جمهوری اسلامی ایران، مدیر کل روابط عمومی و امور بین الملل شهرداری تهران ، بنیانگذار و مدیر مسئول «همشهری» نشریه داخلی شهرداری تهران ، دبیر و عضو شورای نظارت بر نمایش مرکز هنرهای نمایشی ، قائم مقام مرکز سرود و آهنگ های انقلابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، عضو هیأت داوران جشنواره تئاتر نیروی زمینی و تئاتر سنگر (دفاع مقدس) و انتشار ۳ مجموعه شعر با عناوین با توأم آزادی ، چهل پاره عشق ، در آستان بلوغ از جمله فعالیت های مرحوم غفاری بود.

او همچنین عضویت کانون ملی منتقدان تئاتر ایران ، عضو انجمن بین المللی تبلیغات، عضو انجمن روابط عمومی ایران ، مدیر کل روابط عمومی و امور بین الملل حوزه هنری ، مدیر کل ارتباطات و امور بین الملل سازمان توسعه سینمایی سوره ، مدیر سایت سینمایی سوره ، مدرس تئاتر در دانشگاه هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی ـ مؤسسه آموزش عالی سوره ، گوینده و تهیه کننده صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، کارگردان تئاتر و تلویزیون، عضو هیأت داوران جشنواره عکس عاشورائیان کیش را در کارنامه خود داشت.

قائم مقام دبیر اولین جشنواره عکس ورزشی ایران، مدیر عامل شرکت تبلیغاتی سوره پیام ، عضو هیأت مدیره انجمن صنفی شرکتهای تبلیغاتی ایران، قائم مقام دبیر جشنواره سینمای مستند کیش (دوره هفتم)،  انتشار بیش از ده ها مقاله تخصصی علوم ارتباطات و نقد هنرهای نمایشی، دبیر اولین جشنواره عکس کودک و نیاز ۸۹  از دیگر مسئولیت ها و فعالیت های غفاری بود.