جایگاه صنعت انیمیشن در جهان
صنعت انیمیشن یکی از شاخههای صنایع خلاق است که در جهان به سرعت درحال رشد است. این صنعت علاوه بر سودآوری و درآمدزایی بالا، تاثیرگذاری فرهنگی و اعتقادی نیز داشته و از آنجا که کودکان و نوجوانان طیف وسیعی از مخاطبانش را تشکیل میدهند، انیمیشن در تربیت نسل آینده تاثیر درخورتوجهی ایفا میکند. با توجه به ابعاد یادشده، کشورها و کمپانیهای بزرگ، سرمایهگذاری قابل توجهی در این حوزه نمودهاند که با بازده سرمایهگذاری مناسبی نیز همراه بوده است. کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی 90 درصد سرمایهگذاری در صنعت انیمیشن جهان را به خود اختصاص میدهند. اگرچه 90 درصد انیمیشن های تلویزیونی آمریکا و اروپا در آسیا تولید میشوند، نزدیک به چهل سال است که استودیوهای غربی امکانات تولید انیمیشن را ابتدا در ژاپن، سپس کره جنوبی و تایوان و اکنون در فیلیپین، مالزی، سنگاپور، ویتنام، تایلند، هند، اندونزی و چین به علت نیروی کار ارزانتر تأسیس و راهاندازی نمودهاند. هزینه تولید هر دقیقه انیمیشن سریالی بهطور میانگین دقیقهای 7000 دلار در آسیا است. اغلب فعالیتها برای پیشتولید در آمریکا یا کشورهای پیشرو انجام میشود و سپس برای تولید به آسیا فرستاده میشود. بیشترین شیوه تولید در آسیا شامل تولید پروژههای برونسپاری شده میگردد که کمترین ریسک را برای تیم تولید دارد.
طبق پیش بینیها ارزش بازار جهانی بازی و انیمیشن در سال 2016، 242/93 میلیارد دلار خواهد بود، بنابراین نرخ رشد مرکب سالانه طی سالهای 2011 تا 2016، 12/94% تخمین زده میشود.
گفتنی است که پنجاه فیلم انیمیشن پرفروش در جهان، طی بیست سال از 1991 تا 2013 جمعاً نزدیک به 30 میلیارد دلار فروش داشتهاند و 50 فیلم پرفروش تاریخ جهان، کاملاً انیمیشن بوده و تقریباً در 85 درصد دیگر از انیمیشن و جلوههای ویژه استفاده شده است. این روند تا به امروز به همین منوال ادامه پیدا کرده تا جایی که 3 فیلم از 10 فیلم پرفروش سال 2013، تماماً انیمیشن های سهبعدی بودند و بهطور متوسط، هرکدام حدود 700 میلیون دلار فروش جهانی کردهاند. البته بقیه فیلمهای پرفروش نیز، اغلب دارای انیمیشن و جلوههای ویژه بوده و بعضاً دارای تکنیک نمایش سهبعدی نیز هستند.
این روند به نحوی ادامه داشته که سال 2016 با ثبت رکوردهای متنوع همراه بود و از 5 فیلم پرفروش سینمایی در جهان، 4 فیلم، انیمیشن بوده است. در مکان دوم پرفروشترین محصولات سینمایی سال 2016 انیمیشن «در جستجوی دُری» محصول استودیو پیکسار کمپانی دیزنی قرار دارد که با اکران خود در سطح جهان فروش 1.021 میلیارد دلار را رقم زده است.
این انیمیشن سهبعدی اولین محصول کمپانی دیزنی پس از سال 2010 و انیمیشن «داستان اسباب بازی 3» است که به فروش بالغ بر میلیارد دلار دست یافته و رکورد فروش آغازین انیمیشن در تاریخ سینمای آمریکا را نیز در اختیار دارد. این فیلم که دنباله انیمیشن معروف «در جستجوی نمو» است، 486 میلیون دلار از فروش خود را در آمریکالی شمالی و 541 میلیون دلار آن را در سایر کشورهای جهان به دست آورده است.
در مکان سوم موفقترین فیلمهای گیشه سینمای جهان در سال 2016 نیز یک انیمشن دیگر به نام «زوتوپیا» قرار درد که با فروش 1.023 و با اختلاف اندک با «در جستجوی دُری» ایستاده است. این انیمیشن که محصول استودیو انیمیشن والت دیزنی است، در 11 بخش جوایز بینالمللی انیمیشن «آنی» نامزد شده و به همراه «در جستجوی دُری» در فهرست کوتاه اسکار انیمیشن نیز قرار دارد.
فیلم انیمیشن «کتاب جنگل» نیز که بر اساس انیمیشن معروف و کلاسیک 1967 و به کارگردانی «جان فاوارو» ساخته شد نیز چهارمین فیلم پرفروش سال 2016 با فروشی بالغ بر 966 میلیون دلار قرار دارد تا بدین ترتیب چهار فیلم اول در فهرست 10 فیلم پرفروش سال همگی از محصولات دیزنی و استودیوهای وابسته به آن باشد.رتبه پنج این فهرست هم به انیمیشن «زندگی مخفیانه حیوانات خانگی» اختصاص دارد که در سال جاری میلادی به فروش 875 میلیون دلار دست یافت.کمدی انیمیشن ماجراجویانه و سهبعدی «زندگی مخفیانه حیوانات خانگی» در مجموع 368 میلیون دلار از محل سینماهای آمریکای شمالی و بیش از 506 میلیون دلار نیز در سایر کشورهای جهان فروخت. حضور چهار فیلم از دنیای انیمیشن (با احتساب کتاب جنگل) در میان پنج فیلم پرفورش سال 2016 حاکی از اوج دوران موفقیت و استقبال جهانی از سینمای انیمیشن در سالهای اخیر است.
جدول زیر میزان فروش 10 فیلم انیمیشن پرفروش جهان تا سال 2016 را نشان میدهد. تمامی این فیلمها متعلق به کشورهای آمریکایی و اروپایی هستند.