محرمانه «دونکرک»! دانکرک
«دونکرک»: کریستوفر نولان چه‌طور محرمانه عمل کرد
پروژه‌های انگشت‌شماری در تاریخ سینما پیدا می‌شوند که به اندازه‌ی دونکرکِ کریستوفر نولان خیلی محرمانه و با تدابیر خاص جلوی دوربین رفته باشند. در حالی که فیلم‌سازان، اغلب کارهای قابل توجهی برای حفاظت از فیلم‌نامه‌ها و جلوگیری از افشای آن‌ها برای عموم می‌کنند، نولان به‌قدری مراقب فیلم‌نامه‌ی اثر جدیدش بود که تعداد کمی از اعضای گروه تولید فیلم آن را خوانده بودند. در واقع از میان ششصد نفری که در تولید دونکرک مشارکت داشته‌اند، فقط حدود بیست نفر از سازندگان این درام جنگی اجازه‌ی خواندن فیلمنامه را به دست آوردند که شامل مدیر فیلم‌ّبرداری، طراح صحنه، دستیار اول کارگردان و متصدی وسایل صحنه می‌شدند.
استفن کرِسِند کارگردان هنری دونکرک که شش هفته پس از آغاز فیلم‌برداری، یک بار فرصت خواندنش را به دست آورد، در این باره می‌گوید: «خیلی با حدس و گمان کار می‌کردیم و این فیلم واقعاً با تمام پروژه‌های دیگری تفاوت داشت که در آن‌ها کار کرده بودم؛ چون همیشه اول فیلمنامه را به شما می‌دهند.» او که فیلم‌هایی مثل مسابقه‌های هانگر، هوگوی مارتین اسکورسیزی و تریلر حالا مرا می‌بینی را در کارنامه دارد، در ادامه افزود که کار کردن بدون فیلمنامه باعث نشد دونکرک چالش‌انگیزتر از دیگر پروژه‌هایش شود: «کارمان سخت‌تر نبود، فقط شیوه‌ی متفاوتی داشت. باید به شیوه‌ی جدیدی از دیدن و ترسیم فیلم خو می‌گرفتیم.» اما این سؤال مطرح می‌شود که کرسند چه‌طور متوجه شد نولان چه شکل‌وشمایلی را برای فیلمش در نظر داشته است؟ «شما واقعاً باید به کسانی اعتماد کنید که با آن‌ها کار می‌کنید، از جمله ناظر کارگردان هنری و طراح صحنه. از این رو وقتی فرصت خواندن فیلمنامه را به دست می‌آورید، می‌دانید که واقعاً خوش‌شانس هستید و حالا باید بدون این‌که چیزی را فراموش کنید، همه چیز را به گروه‌تان توضیح بدهید.»
البته گرایش نولان به رازداری در زمان تولید دونکرک از فیلمنامه فراتر رفت. سر صحنه تقریباً هیچ‌کس تصویری از آن‌چه گرفته می‌شد نمی‌دید چون کارگردان صفحه‌ی نمایشگری نداشت بجز یک دستگاه بی‌سیم کوچک آتن‌دار، که آن را هم برای خودش نگه داشته بود! آکتِیویو تَپیا، مسئول اصلی لباس‌ها در سر صحنه، می‌گوید: «این دستگاه مثل رادیویی از دهه‌ی ۱۹۸۰۰ بود.
به طور طبیعی وقتی در چنین پروژه‌ی بزرگی کار می‌کنید، یک دهکده‌ی ویدئویی با تلویزیونی بزرگ دارید و میتوانید صحنه را تماشا کنید.» تَپیا که فیلمنامه را یک ماه پیش از تولید خواند، یادداشت‌برداری کرده بود تا اطلاعات لازم در خصوص طراحی صحنه را به خاطر داشته باشد: «وقتی یادداشت برمی‌دارید، مثل این است که فیلمنامه را دوباره می‌نویسید.» در این شرایط غافلگیرکننده نیست اگر بدانید که سر صحنه، عکاسی ممنوع بود و تَپیا و ناظر فیلمنامه، استیو گِرکی، تنها دو نفری بودند که اجازه‌ی عکاسی داشتند و هر دو به منظور حفظ تداوم صحنه‌ها (راکورد) از آن بهره می‌بردند. در این خصوص یکی از دستیاران لباس اخراج شد چون با هدف حفظ تداوم از لباس سربازی عکس گرفته بود.
در این میان، بازیگران فیلم هم نسخه‌های چاپی فیلمنامه را شخصاً دریافت کردند. کنت برانا که نقش فرمانده بولتن را بازی کرده است، در نمایش افتتاحیه‌ی دونکرک در نیویورک به «ورایتی» گفت که پس از بازبینی‌های فیلمنامه مجبور شد شخصاً نسخه‌اش را به نولان برگرداند: «باید به لس‌آنجلس پرواز می‌کردم و خودم فیلمنامه را به نولان تحویل می‌دادم. احساس کردم در یک فیلم جاسوسی حضور دارم.».
