کلیدی ترین سخن از یک وزیر | وزیر ارشاد: مشکل اول حوزه فرهنگ، کمبود بودجه نیست
اسماعیلی: در دولت قبلی با پدیده بی‌اعتمادی مردم به دولت مواجه بودیم اما در همین چند ماهی که از دولت گذشته، مردم اعتمادشان به دولت بازگشته
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما در سیستم مدیریت کشور ساختارهایی را درست کردیم مبنی بر این که شورای فرهنگ عمومی، سیاستگذاری و مدیریت حوزه فرهنگی را متناسب با تهدیدها انجام دهد. امروز ما در این سیاست‌گذاری‌ها مشکل داریم و به همین اندازه در حوزه تخصیص بودجه دچار مشکل هستیم. در حالی که معتقدم با بودجه کم هم می‌توان خروجی خوب داشت.
به گزارش ایسنا، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به مناسبت هفته فرهنگ عمومی در برنامه تلویزیونی گفت‌وگومحور «نگاه یک» که شنبه ۱۵ آبان از شبکه یک سیما پخش شد، حضور یافت. او در این برنامه درباره سیاست‌گذاری‌های دولت سیزدهم درباره حوزه‌های مختلف فرهنگی ازجمله حوزه سینما، تئاتر، کتاب، موسیقی، تجسمی و … توضیحاتی را ارائه داد.
اسماعیلی درباره نگاه دولت سیزدهم به حوزه فرهنگ گفت: شعار دولت آقای رییسی این است که همه امور را به مردم بازگردانیم نه به این معنا که دولت سلب اختیار کند بلکه باید هدایت، نظارت و تسهیل‌گری را انجام دهد. نقطه کانونی دولت سیزدهم دولتی مردمی است و این نیازمند است که مردم عهده‌دار مسئولیت شوند. دولت با اعتقاد به آرمان‌های انقلاب و بیان صریح اهداف که در اصل دوم و سوم قانون اساسی و سایر اصول قانون اساسی آمده است، باید فعالیت‌های فرهنگی را به جریان‌های مردمی واگذار کند. در واقع این نقطه کلیدی دولت جدید است.
او ادامه داد: در دولت قبلی با پدیده بی‌اعتمادی مردم به دولت مواجه بودیم اما در همین چند ماهی که از دولت گذشته، مردم اعتمادشان به دولت بازگشته است. در همین اتفاق اخیری که برای بنزین رخ داد، این موضوع مشهود است با وجود این که اتفاق بدی رخ داد، مردم هیچ اعتراضی نکردند؛ چرا که دولت سیزدهم سرمایه اجتماعی و اعتماد را به دست آورده است. حالا با همین فضا وقتی وارد حوزه فرهنگی شویم، می‌توانیم کار را به خود مردم بسپاریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره توضیح داد: ما اولین راهبرد کلانی که برای وزارت فرنگ و ارشاد اسلامی ارائه دادیم، مرجعیت این وزارتخانه در مدیریت فرهنگی کشور بود. مشکل اساسی این است که وظیفه وزارت ارشاد در دهه‌های متمادی فقط به یک‌سری اعطای مجوزها در حوزه سینما موسیقی، کتاب و … تقلیل داده شده بود.
او افزود: ما معتقدیم این وزارتخانه حوزه سیاستگذاری اصلی در مدیریت فرهنگی کشور است. کار اول من این است که در داخل دولت این موضوع را حل کنم. در داخل دولت یک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داریم که کار اعطای مجوزها دارد و قانون تاسیسش هم این مسئولیت مدیریت فرهنگی را به آن داده است؛ در حالی که در همین دولت متعدد دستگاه‌های غیر فرهنگی داریم که بیشترین دخالت را در عرصه جریان‌سازی فرهنگی دارند. ما باید این مسأله را حل کنیم و مرجعیت وزارت فرهنگ را دستور کار قرار دهیم. رییس‌جمهوری دستور دادند در دولت همه دستگاه‌های دولتی که بودجه و ساختار فرهنگی دارند با نقطه‌چین به وزارت ارشاد وصل شوند، این مصوبه در دولت در حال آماده‌سازی است که این یک کار بسیار بزرگی است.
اسماعیلی تاکید کرد: رییس‌جمهور در حوزه مدیریت فرهنگی معتقدند که علی‌رغم وجود ساختارها و حوزه‌های متفاوت، این وزارت ارشاد اسلامی است باید بر عملکرد و هزینه‌کرد فرهنگی نظارت داشته باشد و به همان اندازه که مسئولیت نظارتی دارد، باید بتواند در اداره امور هم دخالت هم کند.
این مقام مسئول درباره تخصیص بودجه در حوزه فرهنگ و کمبود اعتبارات فرهنگی توضیح داد: تخصیص بودجه یک بحث کلیدی است و بستگی به نگاه ما دارد. اگر انقلاب اسلامی را یک انقلاب فرهنگی بدانیم و بپذیریم که مجموعه مخالفت‌هایی که با جمهوری اسلامی در خارج از کشور می‌شود بیشتر از آن که از بعد سیاسی و اقتصادی باشد، از بعد فکری و فرهنگی است – همان طور که کلیدواژه‌هایی که رهبر انقلاب در این مدت سی ساله برای ترسیم وضعیت درگیری فرهنگی ما به کاربرده است؛ از جمله تهاجم فرهنگی، ناتوی فرهنگی، جنگ نرم و … نشانگر همین موضوع است – حتما باید حوزه فرهنگی را تقویت کنیم. باید نظامات فرهنگی را تقویت کنیم؛ چرا که این نظامات فرهنگی در حال آسیب‌دیدن است. بیشتر شبکه‌های فارسی‌زبانی که رواج پیدا کردند، بیشتر به مسائل فرهنگی می‌پردازند و در سبک زندگی مردم ما تاثیر می‌گذارند و به نظام خانواده هجمه وارد می‌کنند.
اسماعیلی در ادامه صحبت‌هایش گفت: ما در سیستم مدیریت کشور ساختارهایی را درست کردیم مبنی بر این که شورای فرهنگ عمومی، سیاستگذاری و مدیریت حوزه فرهنگی را متناسب با تهدیدها انجام دهد و این سیاستگذاری که انجام شد باید در مجموعه‌هایی که در اختیار حوزه فرهنگی است، اجرا شود. در این راستا باید فرصت‌ها و تهدیدها شناسایی شوند و یک برنامه‌ریزی دقیقی انجام دهیم. خلاصه مطلب این است که امروز ما در این سیاست‌گذاری‌ها مشکل داریم و به همین اندازه در حوزه تخصیص بودجه دچار مشکل هستیم؛ در حالی که معتقدم با بودجه کم هم می‌توان خروجی خوب داشت.
او تاکید کرد: از نظر من مشکل حوزه فرهنگ اولا بودجه نیست. ما به دنبال این هستیم که این چرخه سیاستگذاری تا تولید را اصلاح کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: ما باید سالی بیست فیلم خوب متناسب با نظام آرمانی‌مان تولید کنیم ولی فقط پنج – شش تا فیلم در این باره ساخته می‌شود و اگر این ریل‌گذاری درست انجام شود، سال آینده در جشنواره فجر متناسب با جذابیت‌های مورد نیاز کشور فیلم‌های زیادی درباره آن چه گفتم، حضور دارند.
اسماعیلی درباره اقداماتی برای امکانات فرهنگی در مناطق محروم انجام خواهد شد، گفت: عدالت فرهنگی درباره توزیع امکانات فرهنگی وجود ندارد. برای مثال هشتاد تا نود درصد فیلم‌های سینمایی در تهران و حوزه مناطق بالاشهر تهران ساخته می‌شود. همچنین در سایر بخش‌های فرهنگی این مشکل وجود دارد و این یک مشکل زیرساختی است.
او ادامه داد: هدف اصلی دولت سیزدهم تکمیل پروژه‌های فرهنگی و هنری تمام استان‌های ایران است. برای تکمیل پروژه‌های فرهنگی ناتمام تمام استان‌ها برنامه‌هایی داریم که در برخی استان‌ها مصوباتی ارائه دادیم.
اسماعیلی با تاکید بر این که تولید فرهنگی حتما به زیرساخت گره نمی‌خورد، گفت: برای مناطق محروم از امکانات فرهنگی، ستاد مناطق محروم را در وزارت ارشاد راه‌اندازی کردیم که قرار است آموزش‌های هنری در استان‌ها انجام شوند و کار مهم‌تر ما تولید است و الزامی به زیرساخت ندارد. همچنین ۲۶ هزار کانون فعال فرهنگی در مساجد داریم و برنامه مدونی برای مشارکت ستاد مناطق محروم با این کانون‌ها داریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بی‌توجهی یا کم‌توجهی به برخی از حوزه‌های فرهنگی ازجمله موسیقی، هنرهای تجسمی و … توضیح داد: توجه باید عادلانه باشد. من دو دور جلسه با هنرمندان تجسمی و خوشنویسان و … گذاشتم و در تلاشم به این حوزه‌ها بر خلاف دوره‌های قبل توجه بیشتری شود. برای مثال در سفر استانی سنندج از ما خواسته شد، انجمن دف راه‌اندازی شود و در اسرع وقت این انجمن دف در سنندج راه‌اندازی شد. حتما در این دوره به هنرهای بومی توجه می‌شود و به آنها بودجه تخصیص داده می‌شود.
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که برای افزایش سرانه مطالعه در کشور چه برنامه‌ای دارد، توضیح داد: این که وضعیت خوب نیست را می‌پذیرم اما هر چه قدر کتابخانه تولید کنیم باید کتابخوان هم داشته باشیم. این موضوع لازمه فرهنگ کتابخوانی است. میل به مطالعه و تحقیق یک کار مبنایی است و نیازمند کمک وزارت آموزش و پرورش است.
او افزود: در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قیمت نهایی کتاب را باید کاهش دهیم. یک برنامه برای این موضوع داریم که مبنی بر این است که صنعت نشر را ملی کنیم. اگر این اتفاق بیفتد قیمت کتاب را از التهابات ارزی نجات می‌دهیم. همچنین باید زیرساخت‌های کتابخانه‌ها را تکمیل کنیم تا فضای رغبت مطالعه را ایجاد کنیم.
اسماعیلی درباره کپی‌برداری آثار پرفروش نیز گفت: تکثیر کتاب پرفروش هم از این قبیل است و ما این موضوع را با همکاری دستگاهای قضایی پیگیری می‌کنیم.
او درباره آسیب‌هایی که اهالی فرهنگ هنر در دوره شیوع کرونا دیدند، بیان کرد: ما تسهیلات یکی – دو درصدی را در نظر داریم که در حال انجام است. اما در تلاش هستیم زمینه‌های عادی‌سازی فعالیت‌های فرهنگی کشور را فراهم کنیم؛ چرا که معلوم نیست کرونا چه زمانی تموم شود و باید با آن زندگی کنیم و در این راستا سامانه‌های هوشمندی برای استفاده از محصولات فرهنگی از ابتدای آذر راه‌اندازی خواهد شد.
این مسئول درباره فعالیت‌های حوزه موسیقی نیز گفت: فضا را ایجاد کردیم. هنرمندان موسیقی اجراهای خود را آغاز کنند و کنسرت‌ها از اوایل آذر برگزار می‌شود.
او با بیان این که هفته کتاب در پیش رو است، بیان کرد: در هفته کتاب نمایشگاه‌های مجازی و غیرمجازی خواهیم داشت که تخفیفات خوبی هم برای حمایت از دانشجویان و … داریم.
اسماعیلی در این گفت‌وگو درباره انتخاب اعضای سازمان سینمایی فارابی توضیح داد: این سازمان ٩ عضو دارد که سه نفر از آنها اعضای سابق هستند و یک‌سوم از اهالی فرهنگ و هنر و یک‌سوم هم به نوعی از کسانی انتخاب شدند که به سیاستگذاری واحد در بخش‌های دیگر دولت کمک می‌کنند. برای مثال رییس سازمان برنامه و بودجه در چندین حوزه عضو حقوقی است و به همین دلیل از ایشان استفاده کردیم. از وزیر نفت هم به همین دلیل استفاده کردیم و نمی‌خواهیم که برای ما پول بیاوردند بلکه می‌خواهیم همه بخش‌های دولت هم‌افزا شوند.
او درباره کم‌توجهی به تئاتر گفت: تئاتری‌ها جزو مشاغل هنری هستند که بیشترین آسیب را در کرونا دیدند و کمتر مورد توجه قرار گرفتند اما قول می‌دهم همپای حوزه سینما به آنها توجه کنم. در این راستا باید تئاتر هم مردمی شود و حلقه آن را باز کنم و زیرساخت‌هایش را ارتقا دهیم. از جشنواره‌ها و اتفاقاتی که باعث می‌شود تئاتر به دل مردم رود، حمایت می‌کنیم.
اسماعیلی در پایان با طرح سوالی مبنی بر این که «آیا وضعیت سینمای ما نسبت به مسائل و آرمان‌هایمان قابل قبول است؟» بیان کرد: واقعا این موضوع اشکال دارد. ما در حوزه نظارتی با انبوهی از فیلم‌هایی مواجه هستیم که اشکالاتی دارند و در صف اکران هستند. باید در حوزه نظارتی با همیاری خود اهالی سینما این موضوع را به ریل‌گذاری اصلی برگردانیم. حوزه ما از آثاری که به فرهنگی اصیل ما کمک کند، حمایت می‌کند و بر صیانت از فرهنگ ایران به طور جدی پایبند هستیم.
