اسطوره سازان تمدن ایرانی

نشر ساقی مجموعه «فیلمفارسی» را که شامل مجموعه درس گفتارهای سینمایی سید حسن حسینی است را در قالب ۴ دیویدی منتشر کرد.

عبدالرضا نعمت‌اللهی، مجری طرح «فیلمفارسی» در گفت‌وگو با نسنیم از چاپ این محصول خبر داد و گفت: «فیلمفارسی» نخستین محصول از مجموعه ویدئویی درس‌گفتارهای سینمایی انتشارات ساقی به روایت سید حسن حسینی است. این محصول در قالب 4 دی وی دی و به مدت 1070 دقیقه آماده شده است و به زودی عرضه می‌شود. همچنین جزوه مکتوبی با عنوان «سالشمار فیلمفارسی» به دی وی دی ها ضمیمه شده است.

وی افزود: تولید این مجموعه از مهر سال گذشته آغاز شد و پس از طی مراحل چاپ و آماده سازی هم اکنون آماده عرضه است.

مجری طرح «فیلمفارسی» اضافه کرد: مباحثی که تاکنون در ارتباط با فیلمفارسی ارائه شده عمدتاً رویکردهایی تاریخ نگارانه دارد. در میان پژوهش‌های سینمایی کمتر اثری را سراغ داریم که به تحلیل جدی فیلمفارسی به عنوان جریان اصلی سینمای ایران تا مقطع سال 57 پرداخته باشد.

نعمت‌اللهی در ادامه خاطرنشان کرد: مجموعه درس‌گفتارهای سینمایی انتشارات ساقی دربرگیرنده محصولاتی در حوزه مطالعات سینمایی است که با فرمت دی وی دی ویدئو عرضه می‌شود. «فیلمفارسی» نخستین قسمت از این مجموعه آموزشی است.

بخشی از مقدمه‌ای که سید حسن حسینی برای این مجموعه نوشته است به شرح ذیل است:

فیلمهای جریان اصلی سینمای ایران طی سه دهه (57-1327) در زمان نمایش‌شان در نوشته‌های غالب منتقدان بازتابی جز تمسخر و ناسزاگویی نیافته‌اند. بیشتر منتقدان آن دوران کوشیده‌اند تا با زدن برچسب «فیلمفارسی» بر این آثار، از بررسی جدی این پدیده طفره روند. تلاش‌های سالیان اخیر در این زمینه، رویکردهای صرفاً تقویمی و رویدادشمارانه که به اشتباه یا مسامحه تاریخ‌نگاری‌شان می‌نامیم هم گرهی از این معضل تاریخی نگشوده‌اند و این همه در حالی است که «فیلمفارسی» هم به عنوان سندی از فرهنگ عامه واجد اهمیتی انکارناپذیر در هر گونه مطالعه‌ی جامعه (و مردم) شناسانه‌ی آن دوران است و هم به عنوان ادامه‌ی طبیعی سنت روایت شفاهی تاثیری به همان اندازه مهم بر جنبه‌های مختلف فیلم (و سریال) سازی امروز ما بر جا نهاده است.

بی‌توجهی عمومی منتقدان ایرانی به واکاوی وجوه گوناگون این پدیده، بیش از آنکه عدم قابلیت «فیلمفارسی» برای نقد جدی را به نمایش گذارد، از واقعیتی تلخ یعنی ناکارآمدی نظام نقد فیلم ایران در بررسی سینمای عامه‌پسند بومی پرده برمی‌دارد.

هدف اصلی از ارائه این مجموعه، ارائه‌ی الگوهایی برای خوانش این پدیده با روش‌های نقد فیلم امروز بود. ابزار انتقادی که در این محصول از آنها بهره گرفته‌ام، گذشته از تکیه‌ی چند ساله‌ام به دستاوردهای دانش پدیدارشناسی، نظریه‌ی ژانر (خصوصاً دستاوردهای جدید این نظریه¬پردازی¬ها در مورد ژانرهای ملودرام و موزیکال)، نظریه‌های رایج در مورد فیلم عامه‌پسند و سینمای ملی، نظریه‌ی بوطیقای تاریخی و نظریه‌ی Camp بوده است.

با توجه به کاهش روزافزون تعداد کتاب‌خوان‌ها در جامعه‌ی ما، شاید تلاش برای یافتن قالب‌های تازه در این عرصه تنها وسیله برای جلوگیری از مرگ مطالعه باشد.