اما و اگرهای “اکران آنلاین”
یک کارگردان سینما معتقد است “عاقلانه‌ترین تصمیم در این شرایط کرونایی و تعطیلی دوره‌ای سینماها، اکران آنلاین فیلم‌هاست” اما مشکلاتی نیز در این راه وجود دارد، از بحث کپی‌رایت اثر تا شرکت در جشنواره‌ها می‌تواند عاملی باشد تا کارگردانان نخواهند فیلمشان آنلاین اکران شود.
رها فریدی کارگردان مستند «چی‌چکا، قصه شب» که اکرانش را در سینماهای هنروتجربه از مدتی پیش از شیوع کرونا آغاز کرده بود، با توجه به تعطیلی دوره‌ای سینماها و غیرقابل پیش‌بینی بودن شرایط در هفته‌ها و ماه‌های آینده در گفت‌وگویی با ایسنا بیان کرد: اکنون در شرایطی هستیم که فیلمها نمایش منسجمی در سینما ندارند، بنابراین نمی‌توان انرژی و سرمایه زیادی را هم صرف تبلیغات کرد.
او ادامه داد: اکنون با مخاطبانی مواجه هستیم که با وجود علاقه به سینما، ترس از سینما رفتن دارند. معمولا کسانی که علاقه‌مند به سینمای هنروتجربه‌اند نسبت به اطلاع از اخبار به روزتر و در نتیجه نگرانی‌شان هم بیشتر است. من به سینماهایی که فیلمم را اکران می‌کردند سر زدم و متوجه شدم که پروتکل‌های بهداشتی را به خوبی رعایت می‌کنند، سینماها در بین اکران ها ضدعفونی می شوند، هواکش ها درجریان هستند و فاصله اجتماعی رعایت می شود. در اینصورت شاید احتمال ابتلا به کرونا در سینما از زمانی که در پیاده‌رو راه می‌روید یا سوار تاکسی می‌شوید کمتر باشد. با توجه به مشاهدات خودم در سینماها، افرادی که برای تماشای فیلم به سینما می‌آمدند ملزم به رعایت موارد بهداشتی بودند و در صورت نداشتن ماسک، امکان حضور از مخاطب گرفته می‌شد.
فریدی درباره راه‌حلی برای عبور از این شرایط کرونایی در عین حال خاطرنشان کرد: بعد از شیوع کرونا، برای نمایش فیلمم در سینما و تشویق مخاطب به تماشای آن روی پرده عذاب وجدان داشتم، زیرا به عنوان کارگردان فیلم نمی‌توانم این ریسک را بپذیرم که حتی یک درصد ممکن است کسی برای تماشای اثر من به سینما بیاید و به دلیل حضور در این فضا، به کرونا مبتلا شود. اما بعد از سرکشی به سینماها خیالم کمی راحت شد و تبلیغات را شروع کردم اما اکنون که سینماها بسته شده، اکران آنلاین بهترین امکان برای فیلمسازان است درواقع عاقلانه‌ترین روش، اکران آنلاین است.
وی در عین حال با بیان اینکه “در راه اکران آنلاین مشکلاتی هم وجود دارد” ادامه داد: این امکان وجود دارد که یک اثر در سینمای کشور خودش به نمایش دربیاید اما اگر به صورت آنلاین نمایش داده شوند، شرایط حضور در بسیاری از جشنواره‌ها را از دست می‌دهد و همین عاملی است که کارگردان نخواهد اثرش را تا پیش از حضور در جشنواره‌ها به صورت آنلاین نمایش دهند.
این مستندساز افزود: دلیل دیگر برای من این است که «چی‌چکا» برای سینما ساخته شده و به خاطر موضوع بومی و خاصش که درباره زندگی ابراهیم منصفی(خواننده و موزیسن هرمزگانی) است، باید در سینماهای جنوب کشور نمایش گسترده‌تری پیدا می‌کرد اما متاسفانه به دلیل کرونا حتی زودتر از تهران سینماهای جنوب بسته شدند. حیف دیدم که مخاطبان جنوبی تجربه دیدن این فیلم روی پرده سینما را از دست بدهند.
فریدی با اشاره به بحث قانون کپی‌رایت بیان کرد: نکته دیگری که در نمایش آنلاین وجود دارد، احتمال کپی شدن فیلم است و این مسئله ای ست که متاسفانه ممکن است برای بعضی فیلم‌هایی که نمایش آنلاین دارند پیش بیاید. مسلما تعطیل شدن سینماها ناراحت کننده است، پروسه تحقیقات و ساخته شدن و مجوز گرفتن این مستند سالها به طول انجامیده و مشتاقانه می خواستم مردم آن را روی پرده ببینند و در چنین شرایطی باید بر اساس شرایط و محدودیت‌ها تصمیمات جدیدی اتخاذ کرد.
این کارگردان در ادامه صحبت‌های خود به نقش مدیران سینمایی نیز اشاره کرد و گفت: برای هرچه بهتر گذر کردن از شرایطی کنونی، نیازمند مدیرانی با تفکر پویا هستیم و باید لحظه به لحظه هوشیار بود و بر اساس تغییرات بهترین تصمیم را گرفت. قطعاً راه‌حل‌هایی وجود دارد و متاسفانه ما از فرصت طلایی که در بهار و تابستان داشتیم به درستی استفاده نکردیم. ما در ایران از لحاظ فضا کمبودی نداریم تا بتوانیم سینمای روباز داشته باشیم. هنروتجربه نیز توان آن را دارد که در هر شهر حداقل یک سینما به این شرایط اختصاص دهد و شاید همین کرونا بتواند شروع جریانی شود تا دوباره بتوانیم فضای سینمای روباز یا درایوین سینما را برگردانیم. این پلتفرم به خودی خود تجربه ی جدیدی برای مخاطبان رقم میزند و مخاطبان بیشتری را به تماشای فیلمها جذب خواهد کرد. در اکثر نقاط جهان اکنون این روش پیاده‌سازی و اجرا شده است.
فریدی در پایان صحبت‌های خود به تاثیر هنر در روحیه بخشیدن به جامعه اشاره کرد و افزود: تئاتر، سینما و هنر به طور کلی می‌تواند از میزان استرس و نگرانی مردم کم کند و هنر غذای ذهن و روان است اما با حذف این امکان شرایط را برای گذر از این شرایط سخت‌تر می‌کنیم. از طرف دیگر افراد بسیاری با این تصمیم بیکار شده‌اند و یا در حال ورشکستی هستند و به این ترتیب ضرر زیادی به جامعه می‌رسد. بسیاری از فعالان این حوزه بر اساس علاقه و هزینه شخصی خودشان کار می‌کردند، از سینمادارها تا فیلمسازانی که برای گیشه فیلم نمی‌سازند. این افراد نباید از کاری که انجام می‌دادند، ناامید و دل‌زده شوند و انگیزه‌شان را برای ادامه دادن از دست بدهند. کاش مدیران کمی بیشتر نسبت به تصمیماتی که اتخاذ می‌شود دقت کنند و به جای پاک کردن صورت مسئله در پی راه‌های چاره باشند که مطمئنن با کمی خلاقیت و حمایت امکان پذیرند.
