پشت پرده جنجال رسانهای برنامه مشاوره سیمای مرکز یزد | درگفت وگو با دکتر احمد پهلوانیان
پنجشنبه, ۳۰ فروردين ۱۳۹۷، ۱۱:۰۹ ق.ظ
خسته نباشید خدمت آقای دکتر پهلوانیان، از سایت راسخون بخش سبک زندگی خدمتتون هستیم، تشکر بابت اینکه افتخار دادین تا گفتوگویی داشته باشیم. در خصوص حواشی و متن اتفاقی که چند روز گذشته در صدا و سیمای مرکز یزد در آنتن زنده صورت گرفت که کارشناس مباحث زنان و خانواده، به نام خانم دشتی صحبتهایی داشتند و پیرامون این صحبت اتفاقات و جنجال های رسانهای رخ داده خواستیم ابتدا درباره اصل واقعیت با شما گفتوگویی داشته باشیم.
- واقعیت در این جنجال رسانهای بدون تقطیع رسانهای واقعاً چه بود؟
بله ممنون از شما، خدمت شما عرض شود که ما در سیمای یزد برنامهای داریم به نام به افق بهشت، که یک ساعت قبل از اذان ظهر پخش میشود در این برنامه مباحث معارفی، دینی و مربوط به سبک زندگی و اخلاق، توسط کارشناسان مطرح میشود، هر روز هم یک کارشناسی هست و یکسری از مباحث مطرح میشود که یک روز هم این سرکار خانم تشریف آوردند و راجع به مباحثی که کمک میکند به بالا رفتن میزان عشق و علاقۀ اعضای خانواده به ویژه زن و شوهر صحبت میکردند که متکی بر آموزش هایی که ایشان در مراکز مختلف دیده بودند و همچنین تجربیاتی در کلاسهای آموزشی در مواجه با بخشی از بانوان داشتند و دورههایی را برگزار میکردند.
در این برنامه ایشان یکسری از روشها یا تکنیکهایی که میتواند کمک بکند به افزایش عشق و علاقۀ زن و شوهر و اینکه محیط خانه تبدیل بشود به یک کانون پر از مهر و محبت را آموزش میدادند، روش های مختلفی را بیان میکردند در همین برنامه هم که بخشی از آن پخش شد و حواشی به همراه داشت، ایشان هم روش های مختلفی را بیان میکنند از جمله ابراز کلامی عشق و همین روشی که مثلاً خانم ها پای همسرشان را ماساژ بدهند و این کمک میکند به رفع استرس و فشارهای روحی و روانی که آقایان در بیرون از خانه دارند و طبیعتاً کمک میکند که فضای منزل فضای امن و پر از مهر و عشق و عاطفه باشد.
در این برنامه ایشان یکسری از روشها یا تکنیکهایی که میتواند کمک بکند به افزایش عشق و علاقۀ زن و شوهر و اینکه محیط خانه تبدیل بشود به یک کانون پر از مهر و محبت را آموزش میدادند، روش های مختلفی را بیان میکردند در همین برنامه هم که بخشی از آن پخش شد و حواشی به همراه داشت، ایشان هم روش های مختلفی را بیان میکنند از جمله ابراز کلامی عشق و همین روشی که مثلاً خانم ها پای همسرشان را ماساژ بدهند و این کمک میکند به رفع استرس و فشارهای روحی و روانی که آقایان در بیرون از خانه دارند و طبیعتاً کمک میکند که فضای منزل فضای امن و پر از مهر و عشق و عاطفه باشد.
- درست است آقای دکتر، باتوجه به اینکه،سابقه چنین تکنیک هایی که در برنامه کارشناسی بیان شد،به سالیان بسیار دور از تمدن های غربی و شرقی تا تمدن اسلامی برمی گردد ، چه شد که این داستان تبدیل شد به یک جنجال رسانهای و این موضعگیریهای بعضا ناجوانمردانه و خط دهی شده از سمت چه کسی بود؟آیا افکار عمومی بود یا یک سوگیری رسانهای و پشت پردهای داشت؟
فرمایش این خانم یک درون مایه دارد که عرض کردم فراگرفتن روشهای ساده برای بالا بردن میزان عشق و علاقۀ زن و شوهر این درون مایه برنامه هست که من فکر نمیکنم کسی با این مخالف باشد، اما در روشی که ایشان بیان میکنند یک مقدار ذکر جزئیات، و یک تأکید کردن روی این روش خاص که خودشان هم اشاره می کنند میتواند بازخوردهایی هم داشته باشد، ایشان در ابتدای اینکه میخواهند این روش را بیان بکنند اشاره میکنند که خیلی بانوان ممکن است با این روش موافق نباشند و مخالف باشند، اما بازخوردهایی که شکل گرفت و حواشی که ایجاد شد من فکر میکنم از چند ناحیه هست و چند پس زمینه دارد؛ یکی اینکه برخی از بانوان جامعۀ ما مخصوصاً بانوان جوانتر به این معترض بودند و این برایشان مسئله بود که چرا زن باید پای شوهر را ماساژ بدهد، چرا برعکس نیست؟ و ای کاش ایشان دو طرفه مطرح کرده بودند به نظر میرسد حرف درستی هم باشد، به هر جهت روابط، روابط دو طرفه هست، اگر که مرد میخواهد عشق ببیند باید عاشقانه باشد و عشق از خودش نشان بدهد، این یک بخش ماجرا بود.
یک بخش دیگر هم این بود که برخی برداشت کرده بودند که آموزش این روشها در واقع ترویج کوچک شدن زن در مقابل مرد هست، یعنی زنی که این کار را انجام میدهد در واقع خودش را و شخصیت خودش و حیثیت خودش را در مقابل مرد کوچک میکند، بخشی هم از بازخوردهایی که ما گرفتیم بانوان، یا حتی آقایانی بودند که چنین برداشتی داشتند، این برداشت ممکن است در ذهن خیلیها شکل بگیرد، اما طبیعتاً با صحبتهایی که قبل از این بخش هست، با صحبتهایی که بنده خودم با کارشناس محترم کردم، مطلقا چنین چیزی مدنظر نیست، به هر جهت کرامت زن و مرد هر دو مانند هم هست آن چیزی که در اسلام بیان شده در مورد کرامت زن و جایگاه و شخصیت زن کم نیست فراوان هست، و چه بسیار بانوانی ما داریم در تاریخ اسلام به عنوان الگوی جامعه مطرح شده اند.
بخشی از جامعه بانوان و حتی آقایان از این قطعه پخش شده این نوع برداشت را داشتند که تا اندازهای هم طبیعی به نظر میرسد به هر جهت ساختارهای ذهنی و فهمها و دریافتها متفاوت هست و خیلی نباید به این ایراد گرفت اگر که این آیتم، این برنامه و این مطلب در یک فضای رسانهای دیگر مطرح میشد شاید این برداشت در برابر آن گرفته میشد. و من همین جا یک نکتهای را خدمت شما عرض کنم متأسفانه خیلی از افرادی که عذرخواهی صداوسیمای یزد را شنیدند ، این عذرخواهی را وارد ندانستند و به این عذرخواهی حمله کردند من فکر میکنم متن اطلاعیه صداوسیما را نخواندند و فقط به یک شنیدن اکتفا کردند و شروع کردند به اینکه مثلاً چرا صداوسیما عذرخواهی کرده.
عذرخواهی و پوزش ما از مخاطبین بود به جهت همین نوع برداشتهایی بود که رسانه می بایست به نوعی مدیریت میکرد که این برداشتها شکل نگیرد یا کمتر شکل بگیرد و در متن عذرخواهی هم آمده که پوزش از تکدّرخاطر برخی مخاطبین، همین مخاطبینی که احتمالاً برداشت کردند که این مطلب اشاره دارد به کوچک شدن بانوان در مقابل آقایان؛ یا اینکه مثلاً این برنامه دو طرفه مطرح نکرده و وظیفه آقایان را مطرح نکرده ما از این مسأله پوزش طلبیدیم ما باید به هر جهت تدارک رسانهایمان به نحوی باشد که این سوءتفاهمها به حداقل برسد ولی اینکه این مباحث باید مطرح بشود آن جای خود دارد و جای بحث دارد. اما بخش عمده ای از هجمههایی که به صداوسیما، به این خانم محترم شد به اعتقاد بنده از سرمنشأهای سالم و با نیت خیری نداشت به هر جهت دشمنان ما که عمدتاً در خارج از مرزها هستند با اسلام، آموزههای دینی، با انقلاب و با نظام مشکل دارند و از کوچکترین فرصتی استفاده میکنند برای حمله کردن به نظام ، به آموزههای دینی و طبیعتاً رعایت انصاف، اخلاق و ادب هم دشمن در دشمنی خودش نمیکند.
جریانات فکری حتی سیاسی که با آموزه های دینی در حوزه اخلاق و سبک زندگی ایرانی اسلامی به صورت بنیادین مشکل دارند که عمدتاً هم در خارج از کشور بوده و صاحب رسانه و ابزار هجمه هستند بخشی از این جریان بودند.
تجربه هم به خوبی نشان داده است که هر جا سخن حقی گفته شود که زیرساخت های فکری آن ها را مورد نقد و ایراد قرار دهد آن ها با تمام توان هجمه می کنند تا آن سخن شنیده نشود یا به درستی فهم نشود .
یک بخش دیگر هم این بود که برخی برداشت کرده بودند که آموزش این روشها در واقع ترویج کوچک شدن زن در مقابل مرد هست، یعنی زنی که این کار را انجام میدهد در واقع خودش را و شخصیت خودش و حیثیت خودش را در مقابل مرد کوچک میکند، بخشی هم از بازخوردهایی که ما گرفتیم بانوان، یا حتی آقایانی بودند که چنین برداشتی داشتند، این برداشت ممکن است در ذهن خیلیها شکل بگیرد، اما طبیعتاً با صحبتهایی که قبل از این بخش هست، با صحبتهایی که بنده خودم با کارشناس محترم کردم، مطلقا چنین چیزی مدنظر نیست، به هر جهت کرامت زن و مرد هر دو مانند هم هست آن چیزی که در اسلام بیان شده در مورد کرامت زن و جایگاه و شخصیت زن کم نیست فراوان هست، و چه بسیار بانوانی ما داریم در تاریخ اسلام به عنوان الگوی جامعه مطرح شده اند.
بخشی از جامعه بانوان و حتی آقایان از این قطعه پخش شده این نوع برداشت را داشتند که تا اندازهای هم طبیعی به نظر میرسد به هر جهت ساختارهای ذهنی و فهمها و دریافتها متفاوت هست و خیلی نباید به این ایراد گرفت اگر که این آیتم، این برنامه و این مطلب در یک فضای رسانهای دیگر مطرح میشد شاید این برداشت در برابر آن گرفته میشد. و من همین جا یک نکتهای را خدمت شما عرض کنم متأسفانه خیلی از افرادی که عذرخواهی صداوسیمای یزد را شنیدند ، این عذرخواهی را وارد ندانستند و به این عذرخواهی حمله کردند من فکر میکنم متن اطلاعیه صداوسیما را نخواندند و فقط به یک شنیدن اکتفا کردند و شروع کردند به اینکه مثلاً چرا صداوسیما عذرخواهی کرده.
عذرخواهی و پوزش ما از مخاطبین بود به جهت همین نوع برداشتهایی بود که رسانه می بایست به نوعی مدیریت میکرد که این برداشتها شکل نگیرد یا کمتر شکل بگیرد و در متن عذرخواهی هم آمده که پوزش از تکدّرخاطر برخی مخاطبین، همین مخاطبینی که احتمالاً برداشت کردند که این مطلب اشاره دارد به کوچک شدن بانوان در مقابل آقایان؛ یا اینکه مثلاً این برنامه دو طرفه مطرح نکرده و وظیفه آقایان را مطرح نکرده ما از این مسأله پوزش طلبیدیم ما باید به هر جهت تدارک رسانهایمان به نحوی باشد که این سوءتفاهمها به حداقل برسد ولی اینکه این مباحث باید مطرح بشود آن جای خود دارد و جای بحث دارد. اما بخش عمده ای از هجمههایی که به صداوسیما، به این خانم محترم شد به اعتقاد بنده از سرمنشأهای سالم و با نیت خیری نداشت به هر جهت دشمنان ما که عمدتاً در خارج از مرزها هستند با اسلام، آموزههای دینی، با انقلاب و با نظام مشکل دارند و از کوچکترین فرصتی استفاده میکنند برای حمله کردن به نظام ، به آموزههای دینی و طبیعتاً رعایت انصاف، اخلاق و ادب هم دشمن در دشمنی خودش نمیکند.
جریانات فکری حتی سیاسی که با آموزه های دینی در حوزه اخلاق و سبک زندگی ایرانی اسلامی به صورت بنیادین مشکل دارند که عمدتاً هم در خارج از کشور بوده و صاحب رسانه و ابزار هجمه هستند بخشی از این جریان بودند.
تجربه هم به خوبی نشان داده است که هر جا سخن حقی گفته شود که زیرساخت های فکری آن ها را مورد نقد و ایراد قرار دهد آن ها با تمام توان هجمه می کنند تا آن سخن شنیده نشود یا به درستی فهم نشود .
- آقای دکتر یک مسأله هم اینجاست دقیقاً وقتی یک خانم کارشناس و متخصص با رویکرد مذهبی پیرامون عشق و محبت، پیرامون زن، نقش و حقوق طرفینی زوجین ،صحبتی مطرح میکند حالا سوای اینکه ایرادهای جزئی هم داشته باشد چرا این جنجال رخ میدهد؟ به عبارت دیگر،بستر شکل گیری این تهاجمات و تخریب های رسانه ای چیست و رسالت رسانه متعهد در این زمینه چه بود و برخورد صحیح در اینموارد چیست؟
ما باید در حق خودمان محکم و استوار باشیم و اگر که اعتقاد داریم آموزههای دینی، آموزههای اسلامی راه برونرفت ما از مسائل و مشکلات هست البته با مدد گزارههای علمی و روانشناسی، جامعهشناسی، ما این مسیر را باید برویم طبیعتاً هجمه خواهد شد، شده، و میشود، اما من باز تأکید میکنم بخشی از این اعتراضاتی که صورت گرفت اعتراضاتی بود که واقعاً بخشی از جامعه برایشان مشکل بود دریافتش و مسأله داشتند . اما شما میبینید این مسأله به این کوچکی در کنار هزاران مسائل مشابهی که شما هم اشاره فرمودید در رادیو تلویزیون های دنیا، در فضای مجازی، در مراکز آموزشی دارد روی آن بحث میشود گفته میشود و هیچ کس مخالفت نمیکند این به بیبیسی، به من و تو که ما موضعشان و نسبتشان را با اسلام و نظام و از همه اینها گذشته با مردم ایران میدانیم که یک ذره و کمتر از یک درصد دلسوزی برای مردم ایران و برای این مرز و بوم و برای این خاک ندارند وقتی که به آنجا راه پیدا میکند و مسأله میشود و به آن میپردازند و شروع میکنند استهزاء یا موارد اینطوری، این معلوم میشود که میخواهند از این مسأله به این کوچکی هم برای ضربه زدن استفاده کنند . جریانات باطلی که در هم تنیده و در کنار هم به صورت هماهنگ به آموزه های دینی و معارف تعالی ما حمله می کنند جریانات ضد دین، جریانات ضد انقلاب ، کانون های فکری و رسانه ای ضد ایران و هویت ایرانی در این گونه مواقع در کنار هم هستند از فمنیسم گرفته تا سلطنت طلب که ظاهراً هیچ مناسبتی با هم ندارند ولی برای تضعیف جبهه حق در کنار هم هستند .
منتها در مقابلش اینکه ما چکار باید بکنیم فعالان رسانهای ما باید چکار بکنند فعالان فضای مجازی ما باید چکار بکنند من در این حوزه حرف های زیادی دارم که حالا شاید در این فرصت گفته نشود بسیاری از صاحبان اندیشه در حوزه خانواده ، افراد دغدغه مند در مباحث مربوط به سبک زندگی ، فعالان رسانه ای دلسوز و دلبسته به مردم و نظام و اسلام ، ورود خوب ، جدی و تأثیر گذار داشتند.
البته برخی از کسانی که باید در این حوزه ورود میکردند و از اصل مفاهیم دینی دفاع میکردند ، هیچ ایرادی نداشت عملکرد صدا و سیما را نقد میکردند ولی ورود نکردند یا بسیار دیرهنگام ورود کردند یعنی گذاشتند که فضای رسانهای شکل بگیرد و این فضای رسانهای تبدیل بشود به یک التهاب و یک فضای هیجانی که در فضای هیجانی خیلی از انسان هایی که در حالت عادی هم خردمندانه رفتار میکنند در فضای هیجانی، به هر جهت هیجانی رفتار میکنند گمان می کنم ورود برخی فعالان فضای مجازی و فعالان رسانهای برای منصفانه کردن فضا ، دیر هنگام بود و برخی هم البته به هنگام ورود کردند. در فضای هیجانی ابتکار عمل هم طبیعتاً در دست کسانی بود که دنبال این هیجانات بودند. من عرض میکنم به همه انتقادات و اعتراضات احترام میگذارم و میشنوم و در تصمیمگیریها دخالت میدهم حتی کسانی که با بدترین الفاظ بنده را خطاب قرار دادند به نظر من اصل نظرشان و انتقادشان و اعتراضشان محترم هست و باید بررسی بشود ولی ای کاش زودتر کمک می شد که فضای هجمه تبدیل به فضای منصفانه بررسی شود.
منتها در مقابلش اینکه ما چکار باید بکنیم فعالان رسانهای ما باید چکار بکنند فعالان فضای مجازی ما باید چکار بکنند من در این حوزه حرف های زیادی دارم که حالا شاید در این فرصت گفته نشود بسیاری از صاحبان اندیشه در حوزه خانواده ، افراد دغدغه مند در مباحث مربوط به سبک زندگی ، فعالان رسانه ای دلسوز و دلبسته به مردم و نظام و اسلام ، ورود خوب ، جدی و تأثیر گذار داشتند.
البته برخی از کسانی که باید در این حوزه ورود میکردند و از اصل مفاهیم دینی دفاع میکردند ، هیچ ایرادی نداشت عملکرد صدا و سیما را نقد میکردند ولی ورود نکردند یا بسیار دیرهنگام ورود کردند یعنی گذاشتند که فضای رسانهای شکل بگیرد و این فضای رسانهای تبدیل بشود به یک التهاب و یک فضای هیجانی که در فضای هیجانی خیلی از انسان هایی که در حالت عادی هم خردمندانه رفتار میکنند در فضای هیجانی، به هر جهت هیجانی رفتار میکنند گمان می کنم ورود برخی فعالان فضای مجازی و فعالان رسانهای برای منصفانه کردن فضا ، دیر هنگام بود و برخی هم البته به هنگام ورود کردند. در فضای هیجانی ابتکار عمل هم طبیعتاً در دست کسانی بود که دنبال این هیجانات بودند. من عرض میکنم به همه انتقادات و اعتراضات احترام میگذارم و میشنوم و در تصمیمگیریها دخالت میدهم حتی کسانی که با بدترین الفاظ بنده را خطاب قرار دادند به نظر من اصل نظرشان و انتقادشان و اعتراضشان محترم هست و باید بررسی بشود ولی ای کاش زودتر کمک می شد که فضای هجمه تبدیل به فضای منصفانه بررسی شود.
- بعضی ها تحلیل های ناجوری دارند از این باب که موضع گیریهایی نسبت به مذهب در جامعه وجود دارد. شما چه تحلیلی شما در این زمینه که آیا آموزههای دینی ما چه نوع میتوانند فعالانه در این مسایل برخورد کنند و چه محتوایی برای این زمینه و جلوگیری از این آسیبها داشته باشند و اساسا پیام و سخن دین چه بوده که اینطور از جانب برخی ها غلط برداشت شده و از جانب دشمنان دچار سواستفاده و دستمایه جنجال رسانه ای شده است؟
بنده اعتقاد دارم که از بیان آموزههای دینی مخصوصاً در این حوزه نباید عقبنشینی کرد، بلکه باید با شجاعت گفت ، همراه با ظرافت البته در نوع ادبیات و زبان رسانه ای آن و در تعیین مصادیق و جزئیات باید دقت نظر بیشتری بشود. به هر جهت برخی از مصادیق و جزئیات برای مجالس خصوصی و محافل کوچکتر هست و طرح آنها در سطح رسانه شاید مناسب نباشد اینها مواردی است که ما در رسانه باید بیشتر بررسی کنیم. البته برای بررسی اصل فرمایش ایشان و نظرات مخالفی هم که هست ، با حضور کارشناسان مخالف و موافق، در سیمای مرکز یزد برنامهای را طراحی میکنیم که انشاءالله بعد از فروکش کردن این موج هیجانی به این مسأله بپردازیم و نظرات مخالف و موافق را هم داشته باشیم و مخاطبین قضاوت و داوری کنند که آیا این هجمهها و بعضاً توهینها درست و منطقی و منصفانه بود یا نه صرفاً یک هیجانات بود ؟ این را من قضاوت نمیکنم و در ادامه میخواهیم ببینیم که چه اتفاقی خواهد افتاد.
کارشناس محترم برنامه بر پایه ی برخی از احادیث و با توجه به مباحث علمی و تجربیات عملی که داشته اند روشی را برای عشق آفرینی آموزش می دهند که برخی این روش را برنتابیدند ، اما هجمه ها و توهین ها که شکل می گیرد مد نظر ایشان و صدا و سیما نیست ، این دو بهانه است ، برخی جریانات عمدتاً خارج نشین مبادا که اندیشه دینی و سبک زندگی اسلامی است به نوعی هدف قرار داده اند وگرنه اگر با این تکنیک و روشی که بیان شده مشکل دارید و فرض بگیریم که کاملاً غلط و غیر علمی است نقد کنید ، نقد علمی و کارشناسی ، چرا توهین ؟ چرا تخریب ؟
- به عنوان سؤال پایانی برای اینکه ما جامعهمان از لحاظ اجتماعی و سیاسی به یک بلوغ کافی برسد که بتواند تحمل حرف های مختلف را داشته باشد و به یک جمعبندی مناسبی در قضاوت ها برسد و افراد و اهالی رسانه هم در این زمینه بتوانند به این بلوغ اجتماعی سیاسی کمک بکنند شما چه راهکارهایی را در سیمای مرکز یزد پیگیری خواهید کرد؟
یک بخش این مسأله دست رسانه نیست تنها راه علمی و منطقی برای مواجهه با این فضای رسانه ای که توسط ماهوارهها و فضای مجازی و موارد دیگری ایجاد شده در همه مسائل، زندگی امروز من بالا رفتن سواد رسانهای جامعه هست این مسأله باید در آموزش و پرورش، در آموزش عالی، در حوزهها، در مراکز علمی، بین مردم به عنوان یک سیاستگذاری کلان در نظر گرفته شود و تا جامعهای داشته باشیم که سواد رسانهای بالایی داشته
و درک عمیقی نسبت به فهم پیام های رسانه ای ، تحلیل آن و داشتن یک رژیم رسانه ای مناسب باشد.
در این صورت جامعه به طور طبیعی واکسینه است و به آسانی در دام گرداب های رسانهای نمیافتد از هر مقولهای که باشد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی در رسانه ملی البته برنامههایی بوده برای آموزش سواد رسانهای مخاطبین و بعد از این هم بیشتر باید باشد برای طراحی و اجرایی برنامههای این چنین هم طبیعتاً باید اتاق فکر تشکیل شود ، موارد مختلف تحلیل شود و با دقت بیشتری مباحث مطرح شود.
در پایان عرض می کنم ، آموزش سبک زندگی ایرانی اسلامی به ویژه در حوزه خانه و خانواده و بالابردن سطح عشق ورزی و محبت آفرینی یک روی کرد جدی برای برنامه سازی است که گمان می کنم برای جامعه امروز ما ضروری است و باید بر پایه آموزه های متعالی دینی و با عنایت به گزاره های علمی این اتفاق بیفتد . البته با دقت رسانه ای و ظرافت در بیان که انشالله جامعه ای سراسر شور و عشق و ایمان داشته باشیم .