اسطوره سازان تمدن ایرانی

علیرضا افخمی کارگردان مجموعه هایی چون اوی یک فرشته بود، زیرزمین، پنجمین خورشید، پرستاران و … در گفت و گو با بانی فیلم درخصوص  بحث ویژگی های لازم برای تولید یک اثر با قابلیت صدور به کشورهای دیگر از سوی ایران بیان کرد: من فکر می کنم یکی از اصلی ترین خصوصیاتی که این دست تولیدات که قرار است به کشورهای دیگر صادر شوند، داشته باشد، این است که آن اثر به گونه ای برای عموم ملل، اقوام و نژاد ها قابل درک باشد، چرا که گاهی ممکن است مسائلی وجود داشته باشد، که خیلی بومی و داخلی باشد، آن گاه ممکن است که چنین اثری چندان برای عموم ملل و نژادها قابل درک نباشد. از همین رو طبیعتا اگر چنین اتفاقی بیفتد، یعنی موضوع و محتوایی که به نامفهوم شدن و غیرقابل درک شدن کار منجر شود، طبیعتا نمی شود آن را در سطح گسترده ای منتشر و به اصطلاح صادر کرد.
وی ادامه داد: با این وجود، در مقوله فیلم سازی به طور کلی فاکتورهای ثابتی وجود دارد، که بین المللی است و تقریبا همه اقوام و ملل کشورهای مختلف فیلم های هم دیگر را دیده اند و با آن ها ناآشنا نیستند. به همین دلیل آن مسئله ای را که در ابتدا عرض کردم شاید چندان مطرح نباشد، یعنی همان ناآشنایی و غریبگی مطلقی که منجر به غیرقابل فهم شدن یک اثر شود، بعید است رخ دهد، به همین دلیل به عقیده من اولین شرطی که یک کار باید داشته باشد همان فاکتورها و اساس و پایه ای است که این مدیوم بر اساس آن تعریف شده. در واقع یعنی درام خوب، داستان گویی خوب و … که از جمله عوامل مهم و موثر در هر فیلم یا سریال محسوب می شوند. همچنین توانایی ایجاد احساسات گوناگون بشری، در هنگام دیدن فیلم مثل هیجان، ترس، دلهره و … یکی از نکات مهم و کلیدی است که در این فضا باید وجود داشته باشد تا آن کار در نهایت موفق شود. اگر یک اثر بتواند هر یک از این احساسات را به شکل عمیق و موثر در مخاطب زنده کند و آن را برانگیزد، آن گاه می تواند در کارش موفق شود.
افخمی ادامه داد: علاوه بر این ها عوامل ساختاری مثل تصویربرداری خوب، طراحی صحنه مناسب، موسیقی قابل توجه و … همه و همه جزو فاکتورهایی اند که می تواند به موفقیت یک فیلم در فروشش در خارج از کشور کمک کند.
کارگردان سریال او یک فرشته بود، در ادامه با اشاره به تاثیر جلب نظر مخاطب داخلی بر روی اثر گفت: از سوی دیگر زمانی که فیلم یا سریالی بتواند در داخل کشور، مخاطب را به خوبی جذب کند، یعنی آن اثر گرم و جالبی است که توانسته نگاه افرادی را به خود جلب کند، به همین جهت می توان انتظار داشت که به احتمال قریب به یقین آن کار می تواند در فضای خارج از کشور هم مخاطب داشته باشد.
افخمی در ادامه درباره فاصله ای که تولیدات ما از کشورهای دیگر در این حوزه دارد و لزوم پرداخت بیشتر از سوی مسوولان امر به این موضوع گفت: به نظرم همه مسوولان و مدیران هنری مملکت هم دنبال رسیدن به این اهداف در سطح بین المللی هستند ودر این بین راهکارهایی که استفاده می شود، عموما اشتباه هستند و موجب می شود که در نهایت به مسیری منتهی شوند که به این اهداف دست پیدا نکنیم. اما می توان گفت که هیچ مدیرهنری در این حوزه نیست که علاقه نداشته باشد تا فیلمی پرفروش شود و در دنیا مطرح شود. وی افزود: حال در این مسیر هر مدیری که می آید راهکارهای متفاوتی را در نظر می گیرند که این امر با شکست مواجه می شود، یعنی تصویب یک مسیر مشخص در این حوزه و پیشروی با آن شاید موجب شود تا اتفاقات دیگری رخ دهد. اما بازهم در این میان به طور کلی یکی از مهمترین عوامل در کلیتی که به آن اشاره کردید، هزینه کردن در این فضا است، یعنی به عنوان مثال اگر سینمای آمریکا توانسته که عرصه های جهانی را در حوزه فیلم و سریال و تولید آن، با موفقیت طی کند و فرهنگ غربی را به کشورهای دیگر صادر و نهادینه کند، بخش مهمی از آن به بحث هزینه کردن در تولید آثار ش برمی گردد. آن ها برای یک کار که هدفی از آن دارند، پول خرج می کنند، افراد متخصص را می آورند و فضایی را ایجاد می کنند که جدا از بحث جلوه های ویژه که به عنوان یک عامل نوظهور است، در کل فضایی را ایجاد می کند که دارای قصه پردازی خوب و قابل توجهی است. فضایی که چندان به همان جلوه های خاص متکی نیست و قصه محور بودن آن باعث موفقیتش می شود، البته جلوه های ویژه هم درآثار فانتری و تخیلی اهمیت دارد،اما در خارج از این ژانر، این موضوع چندان تعیین کننده نیست و در همه این زمینه ها لپ مطلب این است که باید پول خرج کرد، اتفاقی که برای موفقیت در هر حوزه ای لازم است، از هنر گرفته تا حوزه هایی مثل کشاورزی، صنعت و … .
او ادامه داد: دنیای تصویر هم مثل همه این فضاهاست و اصلی ترین مشکلی که ما برای تولید آثار صادراتی داریم این است که دولت چه در سینما و چه در تلویزیون هزینه نمی کند و اگر این اتفاق رخ دهد، با قصه گویی مناسب می توان انتظار داشت که آثار تولید شده مورد استقبال کشورهای دیگر هم قرار بگیرد.

بحث پوشش و چارچوبی که در تولیدات ما وجود دارد، موضوع دیگری بود که وی درباره اش عنوان کرد: این اتفاق اگر اصل داستان و فضا قابل توجه باشد، چندان مطرح نیست. با این وجود در وهله اول فضای فیلم های ما ممکن است ابتدا برای بیننده ناآشنا و بیگانه، موجب تعجب شود اما به سرعت عادی می شود، همانطور که برای مردم ما برخی از ممیزی ها که باعث شده موارد غیرواقعی مثل حجاب خانم جلو همسرش یا فرزند جلو پدرش در فیلم وجود داشته باشد، عادی شده است. به همین دلیل در ادامه کار مثل بیننده های الان ایران آن ها هم متوجه می شوند که این فضا اتفاقی است که وجود دارد. البته برخی از این ممیزی ها قابل تعدیل هستند، اتفاقی که در مورد داستان پردازی های ما هم وجود دارد و در حال حاضر خیلی از آن ها موضوعیت ندارند. در این شرایط بیننده ها نیز متوجه می شوند که فیلمساز برای رعایت آن ها الزام داشته،از همین رو کار را کنار نمی گذارند و اگر بقیه موارد خوب باشد، به آن توجه می کنند.

منبع: بانی فیلم