اسطوره سازان تمدن ایرانی

خلاصه داستان:
مردی به نام مرتضی قصد دارد خانه کوچک‌شان را زیر قیمت بفروشد تا زودتر از محله و نگاه سنگین مردمانش فرار کند ...

بازیگران:حامد بهداد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، رعنا آزادی ور، بابک کریمی، بهناز جعفری، محمدرضا هدایتی، نسیم ادبی، امیر علی نبویان، پردیس احمدیه، نادر فلاح، مانی‌شاه‌حسنی و رویا تیموریان
کارگردان: شهرام شاه حسینی، تهیه کننده:محمد شایسته، پخش:هدایت فیلم
نقد از موحد منتقم: در خانه دختر عیار بازیگری خیلی بالاست.
خانه دختر علاوه بر تمامی محسنات اش فیلم سرگرم کننده ای هم هست. در این فیلم برخلاف سایر فیلم های اجتماعی، خبری از سکانس های خسته کننده و دیالوگ های طولانی نیست. همه چیز بدون ذره ای اتلاف وقت به پیش می رود. از این صحنه به صحنه ی  بعد مطمئن نیستید چه اتفاقی ممکن است در انتظارتان باشد.

نکته ای که در خانه دختر تعجب برانگیز است کارگردانی شهرام شاه حسینی است. شاه حسینی که فیلم های قبلی اش کمدی های بسیار بی رمق و دست دوم بودند، اینجا در مقام کارگردان،  یکی از بهترین فیلم های اجتماعی سالیان اخیر را به سینما دوستان عرضه کرده است

علت خودکشی سمیرا چه بوده است؟ پاسخ را باید در عنوان فیلم یعنی «خانه دختر» جستجو کرد. همانند خانه پدری که از قضا هر دو توقیف شدند و تازه پروانه نمایش  آنها صادر شده است، اتفاقی در همان خانه محل زندگی برای دختر روی داده است، و در واقع همان خانه است که منشا نگون بختی او بوده است؛ خانه ای که حتی خواهر کوچکتر سمیرا نیز در آن با خیال آسوده زندگی نمی کند و ترسی همیشگی در رفتار و نوع نگاهش موج می زند

خانه دختر یک فیلم «جنجالی» است. عنوان «جنجالی» یکی از آن عناوینی   است که سازندگان خیلی از فیلم های سینمایی تلاش می کنند با قرار دادن یکی دو سکانس در فیلم، این برچسب را به آن بچسبانند و به این ترتیب بر فروش خود بی افزایند. غالب این فیلمها بی رمق و کسل کننده از آب درمی آیند، ولی خانه دختر به  نویسندگی پرویز شهبازی یک فیلم «جنجالی» تمام و کمال است. فیلم از اول فیلم تا انتهایش مدام دست روی موضوعاتی می گذارد که فیلمسازان دیگر می ترسند حتی از یک کیلومتری آن  رد شوند.

خانه دختر یک فیلم جوانانه و بسیار جذاب و پرکشش است که در میان  سینمای کم رمق و افسرده کننده اجتماعی این روز های سینمای ایران، حکم یک هوای تازه را دارد.

فیلمنامه پرویز شهبازی خیلی تازه و سرپا است. برعکس سایر فیلمنامه های اجتماعی که لقمه را دور سر خود می گردانند تا حرف بزنند، اینجا با یک جابه جایی مقطع زمانی جذابیت فیلم دو چندان شده است. مخاطب در ابتدای فیلم با یک تعلیق خوب درگیر، و گره ی نهایی داستان باز می شود. حالا بیننده کنجکاو است که بداند شخصیت داستان چگونه به این نقطه رسیده است. در اینجا فیلمساز  به جای اینکه بگوید تقصیر چه کسی است، بیننده را در جایگاه قضاوت کننده قرار می دهد تا مقصر را شناسایی کند. با نشانه هایی که در جای جای فیلم گذاشته است مخاطب می تواند عامل اصلی را پیدا کند و البته در انتظاری جانکاه به سر ببرد تا دریابد علت مرگ سمیرا (رعنا آزادی ور) چه بوده است. در این روایت، بازگشت به گذشته و مرور وقایع اتفاق افتاده به جذابیت بیشتر داستان کمک می کند.

خانه دختر ضمن اینکه از درامی برخوردار است و کاراکترهابش خوب پرورانده شده اند، از ضرباهنگ خوبی هم برخوردار است. فیلم در ایجاد تنش و هیجان موفق است. به  خصوص در بیست دقیقه پایانی اش.

فضاسازی ها فیلم نیز قابل توجه و چشمگیر است. خانه دختر علاوه بر تمامی محسنات اش فیلم سرگرم کننده ای هم هست. در این فیلم برخلاف  سایر فیلم های اجتماعی، خبری از سکانس های خسته کننده و دیالوگ های طولانی نیست. همه چیز بدون ذره ای اتلاف وقت به پیش می رود. از این صحنه به صحنه ی  بعد مطمئن نیستید چه اتفاقی ممکن است در انتظارتان باشد.

فیلمنامه شهبازی دو قسمت دارد: قسمتی که در زمان حال روایت می شود و قسمتی که فلاش بک اتفاقات است. نحوه رابطه این دوقسمت با دقت طرح ریزی شده است. هر دو قسمت خیلی خوب پرداخت و اجرا شده اند. نکته ای که در خانه دختر تعجب برانگیز است کارگردانی شهرام شاه حسینی است. شاه حسینی که فیلم های قبلی اش کمدی های بسیار بی رمق و دست دوم بودند، اینجا در مقام کارگردان،  یکی از بهترین فیلم های اجتماعی سالیان اخیر را به سینما دوستان عرضه کرده است

همچنین در خانه دختر عیار بازیگری خیلی بالاست. اینجا دیگر از آن حامد بهداد  پر سرو صدا خبری نیست، هرچند کاراکترش این قابلیت را داشت که تبدیل به کاراکتر های کلیشه ای حامد بهدادی شود. بهداد با بازی بسیار کنترل شده یکی از بهترین نقش آفرینی هایش را ارائه کرده است. پگاه اهنگرانی، رعنا آزادی ور و باران کوثری همه و همه در فیلم کنترل شده و «به اندازه» هستند.

در بسیاری از صحنه های فیلم اشاره به پاکدامنی و نجابت سمیرا می شود. مثلاً سرایدار خانه، مدیر تالار عروسی، دوستان همکلاسی بارها بر این مسئله تأکید می کنند؛ پس چرا در نهایت او دست به خودکشی می زند؟ آیا واقعاٌ سمیرا با آنچه دیگران از او می گویند تفاوت دارد یا اتفاقی در برهه ای از زندگی نجابت وی را خدشه دار کرده است؟! علت خودکشی سمیرا چه بوده است؟ پاسخ را باید در عنوان فیلم یعنی «خانه دختر» جستجو کرد. همانند خانه پدری که از قضا هر دو توقیف شدند و تازه پروانه نمایش آنها  صادر شده است، اتفاقی در همان خانه محل زندگی برای دختر روی داده است، و در واقع همان خانه است که منشا نگون بختی او بوده است؛ خانه ای که حتی خواهر کوچکتر سمیرا نیز در آن با خیال آسوده زندگی نمی کند و ترسی همیشگی در رفتار و نوع نگاهش موج می زند و یواشکی روابط خارج از چارچوب را  بیرون از آن اغاز می کند.

اینکه سوژه خانه دختر ملتهب است، از کسی مثل پرویز شهبازی بعید نیست. او جامعه ای که بین سنت و مدرنیته ی گرفتار شده را به خوبی می شناسد و با تنگناهایی  که یک جوان در امروز ایران دچار آن خواهد شد به خوبی آشناست.

از نفس عمیق تا دربند و حالا خانه دختر شهبازی کاملاً معطوف به مشکلات  جوانان ایرانی در گذار سنت و مدرنیته بوده است.

نکته ی دیگر فیلم  ها و فیلمنامه های شهبازی عدم قطعیت در دنیای جدید است. فیلم های شهبازی شخصیت های جوان و چند لایه را معرفی می کند، در محک یک اتفاق قرار می دهد و این اجازه را به مخاطب می دهد که خودش را جای آن ها بگذارد و تصمیم بگیرد اگر خودش  فکر کند اگر جای آنها بود چه تصمیمی می گرفت؟ و اینکه کار کدام یک شخصیت های داستان درست و غلط بود؟ در واقع تمام آدم های دنیا فکر می کنند که بهترین عمل را انجام می دهند و به گفته کارگردان فیلم، اگر از زاویه آنها نگاه کنید فکر می کنید که شاید درست بگویند. آدم ها همیشه حق را به خود می دهند، چون قضاوت اشتباهی از وقایع دارند. در فیلم خانه دختر هم همه فکر می کنند آنچه که انجام می دهند درست ترین کار است، و اتفاقا کار خود را با نیت خیر هم انجام می دهند، اما همان نیت های خیر اگر غیر منطقی باشد بعداً ممکن است به یک فاجعه تبدیل شود.

خانه دختر فاقد معایب نیست، ولی جذابیتش به حدی است که می توان معایب  اش را نادیده گرفت.

پی نوشت:

چند روزی است که در شبکه های اجتماعی اکثر بینندگان اعتراض می کنند که سانسور فیلم را نابود کرده است. باید خدمت این دوستان عرض کنم بنده هم در زمان جشنواره فجر فیلم را دیده ام، و هم در زمان  اکران. شاید حذفیات فیلم زیر یک دقیقه باشد. ولی خب طبیعی است برای تماشاگرانی که در سینما یا در حال صحبت کردن با بغل دستی است، یا در حال چک کردن مویابل، یا خوردن پاپ کورن فیلمی که داستان و نکات اش را به سرعت بیان می کند نافهموم و گنگ به نظر بیاید!