اسطوره سازان تمدن ایرانی

بانی فیلم-گروه سینمای ایران-بهاره گل پرور: میلاد جرموز یکی از فیلمسازان جوانی است که فعالیت خود را از سال ۷۸ آغاز کرده . او در این سال  ها با انجمن سینمای جوانان فعالیت داشته و تله فیلم های متعددی را برای شبکه های مختلف سیما ساخته است. «کرختی» یکی از فیلم های کوتاه اوست که در طول چهارماه توانسته به بیش از ۵۰ حضور بین المللی و ۶ جایزه مهم در عرصه بین اللملی برسد. جایزه بهترین فیلم کوتاه بخش بین‌الملل از دهمین جشنواره جهانی فیلم ANGAELICA آمریکا از موفقیت های اخیر این فیلم ۱۲ دقیقه ای است که ما را بر آن داشت با کارگردان آن گفت و گو داشته باشیم.

لطفا کمی در مورد فیلم کوتاه «کرختی» توضیح دهید.
– من از سال۷۸ تا ۸۵ کارم را با انجمن سینمای جوانان شروع کردم و بعد از آن به صورت مستقل فیلم کوتاه کار می کردم. از سال ۸۵ تاکنون هم کار بلند به صورت تله فیلم برای شبکه های مختلف سیما کار کردم. اواخر سال گذشته «کرختی» را ساختم. اواسط سال گذشته ایده ای به ذهنم رسید که تصمیمی گرفتم بعد از دوازده سال یک کار کوتاه را برای خودم بسازم. «کرختی» یک قصه رو دارد و یک قصه زیر. شما در ظاهر قصه دختری را می بینید که روز بعد از عروسی اش توسط شوهرش مورد اتهام قرار می گیرد و این جریان لایه ای زیرین دارد که مهم تر از قصه رو است و تا پایان داستان طول می کشد. ما تقریبا از چهار ماه پیش پخش جهانی فیلم را آغاز کردیم و پخش آن را در اختیار کمپانی ممت پیکچرز-کمپانی آمریکایی- است که پخش آمریکا و کانادا را بر عهده دارد. تاکنون از در ۵۱ فستیوال در بخش های رقابتی شرکت کرده ایم که از این تعداد حدود ۱۰ نامزدی داشتیم و حاصل این نامزدی ها تاکنون ۶ جایزه مختلف بوده است. دو جایزه کارگردانی، یک جایزه بهترین فیلم کوتاه، یک جایزه بهترین فیلم کوتاه بین الملل از نظر هیأت داوران و یک جایزه شجاعت در سینما برای فیلم کوتاه.
چه شد که سراغ چنین موضوعی رفتید و بعد از این همه سال دوباره فیلم کوتاه ساختید؟ 
– هنر بحثی شهودی است. باید چیزی سراغ شما بیاید و دغدغه ذهنی تان شود. برای من ناخودآگاه مسائلی که برای خانم ها در جامعه وجود دارد و در جامعه ما به اشتباه تابو است و به صورت فرهنگ جا می افتد تبدیل به دغدغه شد. مثل دروغ گفتن که به راحتی در جامعه رواج پیدا می کند و همانند فرهنگ برای ما می شود و این بسیار ترسناک است. «کرختی» به نوعی مجموعی از همین طیف هاست که برای هر کسی می تواند ترسناک باشد و شما ناخودآگاه وقتی به اطراف نگاه می کنی می بینی که یک سری موضوعات هستند شما را بیشتر آزار می دهند. برای من این موضوعات آزاردهنده تر بود و به سمتشان رفتم. اولین فیلم سینمایی ام -که درصدد ساخت آن هستم- هم به همین شکل است، آن هم بخشی از دغدغه های شخصی است که با قصه گویی همراه می شود.
تاکنون در حضورهای بین المللی چه بازخوردهایی داشتید؟ نگاه مخاطب جهانی به فیلم کوتاه چگونه است؟ 
– تقریبا در تمام قاره ها چندین و چند پخش فیلم را داشتیم و در بیشتر این فستیوال ها پخش کننده های ما حضور پیدا می کنند. با این حال بعضی مخاطبان جلو می آیند، صحبت می کنند و ویدئوهای مختلفی برای ما می فرستند. حال عجیبی است که برخورد این مخاطبان را از نزدیک می بینید. البته برای ما که حضور یافتن در برخی از جشنواره ها مثل آمریکا و اروپا به علت برخی از مسائل امکان پذیر نیست.،ولی وقتی چنین اتفاقی برای پخش فیلم می افتد، حضور مخاطبان جهانی تجربه ای خاص است که شاید برای من رخ داده و می توانم مخاطبان را ببینم و با آنان حرف بزنم. خدا را شکر بازخوردهای بسیار خوبی از فیلمسازان، تهیه کننده ها و حتی آدم های معمولی و بازیگران داشتیم. حتی برخی از بازیگران خارجی برای همکاری ابراز آمادگی می کردند و مایل بودند به ایران بیایند و پرژه مشترک داشته باشیم. همچنین می پرسیدند فیلم بعدی کی ساخته می شود و از ما بسیار پیگیرتر هستند. فکر می کنم حال خوبی باشد وقتی شما با مردمی فراتر از مردم همزبان و فراتر از مرزها به واسطه فیلم درگیر می شوید.این یکی از بزرگ ترین جادوهایی است که سینما و هنر دارد و می تواند فراتر از مرزها با مخاطبان ارتباط برقرار کنید. به نظرم این لطف بزرگی است که خداوند شامل حال خالق یک اثر هنری می کند.
حضور فیلم های ایرانی را در عرصه های بین المللی چطور ارزیابی می کنید؟ با حضور این فیلم ها در عرصه های جهانی چه تصویری از سینمای ایران در جهان پدید می آید؟چه مشکلاتی بر سر راه فیلمسازان این عرصه است؟ 
– این موضوع را از دو جنبه می توان بررسی کرد. آن زمان که فیلمسازی کوتاه را آغاز کردیم ،تنوع جشنواره ها زیاد و شرکت در جشنواره ها هم به راحتی امکان پذیر نبود. اینترنت وجود نداشت و این گونه نبود که بتوان از راه دور پخش فیلم را در کشور دیگری پیگیری کرد. ولی اکنون به راحتی می توان این کارها را انجام داد و به واسطه عصر دیجیتال ارتباطات گسترده شد. از این منظر ما حضورهای بسیار خوبی در این خصوص داریم. این اتفاق خجسته و مبارکی است. از طرف دیگر گاهی به دلایلی مجورید که فیلم کوتاه بسازید تا در عرصه بین المللی دیده شوید. چون برای اخذ پروانه ساخت کار اول، رزومه و… امتیاز بندی وجود داشت. شما باید مدارک ارائه می کردید و اصلی ترین چیزی که ۱۰ امتیاز داشت حضور در جشنواره های خارجی وجایزه های بین المللی بود و ادامه کار را برای ساخت فیلم اول تسهیل می کرد. این اصلا خوب نیست که شما برای اینکه به یک رزومه برسید یک فیلم کوتاه بسازید. یک سری مولفه هایی هم هستند که اگر شما به آن بپردازید در سطح جهانی بازخوردهای خوبی خواهید داشت. وقتی با جشنواره ای مکاتبه دارید، با افتخار می گویند باعث خوشحالی ماست که از ایران هم فیلمی در این جشنواره حضور داشته باشد ولی از طرفی هم نمی توان در همه فیلم ها وجهه مثبتی از همه شرایط نشان داد. چرا که سختی و معضلات در هر جامعه ای هست و فیلمساز باید آن را نشان دهد. ولی وقتی مجبورید سفارشی سازی کنید کمی آزار دهنده است، وگرنه از سایر جنبه ها خوب است.
دیدگاه بین المللی نسبت به سینمای ایران در بحث فیلم کوتاه چگونه است؟
– فکر می کنم بسیار خوب است. در برخوردهایی که داشتم دیده ام که با دید بسیار خوبی به سینمای ایران نگاه می کنند، به خصوص در بحث فیلم کوتاه با نگاه خاضعانه ای به سینمای ما نگاه می کنند. سینمای ما نزد آنان اعتبار دارد و بسیار محترم است. در مورد سینمای بلند ما هم به همین شکل است و خدا را شکر جایگاه و اعتبار خوبی در زمینه سینما داریم و این را بارها با تمام وجود حس کرده ام. البته چیزی در نگاه سینمای جهان متفاوت است و آن این است که به این نگاه نمی کنند که شما از چه ملیت، قومیت و مذهبی هستید و به آن چیزی که هستید، به حرف و اثر هنری که ساخته اید بیشتر توجه می کنند و دیدگاه شما برای آنها مهم تر است. نگاهشان فرامرزی است و اگر ما هم بتوانیم این موضوع را در رفتارها و برخوردهایمان لحاظ کنیم در هنر اتفاقات خوبی می افتد. چون هنر ربطی به سیاست و جریان های دیگر ندارد و فرامرزی است. به نظرم نگاهشان نسبت به سینمای ما پر از احترام و تحسین است.
چقدر از موفقیت هایی که کسب کرده اید را مدیون پخش کننده خارجی می دانید؟
– بحث پخش کننده واقعا بسیار مهم است و این بحثی است که ما آن را در ایران چندان جدی نمی گیریم. شاید در بخش فیلم بلند به تازگی این به این جریان توجه می شود. سینمای ما بومی است. در حالی که که یکی از مولفه های حیات سینما این است که بتواند فرامرزی عمل کند و خارج از مرزها بتواند با مخاطبین خود ارتباط داشته باشد. وقتی یک سری جشنواره ها حاضر نمی شوند به هیچ وجه به شما کوپن هایی که بتوانید در آن ثبت نام کنید ارائه دهند. جشنواره ها یک هزینه ورودی دارند که باید پرداخت کرده و وارد آن شوید. فارغ از این که فیلمتان در بخش رقابتی پذیرفته شود یا خیر باید آن هزینه را بپردازید. یک سری جشنواره ها برای ایرانی ها به خاطر مسائل تحریم این هزینه ها را برمی دارند که بسیاری از جشنواره های الف دنیا مثل ترایبکا، ساندنس، کراکوف و… بسیاری از جشنواره های معتبر این کار را می کنند. ولی یک سری جشنواره ها این کار را نمی کنند. آنجا اگر نخواهید هزینه ای بدهید شانس شما پایین می آید. اینجاست که وقتی شما پخش کننده داشته باشید آن هزینه هایی که روی هم رفته رقم قابل توجهی می شود را پخش کننده می پردازد و اهمیت پخش کننده، خود را نشان می دهد. پخش کننده بررسی می کند فیلم شما برای چه جشنواره ای مناسب تر است و در چه جشنواره ای می تواند بازخورد بهتری داشته باشد. گزینش می کند و در نهایت شما را وارد جشنواره ای می کند.
ترجیح می دهید فیلم کوتاه را ادامه دهید؟
– من سالیان سال است که تله فیلم می سازم و فیلم کوتاه کار نمی کردم. در واقع نوع قصه گویی خود را در سینمای بلند می بینم و موجزگو نیستم. برای همین فیلم کوتاه چندان برایم مناسب نیست. ولی گاهی سوژه ای اتفاق می افتد که با آن ارتباط برقرار می کنم و می سازم. در حال حاضر هم یک فیلمنامه کوتاه در دست دارم و روی آن کار می کنم، شاید قبل از فیلم بلندم به آن بپردازم. سینمای کوتاه یک کار دل در فرمت کاملا حرفه ای است و آدم هر زمان می تواند آن را بسازد و لذت ببرد.