مرور فیلم هایی درباره پیامبران | رؤیای نزدیک و رستگاری بعید
تاریخ سینما همیشه به مذهب توجه داشته است. فیلم‌های بسیاری درباره خود مذهب، رویکرد‌های گوناگون آن، تأثیرات اجتماعی و سیاسی‌اش و جنبه‌های مختلف دیگر آن ساخته شده‌اند. فیلم‌های زیادی درباره رشادت اندیشمندان و مبارزان مذهبی تولید شده‌اند یا تاریخچهٔ جنگ‌هایی که بر سر مذهب رخ داده‌اند را بازگو کرده‌اند. بااین‌وجود فیلم‌هایی که مشخصاً درباره پیامبران ساخته شده باشند، انگشت‌شمار هستند و عموماً هم جز مواردی معدود مانند فیلم مارتین اسکورسیزی بزرگ، در شمار آثار ماندگار به‌جا نمانده‌اند.
جالب است که در میان پیامبران داستان زندگی حضرت داوود، حضرت مسیح و پیامبر اسلام (ص) بیش از باقی پیامبران دست‌مایه ساخت فیلم قرار گرفته. عموم فیلم‌هایی که به زندگی محمد (ص) پرداخته‌اند هم آثاری مصری هستند.
سینمای ایران که همیشه سویه معنوی و دینی آن توسط نهادهای حکومتی و ارگان‌های دولتی مورد حمایت بوده است هم به‌تنهایی چند فیلم درباره زندگی پیامبران تولید کرده است. در این یادداشت در دو بخش مجزا، فیلم‌های خارجی و فیلم‌های ایرانی که درباره پیامبران ساخته شده‌اند را مرور کرده‌ایم
فیلم‌های سینمای جهان درباره پیامبران
در بخش اول یادداشت به سینمای جهان می‌پردازیم. همان‌طور که اشاره کردیم، مصر در ساخت فیلم‌هایی درباره پیامبر اسلام پیشتاز بوده است. هالیوود هم همیشه در استودیوهای فیلمسازی بزرگ خود، گوشه چشمی به زندگی پیامبران داشته است و در دوران مختلف فیلم‌هایی درباره پیامبران ساخته. حضرت داوود، موسی و نوح بیش از باقی پیامبران موردتوجه هالیوود بوده‌اند.
البته بسیاری از این فیلم‌ها خصوصاً تولیدات هالیوودی لزوماً برداشتی مذهبی از زندگی پیامبران نداشته‌اند و آن‌ها را به‌عنوان یک قهرمان ماتریالیستی تصویر کرده‌اند و کمتر به جنبه‌های دینی و مذهبی تاکید ورزیده‌اند. حالا با این توضیح مختصر، برویم به سراغ مهم‌ترین فیلم‌های سینمای جهان درباره زندگی پیامبران.
نوح
سال ساخت: ۲۰۱۴
کارگردان: دارن آرنوفسکی
بازیگران: راسل کرو، جنیفر کانلی، اما واتسون
خلاصه داستان: فیلمی درباره حضورت نوح، آن هنگام که خداوند به او فرمان ساخت کشتی را می‌دهد و نوید می‌دهد مجازات بزرگ در راه است.
«نوح» فیلمی است که یکی از مذهب‌گراترین کارگردانان هالیوود آن را کارگردانی کرده است یعنی دارن آرنوفسکی. فیلمسازی که با فیلم‌های خاص و فضاسازی تاریک به‌خاطر آورده می‌شود و در تجربیات متأخر خود به سراغ داستان‌هایی از کتب مقدس رفته است. این کارگردان خودش یهودی است و البته هرچند بسیاری از فیلم‌هایش درباره مذهب نیستند، مانند «مرثیه‌ای برای یک رؤیا» یا «کشتی‌گیر»، اما در همه این فیلم‌ها نگاه مذهبی خود کارگردان کاملاً مشهود است.
«نوح» اولین فیلم آرنوفسکی بود که مستقیماً با مذهب ارتباط برقرار می‌کرد. فیلمی که همان‌طور که از نامش پیداست درباره نوح پیامبر و پروسه کشتی ساختن او و نزول عذاب الهی است. البته اکران این فیلم موجی از انتقادات را به همراه داشت. بسیاری از علمای یهودی حقیقت روایت آرنوفسکی را زیر سؤال بردند. البته شخصیتی که کارگردان از نوح پیامبر می‌سازد، با تعریفی که قرآن از این پیامبر ارائه می‌دهد هم متفاوت است. این مسئله انتقاد علمای مسلمان را هم برانگیخت. اما در واقع «نوح» شدیداً متأثر از برداشت شخصی آرنوفسکی و خوانش انحصاری او از کتاب عهد عتیق است.
نوح آرنوفسکی مردی خشن و بی‌شوخی است. مردی که گمان می‌کند دستور الهی برای ساخت کشتی و وقوع عذاب، برای این است که خدا می‌خواهد نسل انسان را در زمین منقرض کند. ایده نوح این است که فقط خانواده‌اش در کشتی مستقر خواهند شد تا بعد از عذاب تا دم مرگ به زندگی خود ادامه دهند و با پایان یافتن عمر آخرین نفرشان، انسان منقرض شود چون در زمین بنده ناسپاسی بوده است.
اما بارداری عروس نوح در کشتی تصورات او را تماماً برهم می‌زند. قهرمان فیلم آرنوفسکی در یک‌سوم پایانی خود در امتحانی اخلاقی قرار می‌گیرد. آیا باید نواده‌های خود را بکشد تا انقراض انسان اتفاق بیفتد؟ دو نوزاد دلربا و بی‌گناه را؟ باید به وظیفه‌ای در قبال وحی خدا عمل کند یا با دلش تصمیم بگیرد؟ پایان آرنوفسکی البته هیچ‌کدام از این پیش‌فرض‌ها نیستند و او بازهم روایت شخصی خود را برای پایان‌بندی، بر متن کتاب عهد عتیق مقدم می‌شمارد.
آخرین وسوسه مسیح
سال ساخت: ۱۹۸۸
کارگردان: مارتین اسکورسیزی
بازیگران: ویلیام دفو، هاروی کایتل، باربارا هرشی
خلاصه داستان: شرح مبارزه حضرت مسیح با نفس اماره خود و سفری که در این راه به‌سوی میعاد پروردگار خود طی می‌کند و سر به بیابان می‌گذارد.
مارتین اسکورسیزی هم از جمله کارگردانان مذهبی هالیوود است. او خودش دل در گرو مذهب کاتولیک دارد، با فرهنگ کلیسایی بزرگ شده و مذهب نه‌تنها در همه فیلم‌های او مشهودند که در زندگی خودش هم جریان دارد. «آخرین وسوسه مسیح» و «سکوت» البته تنها فیلم‌های اسکورسیزی هستند که مستقیماً به سراغ مضامینی مذهبی رفته‌اند و به کندوکاو در ساحت ایمان و دین پرداخته‌اند. یکی «آخرین وسوسه مسیح» که اقتباسی از کتابی با همین نام است و دیگری «سکوت» که درباره دو کشیش مسیحی است که در دروان ممنوعیت مسیحیت در شرق دور به ابلاغ دین خود می‌پردازند.
هرچند «آخرین وسوسه مسیح» توسط فیلمسازی ساخته شده که همه زندگی‌اش با مذهب سروکله زده و فیلمنامه‌نویسش پل شریدری است که او هم در محیطی کاتولیک رشد و نمو یافته، اما تصویری که آن‌ها از حضرت مسیح نشان می‌دهند بسیار متفاوت با آن چیزی است که در داستان‌های مذهبی و قصص قرآنی خوانده‌ایم.
مسیح اسکورسیزی در چارچوب مردی کاملاً زمینی تصویر شده. مردی که البته افکار و انگیزه‌های شهوانی دارد و آن معصومیت کلیشه‌ای پیامبران در او دیده نمی‌شود. اما مادام و در هر لحظه، در مبارزه با وسوسه‌های خود است. در مبارزه با نفس اماره و پس دادن شکنجه گناهان خود و پیروانش. فیلم با نمایی از او در کارگاهش آغاز می‌شود. مردی ژنده‌پوش که پشت به تیر چوبی ایستاده و ضربات محتوم و محکم شلاق بر کمر خونینش فرود می‌آیند و او گویی در هر شلاق کفاره گناهی را پس می‌دهد.
مسیح اسکورسیزی مردی معذب از حضور در این جهان پر‌گناه و در نبردی شدید با خود و نفسش است، در همین راه سر به بیابان می‌گذارد تا خدای خودش را بیابد. جنبه‌های آیینی و اسطوره‌ای «آخرین وسوسه مسیح»، بسیار ویژه و جالب‌توجه است. لحن این فیلم با همه آثار دیگر اسکورسیزی متفاوت است و جنبه‌ای تغزلی پیدا می‌کند.
اکران این فیلم به‌واسطه تصویر متفاوتش از مسیح، در بسیاری از کشورها از جمله فیلیپین، ترکیه، شیلی و مکزیک ممنوع شد و حتی در آمریکا هم فیلم با سانسور چند صحنه به اکران درآمد. انجمن کاتولیک‌های آمریکا در نامه‌ای به کمپانی سازنده پیشنهاد دادند که تمام نسخه‌های این فیلم جمع‌آوری و به آتش کشیده شود و حتی گروهی از بنیادگران مسیحی یکی از سینماهای نمایش‌دهنده فیلم را بمب‌گذاری کردند و آن سینما آتش گرفت. بااین‌وجود «آخرین وسوسهٔ مسیح» یکی از خاص‌ترین، متفاوت و شخصی‌ترین فیلم‌هایی است که درباره یک پیامبر ساخته شده.
مصائب مسیح
سال ساخت: ۲۰۰۴
کارگردان: مل گیبسون
بازیگران: جیمز کاویزل، مونیکا بلوچی
خلاصه داستان: شرح روزهای پایانی زندگی عیسی مسیح بر روی زمین و خیانت یارانش به او.
فیلمی که در هالیوود ساخته شده اما محصول استودیوها نیست و طبیعتاً به قواعد فرمی و مضمونی هالیوود پشت‌پا می‌زند. مل گیبسون این فیلم را با سرمایه شخصی خود ساخت. باتوجه‌به موضوع و روایتی که او از مسیح و مرگش ارائه کرده بود، نه‌تنها کمپانی‌های یهودی حاضر به ساخت فیلم نمی‌شدند که احتمالاً در مسیر ساختش سنگ‌اندازی هم می‌کردند. مستقل ساخته‌شدن «مصائب مسیح» همان چیزی بود که فیلم را تبدیل به اثری ویژه، پرشکوه و بدیع کرد.
فیلمی که از کتاب مقدس و چهار انجیل معتبر متی، یوحنا، مرقس و لوقا اقتباس شد و روایتگر ساعات پایانی حضور مسیح در کره خاکی بود. فیلم به دلیل خشونت عریان و نمایش بی‌پرده رنج حضرت مسیح بسیار محبوب شد. آمار فروش فیلم باورنکردنی بود و در اتفاقی نادر و عجیب یک فیلم مستقل توانست در شمار پرفروش‌ترین فیلم‌های سال ۲۰۰۴ هالیوود قرار بگیرد.
البته ازآنجایی‌که فیلم درباره یهودیان موضعی انتقادی داشت و آنان را مسبب مرگ مسیح قلمداد می‌کرد، با مخالفت گسترده جامعه یهودیان مواجه شد. یهودیان قدرتمند که تعدادشان در هالیوود سر به فلک می‌کشد و بالاترین جایگاه‌های مدیریت و تصمیم‌گیری را دارند از تلاش برای بایکوت کردن و زیر سؤال بردن فیلم فروگذار نکردند.
مادر
سال ساخت: ۲۰۱۷
کارگردان: دارن آرونوفسکی
بازیگران: جنیفر لارنس، خاویر باردم، میشل فایفر
خلاصه داستان: زن‌وشوهری در خانه خود زندگی می‌کنند که یک زوج به خانه آن‌ها می‌آیند و همه زندگی‌شان را برهم می‌زنند. این فیلم استعاره‌ای از داستان آدم و حوا در کتاب مقدس است.
شاید دیدن نام این فیلم در این لیست عجیب به نظر برسد چراکه روایتی امروزی دارد اما در واقع فیلم آرنوفسکی سعی دارد با نمایش زوجی مدرن و مهمانان آن‌ها بدل به استعاره‌ای از داستان آفرینش، خدا، مادر طبیعت، حضرت آدم و حوا شود. در این فیلم با زبانی استعاری داستان آدم و حوا به شکلی که در کتاب اول عهد عتیق آمده است، مورد اقتباس قرار گرفته و اگر بگوییم بهترین فیلم آرنوفسکی است، بیراه نگفته‌ایم.
همین جنبه استعاری فیلم باعث شد منتقدان استقبال ویژه‌ای از آن بکنند. بازی بازیگران اصلی فیلم از جمله نکات مثبت و ویژه «مادر» به‌حساب می‌آید.
الرساله
سال ساخت: ۱۹۷۶
کارگردان: مصطفی عقاد
بازیگران: آنتونی کویین، ایرنه پاپاس، مایکل آنسارا
خلاصه داستان: شرحی بر تاریخ صدر اسلام.
فیلم «الرساله» که در ایران آن را با نام محمد رسول‌الله هم می‌شناسند، شاید معروف‌ترین فیلمی باشد که درباره پیامبر اسلام (ص) ساخته شده است. فیلمی که در آن وقایع دوران صدر اسلام به تصویر کشیده می‌شود و محدوده روایی‌اش حدفاصل بعثت تا وفات پیامبر (ص) است.
این فیلم دهه هفتادی در هنگام ساخت با مشکل تأمین بودجه مواجه بود و حتی به مرحله کنسل شدن پروژه رسید اما رهبر وقت لیبی با سرمایه‌گذاری بر روی این فیلم امکان ساختش را فراهم کرد. جالب است بدانید که مصطفی عقاد دو نسخه از این فیلم را ساخته، یکی با بازیگران غربی برای غرب و دیگری با بازیگران عربی برای کشورهای عرب‌زبان. البته نسخه‌ای که در ایران بارها پخش شده، همان نسخه غربی فیلم است.
داستان این فیلم از زبان حمزه عموی پیامبر تعریف می‌شود و حضور پیامبر به شکل نمای نقطه‌نظر یا پی‌او وی به تصویر کشیده شده است. سازندگان این فیلم بسیار سعی داشته‌اند تا بر خود پیامبر و وحدانیت اسلام متمرکز شوند و از اختلافات شیعه و سنی در فیلم فاصله بگیرند. به همین دلیل نه امیرالمؤمنین و نه خلفای راشدین در فیلم حضور پررنگی ندارند و حضرت علی (ع) تنها در صحنه‌ای کوتاهی به‌واسطه شمشیر ذوالفقارش تصویر می‌شود.
بلال مؤذن الرسول
سال ساخت: ۱۹۵۳
کارگردان: احمد الطوخی
بازیگران: یحیی شاهین، ماجده
خلاصه داستان: روایت زندگی بلال حبشی از کودکی و به برده گرفته شدن تا اسلام آوردن و همراهی پیامبر و سال‌های آخر عمرش.
فیلمی که به زندگی‌نامه بلال حبشی، اولین مؤذن اسلام می‌پردازد و ابعاد همه‌جانبه زندگی او را روایت می‌کند. این فیلم در سال ۱۹۵۱ در مصر ساخته شده است. شخصیت اصلی آن بلال حبشی است اما به‌واسطه همراهی بلال با پیامبر اکرم در همه لحظات مهم زندگی پیامبر و صدر اسلام، فیلم به داستان پیامبر هم می‌پردازد.
محمد خاتم انبیا
سال ساخت: ۲۰۰۲
کارگردان: ریچارد ریچ
بازیگران: -
خلاصه داستان: فیلمی درباره روزهای بعثت پیامبر و آغاز پیامبری ایشان.
«محمد خاتم انبیا» نام انیمیشنی است که کمپانی بدر آن را تولید کرده. این انیمیشن به روزهای آغازین ظهور اسلام و بعثت پیامبر می‌پردازد و در کشورهای مختلفی به‌نمایش‌درآمده است.
فجر اسلام
سال ساخت: ۱۹۷۱
کارگردان: صلاح ابوسیف
بازیگران: محمود مرسی، نجوا ابراهیم
خلاصه داستان: فیلمی که به تاریخ شبه‌جزیره قبل و بعد از ظهور اسلام می‌پردازد و جنبه‌ای مقایسه‌ای بین فرهنگ این دو دوره پدید می‌آورد.
فجرالاسلام یکی از بهترین فیلم‌هایی است که درباره پیامبر اسلام ساخته شده است. این فیلم هم محصول مصر است. در «فجرالاسلام» ابتدا دوران پیش از ظهور اسلام و فرهنگ جاهلیت را به تصویر می‌کشد و در میانه فیلم با بعثت پیامبر، جریان‌های اجتماعی پس از ظهور اسلام را شرح می‌دهد. خیر و شر در این فیلم دو قطب متضاد هستند که در درگیری‌های میان مسلمانان و کفار به شکل مستقیمی به نمایش گذاشته شده است.
«خروج: خدایان و پادشاهان»
سال ساخت: ۲۰۱۴
کارگردان: ریدلی اسکات
بازیگران: کریستین بیل، گلشیفته فراهانی، آرون پال
خلاصه داستان: حضرت موسی برای آزادکردن بردگان بنی‌اسرائیل به نزد فرعون می‌رود. اما فرعون در صدد مرگ او برمی‌آید. موسی و قوم بنی‌اسرائیل به‌سوی دریا می‌روند تا از آب عبور کنند ...
«خروج: خدایان و پادشاهان» فیلمی از ریدلی اسکات است که به داستان حضرت موسی و نجات قوم بنی‌اسرائیل از دست فرعون رامسس می‌پردازد. این فیلم در شمار آثار متوسط ریدلی اسکات دسته‌بندی می‌شود. هرچند جلوه‌های ویژه‌اش بسیار جالب‌توجه است.
اما منتقدان فیلم را چندان دوست نداشتند و بسیاری ایرادهای تاریخی به فیلم گرفتند. این فیلم سعی داشت اقتباسی سرراست از کتاب مقدس کند و مانند «نوح» آرنوفسکی خبری از برداشت و مواجهه شخصی فیلمساز در آن مطرح نبود و به همین دلیل هم تناقضات تاریخی فیلم بسیار مورد هجمه قرار گرفت. منتقدان هالیوودی فیلم را ناقص خواندند و گفتند جلوه‌های بصری آن تنها اثری پرزرق‌وبرق را نتیجه بخشیده که از نظر روایی و داستانی چیز جدیدی برای ارائه ندارد.
شاه داوود
سال ساخت: ۱۹۸۵
کارگردان: بروس برسفورد
بازیگران: ریچارد گی‌یر، ادوارد وودوارد
خلاصه داستان: داستان حکومت حضرت داوود و وقایعی که در این دوران بر او می‌گذرد.
یکی از فیلم‌هایی که هالیوود درباره حضرت داوود ساخته است «شاه داوود» نام دارد. همان‌طور که نام فیلم برملا می‌کند، در این فیلم بر جنبه‌های مادی زندگی داوود در زمان فرمانروایی و زمامداری تاکید شده است. این فیلم جز آثار محجوری که درباره پیامبران ساخته شده‌اند، قرار می‌گیرد.
داوود و بث شبع
سال ساخت: ۱۹۵۱
کارگردان: هنری کینگ
بازیگران: سوزان هیوارد، گریگوری پک
خلاصه داستان: فیلمی درباره دوران حکومت حضرت داوود و داستان امتحان الهی او به‌واسطه زنی که عاشقش می‌شود و همسرش را به‌خاطر او به میدان جنگ می‌فرستد.
این فیلم بر اساس زندگی حضرت داوود ساخته شده است اما بسیار ماتریالیستی‌تر از این حرف‌هاست که بخواهیم آن را فیلمی دینی بدانیم. در واقع حضرت داوود در این فیلم بیش از آنکه یک پیامبر باشد، یک فرمانده و پادشاه است. داستان فیلم اما یکی از بحث‌برانگیزترین داستان‌های دینی را روایت می‌کند که بر سر درست و نادرست بودن آن اختلافات زیادی در میان علمای همه ادیان وجود دارد.
این داستان درباره علاقه حضرت داوود به زنی به نام بث‌شبع است که باعث می‌شود او همسرش را به کشتن دهد تا بتواند با او ازدواج کند. در میان یهودیان حقیقی بودن این داستان بارها موردبحث واقع شده.
مفسران اسلامی هم عموماً آن را تأیید نمی‌کنند. هرچند بعضی از آن‌ها هم معتقدند آیاتی از قرآن که درباره حضرت داوود و اشتباهش در قضاوت و توبه‌اش نازل شده درواقع استعاره‌ای از این اتفاق است. همان‌طور که گفته شد کتب دینی مستقیماً درباره این ماجرا چیزی نگفته‌اند و داستان داوود و بث‌شبع بیشتر در کتاب‌های تاریخی موردبحث قرار گرفته است.
فیلم‌های ایرانی درباره پیامبران
سینمای ایران همیشه به ساخت فیلم‌های مذهبی توجه نشان داده. آمار فیلم‌های ایرانی که درباره پیامبران ساخته شده‌اند، بسیار بالا هستند. هرچند کیفیت این فیلم‌ها عموماً متوسط بوده‌اند و به‌ندرت در ذهن‌ها ماندگار شده‌اند.
مریم مقدس
سال ساخت: ۱۳۷۹
کارگردان: شهریار بحرانی
بازیگران: شبنم قلی خانی، پرویز پورحسینی
خلاصه داستان: داستان زندگی حضرت مریم از کودکی تا به‌دنیاآوردن حضرت مسیح و بازگشتش به شهر با فرزندش.
«مریم مقدس» فیلمی به کارگردانی شهریار بحرانی است. فیلمی که درباره حضورت مریم و به‌دنیاآمدن عیسی مسیح ساخته شده. این فیلم در زمان اکران خود بسیار موردتوجه قرار گرفت. کیفیتش هم در آن سال‌ها از باقی فیلم‌های فاخری که سینمای ایران تولید می‌کرد، بالاتر بود و موضوعش را هم به شکل جذابی پرورش داده بود. همهٔ این‌ها باعث شدند از «مریم مقدس» استقبال خوبی شود.
این فیلم داستان آبستن شدن حضرت مریم و به‌دنیاآمدن عیسی مسیح را بر اساس روایت قرآن به تصویر کشیده است و محصول نهایی با آیات الهی قرآن هم‌خوانی کاملی دارند و همان داستان را موبه‌مو بازسازی کرده‌اند.
ابراهیم خلیل‌الله
سال ساخت: ۱۳۸۴
کارگردان: محمدرضا ورزی
بازیگران: محمد صادقی، بهزاد فراهانی
خلاصه داستان: این فیلم داستان رسالت و دوران زندگی حضرت ابراهیم بعد از پیامبری و شرح معجزات او تا آخرین مأموریتش که ساخت خانه کعبه است را، روایت می‌کند.
«ابراهیم خلیل‌الله» از جمله تولیدات مذهبی دهه هشتاد سینمای ایران است. فیلمی که با سرمایه دولتی ساخته شد اما نه‌تنها موردتوجه تماشاگران قرار نگرفت که در جشنواره فجر، داوران هم به آن توجه نکردند. این فیلم برگرفته از روایت قرآن درباره حضورت ابراهیم است و کاملاً وفادارانه به روایت اصلی ساخته شده. جالب است که زندگی حضرت ابراهیم که در شمار دراماتیک‌ترین پیامبران قرار می‌گیرد، بسیار کم و محدود موردتوجه سینماگران بوده است.
در سینمای ایران فیلم‌های فاخری که درباره پیامبران ساخته شده‌اند هیچ‌وقت خبرساز نبوده یا موردبحث قرار نگرفته‌اند. شاید دلیلش محافظه‌کاری فیلمسازان در وفادار ماندن به روایت‌های قرآنی است به شکلی که در نمایش ابعاد متضاد و چالش‌های زندگی پیامبران به عمق هر حادثه نزدیک نمی‌شوند. آن‌ها همواره با این رویکرد که پیامبران معصوم و عاری از گناه بوده‌اند، آنان را شخصیت‌های تک‌بعدی و بدون تناقض نشان داده‌اند. حال‌آنکه خود قرآن پر است از روایت گناهان و توبه‌های پیامبران بزرگ.
ملک سلیمان
سال ساخت: ۱۳۸۷
کارگردان: شهیار بحانی
بازیگران: امین زندگانی، محمود پاک نیت، الهام حمیدی
خلاصه داستان: داستان زندگی حضرت سلیمان برای پادشاهی بر جهان و نبرد او با جنیان و شورشیان.
ساخته‌شدن «ملک سلیمان» در هنگام تولید، سروصدای زیادی به پا کرد. حرفهای بسیاری درباره فیلم و ابعاد حرفهای و بین‌المللی ساخت آن به گوش می‌رسید و «ملک سلیمان» با هزینه دولتی گزافی ساخته شد. اما نتیجه آن‌چنان راضی‌کننده نبود. هرچند فیلم از لحاظ جلوه‌های بصری و میدانی پیشرفت بزرگی را در سینمای ایران رقم زد اما کلیت فیلم به دلیل ضعف‌های متعدد روایی آن‌طور که باید مخاطب را جذب نکرد. بااین‌وجود پیشرفت‌های فنی «ملک سلیمان» قابل اشاره است.
محمد رسول‌الله
سال ساخت: ۱۳۹۳
کارگردان: مجید مجیدی
بازیگران: مهدی پاکدل، مینا ساداتی، علیررضا شجاع نوری
خلاصه داستان: شرح زندگی پیامبر در دوران کودکی و نوجوانی. به‌دنیاآمدن ایشان، روابط کودکانه‌اش با دایه خود و وقایع قوم قریش.
«محمد رسول‌الله» ساخته مجید مجیدی را می‌توان مهم‌ترین فیلم ایرانی دانست که درباره زندگی پیامبر اکرم ساخته شده است. فیلمی که تولید آن بسیار طول کشید و در ساختش از عوامل بین‌المللی و شماری از دست‌اندرکاران مطرح هالیوودی استفاده شد. البته «محمد رسول‌الله»قرار بود یک سه‌گانه باشد که سه مقطع سنی متفاوت زندگی پیامبر را تصویر کند اما تا کنون تنها سری اول آن ساخته شده که به دوران کودکی زندگی پیامبر می‌پردازد.
«محمد رسول‌الله» با اکران طولانی و امکانات ویژه‌ای که برای اکران در اختیار داشت، با فروش خوبی مواجه شد اما محدوده زمانی محدود فیلم نتوانست حق مطلب را در ساخت فیلمی ایرانی درباره پیامبر مسلمانان ادا کند. بااین‌وجود «محمد رسول‌الله» فراتر از کیفیت فنی و روایی‌اش و میزان جذب تماشاگران، به دلیل التزام ساخته‌شدن چنین فیلمی در دورانی که هجمه‌ها علیه اسلام به اوج خود رسیده است، مهم به نظر می‌رسد.
