صدای پای «جحودها» در صنعت سریال‌سازی ترکیه
در این سریال به اصطلاح تاریخی که از شبکه دولتی TRT ترکیه پخش می‌شود، تمامیت ارضی ایران با شعارها و دیالوگ‌هایی ملتهب تهدید می‌شود. شبکه دولتی TRT در حال پخش فصل چهارم از سریالی درباره زندگی «عبدالحمید»، یکی از آخرین پادشاهان عثمانی است که دوران سلطنت او همراه با اتفاقات مهم تاریخی از جمله شروع نفوذ صهیونیست‌ها در سرزمین فلسطین است.
«عبدالحمید» مردی که علیه سلطه غرب ایستاد
«عبدالحمید دوم» سی و هفتمین سلطان امپراتوری عثمانی است که در ۳۱ اوت ۱۸۷۶ تا ۲۷ آوریل ۱۹۰۹ در قلمرو عثمانی حکومت می‌کرد. سلطان عبدالحمید برای مقابله با قدرت سلطه‌جوی غرب (انگلیس و فرانسه) با یک تاکتیک جدید وارد میدان شد. او سعی کرد با استفاده از نام خلیفه و مقام خلافت خود، جهان اسلام را در برابر غرب متحد کند، از این رو طرح جامعه اسلامی را مطرح کرد. مسلمانانی که معتقد بودند ضعف دولت عثمانی در نتیجه دوری از اسلام و شریعت اسلام است از طرح جامعه اسلامی استقبال کردند و بزرگانی، چون «سیدجمال‌الدین اسدآبادی» و «مصطفی کامل» از مصر و «ابوالهدی» از سوریه و «عبدالرشید» از سیبری و «حرکت سنوسیه» در لیبی از تشکیل جامعه اسلامی پشتیبانی کردند.»
وی معتقد بود، اسلام و مسیحیت دو دیدگاه مختلفند و وحدت و جمع آن‌ها در یک تمدن غیرممکن است. عبدالحمید به مسلمانان شرق آسیا از جمله مسلمانان چین توجه خاصی داشت.
در سال۱۸۸۳ میلادی روزنامه‌های استانبول خبرهایی را در خصوص مسلمانان چین منتشر کردند و نوشتند: در پکن پایتخت چین ۳۸مسجد وجود دارد و یک مسجد جامع مجهز به نام مسجد جامع حمیدیه که با هزینه سلطان عبدالحمید احداث شده بود وجود دارد که روزهای جمعه در آن نماز جمعه برگزار و خطبه به نام سلطان عبدالحمید خوانده می‌شود. عبدالحمید مخالف بی‌حجابی و آزادی زنان به سبک غربی بود. با آزادی مشروبات الکلی، شراب‌خواری و فروشندگان مشروبات به‌شدت مبارزه می‌کرد.
عملکرد این سلطان عثمانی نشانه‌ای از تلاش وی برای بازگرداندن اقتدار ممالک اسلامی است، با آنکه در نهایت اقدامات او به نتیجه نمی‌رسد و متأسفانه در سال‌های پس از حکومت وی و به خصوص پس از شکست عثمانی در جنگ جهانی اول، سلطه غرب بر منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا شدت بیشتری پیدا کرد، اما در آنچه سریال ترکی «پایتخت عبدالحمید» نمایش داده می‌شود، این سلطان عثمانی فردی نشان داده می‌شود که با عقاید قومیت‌گرا به دنبال کشورگشایی و تصرف شهرهای ایران است!
نکته قابل توجه درباره این سریال، حضور فردی به نام اورهان عثمان اوغلو، از نوادگان سلطان عبدالحمید، در نقش مشاور فیلمنامه‌نویسان سریال است. عثمان اوغلو در مصاحبه با خبرگزاری آناتولی، مدعی شده است که مردم کشورهای عربی و به خصوص لبنان از تماشای سریال «پایتخت عبدالحمید» استقبال کرده‌اند.
دیالوگ‌های جعلی از زبان سلطان
جعل تاریخ در سریال‌های ساخت ترکیه آنقدر زیاد است که نمی‌توان برای آن حد و محدوده‌ای قائل بود. در سریال «حریم سلطان» (سده باشکوه) که چند سال پیش در ایران تب و تاب دیدن آن ایجاد شده بود و به زندگی سلطان سلیمان عثمانی می‌پرداخت، سازندگان سریال حتی به نوع پوشش سلطان عثمانی و دوران سلطنت وی توجه نکرده بودند و دربار یک پادشاه مسلمان شبیه دربار یک پادشاه اروپایی شباهت داشت و زنان درباری نیز با لباس‌های سبک غربی خودنمایی می‌کردند، این جعلیات در حالی صورت می‌گیرد که حتی همسر مصطفی کمال پاشا بنیانگذار ترکیه کنونی که در زمان وی کشف حجاب در ترکیه اجباری شد، غالباً محجبه بوده است!
در همان سریال «حریم سلطان» نیز دروغ‌هایی درباره دوستی با مردم ایران و منطقه آذربایجان ایران بیان شد در حالی که در واقعیت تاریخی سلطان سلیمان به ایران دوران صفوی حمله می‌کند و با پیش کشیدن تفاوت‌های مذهبی، قصد تصرف تبریز را داشته است. در این جنگ برخلاف دروغ‌های سریال بسیاری از مردم آذربایجان ایران در دفاع از وطن خود کشته می‌شوند، اما تاریخ‌سازی در سایه نوعثمانی‌گری در ترکیه این بار در بیان دیالوگ‌های تخیلی از زبان عبدالحمید دوم بیان می‌شود.
در یکی از سکانس‌های این سریال، سلطان عثمانی خطاب به درباریانش می‌گوید: «آذربایجان در قلب و اندیشه ماست! تبریز، ارومیه و سلماس شهرهای ترکان هستند! ما این شهرها را در هر زمانی می‌خواهیم! ممکن است وظیفه آن‌ها (ایرانی‌ها) ندادن باشد، اما وظیفه ما خواستن و گرفتن این مناطق است، شاید امروز نه، ولی روی خواهد آمد که در تبریز پرچم ترک برافراشته خواهد شد.»
بی‌تفاوتی دستگاه دیپلماسی!
این سریال از شبکه دولتی TRT پخش می‌شود و شاید کمترین کاری که از سفارت ایران در ترکیه و وزارت امور خارجه انتظار می‌رود این است که به این جعلیات تاریخی و توهمات سیاسی پاسخی محکم داده شود.
متأسفانه در سایه بی‌تفاوتی به نشر محتوای خارجی در فضای مجازی، اکنون فصل‌های سریال «پایتخت عبدالحمید» در سایت‌های ایرانی با زیرنویس فارسی بارگذاری شده است و حتی VODهای رسمی نیز این سریال ضدایرانی را پخش می‌کنند!
نداشتن آگاهی‌های تاریخی و جادوی سینما برای توده‌هایی که به شنیدن قصه علاقه‌مندتر هستند تا خواندن تاریخ، باعث شده تا شبیه سریال‌های تاریخی ترکی، مخاطبان زیادی در کشورهای عربی و ایران داشته باشد و از همین رهگذر جعلیات تاریخی به صورت مستقیم بر ذهن افکار مردم تاثیر منفی بگذارد. تلاش برای ممیزی فیلم‌های خارجی در ایران غالباً در سانسور صحنه‌های غیراخلاقی خلاصه می‌شود و متأسفانه نگاه به مفاهیم و اهداف سیاسی تولیدات کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ نقیصه‌ای که باید فکری برای رفع آن از سوی وزارت ارشاد یا «ساترا» (صداوسیما) انجام شود. نکته دیگر کم‌کاری شبکه نمایش خانگی و سینما و صداوسیمای ایران در تولید آثاری است که تاریخ ایران را به شکلی جذاب و دراماتیک عرضه کند و نسل جوان را به داشته‌های ایران آگاه سازد.
*جوان
