اسطوره سازان تمدن ایرانی

با توجه به ورود VOD یعنی تغییر نوع مصرف از فیزیکال به دیجیتال، فرصتی مناسب برای عرضه فیلم‌های مستند در شبکه نمایش خانگی فراهم شده است چون مخاطبان متنوعی دارد.

«مهدی یزدانی» مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری و دبیرکل ستاد صیانت و مبارزه با تکثیر و عرضه غیر  مجاز آثار سینمایی و سمعی و بصری است و در کارنامه کاری وی مسولیت‌هایی نظیر مدیر تامین برنامه‌های خارجی و پخش بنیاد سینمایی فارابی، مدیر امور عمومی بنیاد سینمایی فارابی، معاون اجرایی جشنواره فیلم فجر و جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان، دبیر شورای نمایش اداره کل نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرعامل بنیاد یادگارهای فرهنگی، مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری سال 83 تا 86، خزانه‌دار بنیاد سینمایی فارابی، عضو هیات مدیره صندوق حمایت از هنرمندان، مشاور عالی طرح و توسعه خانه سینما و معاونت اجرایی جشنواره جهانی فیلم فجر دیده می‌شود.

در شرح وظایف موسسه رسانه های تصویری، بسط و گسترش صنعت نمایش خانگی و استفاده از رسانه‌های سمعی و بصری و محصولات چند رسانه‌ای مختلف با توجه به فناوری روز از طریق تهیه، تولید و تأمین برنامه‌های مورد نظر اعم از منابع داخلی یا خارج از کشور، تکثیر و توزیع آن برنامه‌ها با ایجاد شبکه‌های توزیع، وارد کردن تجهیزات و دانش فنی کلیه رسانه‌های مورد نیاز و حمایت و کمک مالی به فعالیت‌های سینمایی و سمعی و بصری در چارچوب اهداف و خط‌مشی معاونت امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیده می شود. در زیر مشروح گفت‌وگوی شبستان با مهدی یزدانی، مدیرعامل موسسه رسانه های تصویری را می خوانید.

بازار VOD فیلم مستند قابلیت های خوبی برای عرضه دارد

آقای یزدانی به عنوان اولین سوال، آیا شبکه نمایش خانگی محملی مناسب برای ارائه آثار مستند و توسعه بازار این نوع فیلم ها نیز به حساب می آید؟

با توجه به ورود VOD یعنی تغییر نوع مصرف از فیزیکال به دیجیتال، فرصتی مناسب برای عرضه فیلم‌های مستند در شبکه نمایش خانگی فراهم  شده است چون مخاطبان متنوعی دارد. به نظرم یکی از اشکالات اساسی در زمینه مستند، عدم اطلاع رسانی از تولید این نوع آثار است که اگر این مهم اتفاق بیفتد، مخاطب خود را دارد. بنابراین علاوه بر بازار فیلم مستند، بازار VOD فیلم مستند نیز قابلیت های خوبی برای عرضه خواهد داشت  که مخاطبان بسیاری را جذب می‌کند.

با توجه به اینکه فیلم های سینمایی «ایستاده در غبار» و «ماجرای نیمروز» با حال و هوای مستند گره خورده است و عملاً مرزهای بین سینمایی و مستند کمی محو شده است. با توجه به این اتفاقات شما هنوز فکر می کنید فیلم هایی که در قالب مستند ساخته شده‌اند، در شبکه نمایش خانگی می‌توانند حضور داشته باشند؟

قطعاً، در واقع دسترسی خیلی سهل و آسان شده است و دیگر نیازی به دستگاه های خاص برای تماشای یک اثر وجود ندارد و به راحتی می‌توانید فیلم و سریال ببینید. بنابراین مستند هم از این قاعده مستثنی نیست و مخاطبان به راحتی می توانند این آثار را نیز مشاهده کنند.

این آثار باید از طریق شما کسب مجوز کنند؟

خیر، در حال حاضر 17 موسسه VOD وجود دارد که مجوز دارند و بستری برای عرضه فیلم‌های مختلف هستند که عموماً هم برنامه های مشترک  دارند و سریالی که توسط یکی از این موسسات خریداری می شود، چون مخاطبان آن قابل شمارش هستند، ممکن است توسط چند موسسه دیگر نیز پخش شود و با هم کار می کنند. این وضعیت درست مثل اپراتورهای موبایلی هستند که مخاطبان، با توجه به عادات مردم و نحوه سرویس دهی آنها انتخاب می‌کنند.

ظرفیت عرضه 1000 فیلم تولیدی مستند در سال را داریم

با توجه به این شرایط، آیا شما برنامه جدیدی برای تحول در شبکه نمایش خانگی دارید؟

شبکه نمایش خانگی در حال حاضر نیاز به محتوا دارد؛ همان طور که شعاری در دنیا وجود دارد که می گوید "سلطان محتواست". وقتی سلطان محتوا شد نمی تواند حوزه مستند و فیلم کوتاه را مورد غفلت قرار دهد، ممکن است مخاطب سریال های جذاب و پرهزینه خیلی بیشتر باشند اما فیلم های مستندی هم هستند که می توانند برای شبکه خانگی تولید و عرضه شوند و امیدوار و مطمئن به بازگشت سرمایه باشند.

تلاش می کنیم به حجم بالایی از محتوا برسیم چون در حال حاضر چیزی حدود 5 الی 10 هزار عنوان برنامه روی 17 موسسه VOD بارگذاری شده  است و در این میان، سهم زیادی متعلق به فیلم های خارجی است و قاعدتاً فیلم های داخلی باید این امکان را داشته باشند تا به نمایش درآیند. سالی هزار عنوان فیلم مستند تولید می شود و ما این ظرفیت را داریم که این هزار عنوان را عرضه کنیم و محدودیتی برای بارگذاری آنها در VOD وجود ندارد و مخاطب خود را پیدا کند. برای مثال، یک مستند خیلی خاص که مخاطب خاصی را دارد نیز در شبکه ما مخاطب دارد که این مخاطبان نیز جای دیگری برای تماشای این مستند خاص ندارند.

VOD مخاطب بین المللی هم دارد؟ الان موسسات VOD در چه مرحله ای از پخش بین المللی هستند؟

بله مخاطب جهانی داریم. البته در حال حاضر در شروع کار هستیم و طی دو سال گذشته عمده اتفاقی که رخ داد، در حوزه زیرساخت ها بوده است که انتظارات مان را از شبکه VOD تعیین کنیم؛ چراکه اگر یک موسسه VOD بخواهد فعالیت کند، باید از نظر زیرساختی قدرت جذب 1000 هزار نفر کاربر را داشته باشد. الان موسسات VOD بیش از 66 میلیون کاربر دارند البته کاربر فعال اهمیت دارد. کاربر فعال از نظر ما کاربری است که هفته ای یک برنامه 900 دقیقه‌ای ببیند که این تعداد از کاربران ما رو به رشد هستند و در حوزه بین المللی نیز مرزی وجود ندارد.

آغاز سرمایه گذاری بین‌المللی در حوزه VOD

با توجه به بستر مناسبی که این موسسات VOD دارند، آیا آنها را به نوعی تشویق کرده اید که حداقل در حوزه زبان فارسی مخاطبان جهانی جذب کنند؟

 در خارج کشور خیلی از زمان عرضه VOD نمی گذرد ولی راهکار و سازوکار خودشان را دارند؛ IPTVها فعالند و شبکه های بزرگی چون نتفیلیکس و آیفیلیکس در حال کار هستند و نتفیلیکس حدود 120 میلیون کاربر فعال دارند و با درآمدی که از این تعداد کاربر دارد می‌تواند برای تولید برنامه و مخاطب خاص شبکه‌اش سرمایه گذاری کند و در این راه نیز قدم گذاشته است. در ایران هم با توجه به اینکه موسسات VOD دو سال است در این حوزه قدم برداشته‌ و روی 77 سریال پرهزینه سرمایه گذاری کرده‌اند. البته هنوز اطمینان به بازگشت سرمایه ندارند و به همین دلیل روی سریال های تمام شده، سرمایه گذاری می کنند.

تاکیدمان بر کشف و حضور در بازارهای جدید برای سینمای ملی است

شبکه نمایش خانگی به غیر از تغذیه بازار داخلی، در حوزه صادرات، نیز قوی به حساب می‌آید. آیا شما در دوره مدیریتی خودتان به این موضوع فکر کرده اید؟

قطعا همین طور است و ما این موضوع را تکلیف سازمانی خودمان می دانیم و تاکیدمان بر کشف و حضور در بازارهای جدید برای سینمای ملی است که یکی از بهترین محل هایی که مستقیم به شبکه نمایش خانگی ارتباط پیدا می کند، بازارهای جهانی است که هزینه سایر شکل‌های حضور را ندارد و دسترسی سریع‌تری دارد. به همین دلیل ما هم این مسیر را آغاز کردیم و با توجه به اینکه ثبات مدیریتی در موسسات دولتی کمتر است، موسسات خصوصی را که تشویق کردیم که با حمایت ما این مسیر را آغاز کند و در چند ماه آینده شاهد به منصه ظهور رسیدن این مهم خواهیم بود چراکه ظرفیتی از مخاطبان خارجی در حوزه سینمایی، مستند و سریال داریم. البته در بخش اطلاع‌رسانی باید کارهای بیشتری صورت گیرد و این اطلاع‌رسانی در داخل نیز ضعیف است برای مثال الان مردم نمی دانند که سریالی چون «شهرزاد» در سایت های موسسات VOD ما موجود است و  به سراغ دانلود غیرمجاز آن می‌روند که هزینه اش به مراتب بالاتر از خرید آن از شبکه مجاز است و مزایایی چون دسترسی سریع، قیمت ارزان تر و بی وقفه دیدن تماشای فیلم ها را نیز در بر خواهد داشت. مخاطبان باید بدانند برای تماشای آثار از شبکه VOD، هزینه ای بابت اشتراک اینترنت به مخابرات پرداخت نمی کن

شبستان/  محمدصالح حجت الاسلامی